γράφει η Φανούλα Αργυρού* Αν δεν ήταν για την …Γαλλία! Τις τελευταίες ημέρες με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την εναντίωση της Ρω...
γράφει η Φανούλα Αργυρού*
Αν δεν ήταν για την …Γαλλία!
Τις τελευταίες ημέρες με την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και την εναντίωση της Ρωσίας στην πιθανότητα η Ουκρανία να κάνει ένταξη στο ΝΑΤΟ, επανήλθε η συζήτηση για ένταξη της Κύπρου στο ΝΑΤΟ. Θυμίζω ότι το Νοέμβριο του 2018 είχαν αστράψει και βροντήσει οι «πατριωτικές» δυνάμεις στην Κύπρο με την υπόνοια ότι ο Πρόεδρος Αναστασιάδης σκεφτόταν ένταξη της Κυπριακής Δημοκρατίας στο ΝΑΤΟ. Σχετικό το άρθρο του αγαπητού και βετεράνου πρώην αρχισυντάκτη της Σημερινής Σάββας Ιακωβίδη στη «Σημερινή» στις 25.11.2018 «Η ανυπαρξία στρατηγικής και το Κυπριακό ως κλασική περίπτωση ψυχιατρικής ανάλυσης
Και το δικό μου την 1.12.2018 στην Σημερινή «Το ΝΑΤΟ, τα τουρκο-ρωσικά συμφέροντα και η «ψυχιατρική ανάλυση».
Ρωσική αντίδραση
Υπενθυμίζω ότι και τότε και στην δική μας περίπτωση ούτε έφτυσε ούτε κατάπιε η κυρία Μαρία Ζαχάροβα του ρωσικού ΥΠΕΞ, για να επέμβει στα εσωτερικά της Κυπριακής Δημοκρατίας και να εκδώσει ανακοίνωση και εκείνη εναντίον της πιθανότητας, κατηγορώντας το ΝΑΤΟ ότι δεν… παραπλάνησε μόνο την Σοβιετική Ένωση αλλά και την διεθνή κοινότητα, με το να συνεχίζει την διεύρυνση της Συμμαχίας προς ανατολάς…» (Sigmalive 22.11.2018).
Σήμερα διερωτάται ένας, αν δηλαδή η Κύπρος προχωρούσε με αίτηση για ένταξη στο ΝΑΤΟ θα… εισέβαλε η Μόσχα στην Κύπρο όπως έκανε στην Ουκρανία;
Το 1959 όταν Ελλάδα και Τουρκία με την μυστική Συμφωνία Κυρίων στη Ζυρίχη είχαν αποφασίσει να εντάξουν την μέλλουσα Κυπριακή Δημοκρατία στο ΝΑΤΟ ήταν οι Βρετανοί που αποφάνθηκαν ότι δεν ήταν προς το συμφέρον τους μια τέτοια ένταξή της Κύπρου. Τα μειονεκτήματα υπερτερούσαν των πλεονεκτημάτων, έλεγαν και «διέγραψαν» την ελληνο-τουρκική απόφαση στη Zυρίχη…
(Βλέπε βιβλίο γράφουσας και Ανδρέα Παπακωνσταντίνου «Η Κύπρος στο Σφυρί» που διαπραγματεύεται τα εκκρεμή θέματα που απέρρεαν από τις Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου έκδοση Λονδίνο Μάιος 1991. Η πρώτη βιβλιογραφία που εκδόθηκε ακριβώς μετά την αποδέσμευση των βρετανικών αρχείων για τις διαπραγματεύσεις εκείνες μετά τις Συμφωνίες Ζυρίχης και Λονδίνου).
Η Βρετανία σήμερα, ίσως να μην ενοχλείται με μια τέτοια συμμετοχή εφόσον οι βρετανικές βάσεις στο νησί (αποικιακά κατάλοιπα βάση πρόσφατης απόφασης του Ανωτάτου Δικαστηρίου (Supreme Court) στην Βρετανία) εξυπηρετούν εδώ και χρόνια τόσο τους Αμερικανούς αλλά και καθεαυτό Νατοϊκά συμφέροντα. Και οι Βρετανοί είχαν ενημερώσει τον Αρχιεπίσκοπο Μακάριο πριν την ανακήρυξη της ΚΔ ότι η βάση στο Ακρωτήρι Γκρέκο θα ήταν Νατοϊκή και όχι μόνο και δεν είχε φέρει καμία ένσταση…
΄Όμως, υπάρχει μια άλλη, προηγούμενη περίπτωση ένταξης της Κύπρου στο ΝΑΤΟ, σύμφωνα με βρετανικά έγγραφα. Το 1951, αν δεν ήταν για την Γαλλία!
Σύμφωνα με βρετανικό έγγραφο λοιπόν, η ιστορία είχε ως εξής.
Στην συνεδρία του ΝΑΤΟ στην Οττάβα του Καναδά μεταξύ 15-20 Σεπτεμβρίου 1951 όταν συζητήθηκε η ένταξη της Ελλάδας και της Τουρκίας και αποφασίστηκε να προσκληθούν αμφότερες να γίνουν μέλη, νοουμένου θα εγκρινόταν η ένταξή τους από τα κοινοβούλιά τους, τα βρετανικά έγγραφα μας ενημέρωσαν ότι το ίδιο σκόπευαν οι Αμερικανοί και για την Κύπρο.
Συγκεκριμένα από έγγραφο του Γραφείου Αποικιών στο Λονδίνο ημερ. 19 Οκτωβρίου 1951, οι Αμερικανοί είχαν υπόψη να θέσουν ψήφισμα για ένταξη και της Κύπρου στο ΝΑΤΟ. Αυτό απασχόλησε τις στρατιωτικές αρχές στο Λονδίνο σε υψηλό επίπεδο, οι οποίες καταρχήν είδαν ότι η ένταξη της Κύπρου στην περιοχή του ΝΑΤΟ, μπορούσε να τους φέρει περισσότερες δυσκολίες στο να αρνηθούν πιθανές απαιτήσεις από Ελλάδα ή Τουρκία για στρατιωτικές διευκολύνσεις στο νησί. Και φοβόντουσαν ότι αν περιλαμβανόταν η Κύπρος στην περιοχή του ΝΑΤΟ, πριν την προτεινόμενη τότε μεταφορά του Αρχηγείου Ανατολικής Μεσογείου στην Κύπρο (που μελετούσαν οι Βρετανοί) θα έθετε το νησί υπό την διοίκηση του ΝΑΤΟ ως τη μόνη συμμαχική αρχή στη περιοχή και όχι των Βρετανών (όπως ήθελε το Ηνωμένο Βασίλειο).
Όμως, περαιτέρω μελέτη του ζητήματος από τους Αρχηγούς των Στρατιωτικών Επιτελείων, βρήκε ότι τέτοιος κίνδυνος δεν υπήρχε, αποφασίστηκε όμως το κάνουν ξεκάθαρο στους Αμερικανούς. Ότι δηλαδή το Ηνωμένο Βασίλειο θα διατηρούσε πλήρη ελευθερία να αρνηθεί να επιτρέψει την παραμονή ξένων στρατευμάτων στην Κύπρο εν καιρώ ειρήνης και για λόγους εσωτερικής ασφάλειας, θα αρνούνταν οποιαδήποτε ελληνικά και ίσως και οποιαδήποτε τουρκικά στρατεύματα. Οι Αμερικανοί δεν είχαν αντίρρηση.
Εν πάση περιπτώσει, όμως, οι Βρετανοί συμφωνούσαν ότι έπρεπε πρώτα να προηγηθούν οι διευθετήσεις της μεταφοράς του Αρχηγείου Μέσης Ανατολής (στην Κύπρο). ΄Όμως, οι Αρχηγοί των Επιτελείων ήταν της άποψης ότι και εφόσον η Κυβέρνηση της Α.Μ θα διατηρούσε κυρίαρχα δικαιώματα πάνω στην Κύπρο η απόφαση κατά πόσο να έθεταν το νησί υπό την διοίκηση του Διοικητή της Νότιας Πτέρυγας του ΝΑΤΟ ήταν της Κυβέρνησης της Α.Μ. Το είχαν ξεκαθαρίσει στους Αμερικανούς ότι η Κυβέρνηση της Α.Μ θα επέμενε ότι η άμυνα της Κύπρου θα έμενε στα χέρια του Διοικητή των Συμμαχικών Δυνάμεων Μέσης Ανατολής (S.A.C.M.E. -Supreme Allied Commander Middle East) το οποίο σκόπευαν να μεταφέρουν στο νησί από την Αίγυπτο. Οι Αμερικανοί και πάλιν δεν έφεραν καμία αντίρρηση.
Έτσι και εφόσον είχαν συμφωνηθεί με τους Αμερικανούς τα προαναφερθέντα οι οποίοι είχαν δεχθεί τις βρετανικές προϋποθέσεις και τους Βρετανούς να ήσαν ικανοποιημένοι, μπήκαν στη μέση οι Γάλλοι!
Οι Γάλλοι, όταν άκουσαν για την ένταξη και της Κύπρου στην περιοχή του ΝΑΤΟ, δήλωσαν ότι έπρεπε να επιμένουν και εκείνοι να περιλαμβανόταν και η Τυνησία!
Στο σημείο εκείνο, πλέον, οι Αμερικανοί ζήτησαν από την βρετανική αντιπροσωπεία στην Οττάβα να «αποσύρει» την Κύπρο. Το οποίο έκανε η βρετανική αντιπροσωπεία οι οδηγίες της οποίας ήσαν όπως μη φέρει ένσταση στη αμερικανική πρόταση για ένταξη της Κύπρου.
Το έγγραφο του Γραφείου Αποικιών 19.10.1951 εξηγώντας πως η Κύπρος δεν έγινε μέλος του ΝΑΤΟ το 1951
Ο Μακάριος και βάση του ΝΑΤΟ
Σε άλλο, μεταγενέστερο έγγραφο, ημερ. 15.12.1966 οι Βρετανοί είχαν εξασφαλίσει τον Νοέμβριο του 1966, από τα «χείλη του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου», (Προέδρου πλέον της ΚΔ) ότι «η κυβέρνησή του θα παραχωρούσε βάση στο ΝΑΤΟ στο νησί, στην οποία θα μπορούσαν να σταθμεύουν οποιαδήποτε στρατεύματα εκτός τουρκικά. Οποιαδήποτε τουρκικά στρατεύματα είναι βέβαια ανάθεμα για τον Μακάριο», έγραψε το άκρως μυστικό χειρόγραφο σημείωμα.
Το έγγραφο 15.12.1966 για την δήλωση Μακαρίου ότι δεχόταν βάση του ΝΑΤΟ νοουμένου δεν θα στάθμευσαν Τούρκοι
Βλέπουμε ότι η ιστορία, μας έχει καταγράψει ότι ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος είχε δεχθεί τις Νατοϊκές εξυπηρετήσεις μέσω των βρετανικών στρατιωτικών περιοχών πριν την ανακήρυξη της Ανεξαρτησίας. Έξι χρόνια δε αργότερα δήλωνε στους Βρετανούς ότι η κυβέρνησή του μπορούσε να παραχωρήσει καθεαυτό βάση στο ΝΑΤΟ νοουμένου δεν θα στάθμευε σ΄αυτή… ρουθούνι Τούρκου.
Αν το έκανε δηλαδή θα δεχόμασταν ρωσική εισβολή στο νησί; Ή ακόμα πιο κοντά αν η ΚΔ αποφασίσει σήμερα ή στο μέλλον αίτηση στο ΝΑΤΟ να προετοιμαστούμε για ρωσική εισβολή;
*Ερευνήτρια/δημοσιογράφος
ΠΗΓΗ:ΣΗΜΕΡΙΝΗ 27/3/2022
