γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης* -Πώς οι Βρετανοί τετραγωνίζουν τον κύκλο και η ισοϋψής συγκατοίκηση στην εξουσία -Τι μπορεί να ζητήσει ο...
γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης*
-Πώς οι Βρετανοί τετραγωνίζουν τον κύκλο και η ισοϋψής συγκατοίκηση στην εξουσία
-Τι μπορεί να ζητήσει ο Πρόεδρος από τον ΓΓ του ΟΗΕ για να κλείσει το θέμα των «δύο κρατών», το κοινό έδαφος και η επένδυση στον ρόλο των διαπραγματευτών
-Πώς οι Τούρκοι σχεδιάζουν και ισότιμη κυριαρχία και τελωνειακή ένωση
-Γιατί ο Πρόεδρος μιλά για βέτο στην ΕΕ και ποια νομικά εργαλεία έχει
-Τέσσερεις άξονες της τουρκικής πολιτικής
Ο ΓΓ του ΟΗΕ Αντόνιο Γκουτέρες επιθυμεί να κρατήσει στην Πενταμερή τη διαδικασία λύσης του Κυπριακού ζωντανή και οι Βρετανοί σπεύδουν να τετραγωνίσουν τον κύκλο.
Κλειδί στην προσπάθειά του είναι το κοινό ανακοινωθέν με συμπερίληψη σε αυτό της πολιτικής ισότητας.
Το θέμα είναι πώς θα ήταν δυνατό να γίνει η διατύπωση για να είναι όλα τα μέρη ικανοποιημένα.
Η Ειδική Απεσταλμένη του, Τζέιν Χολ Λουτ, φθάνει αύριο στο νησί για να έχει επαφές με την κυπριακή Κυβέρνηση και τον κατοχικό ηγέτη, αλλά δεν έχει ξεκαθαρίσει εάν θα τολμήσει να αγγίξει από τώρα το κοινό ανακοινωθέν στις επαφές της με τις δυο πλευρές.
Η Λευκωσία εκτιμά ότι η κ. Λουτ θα θελήσει να μεταφέρει πώς σκέφτεται ο κ. Γκουτέρες για να ακούσει και τις απόψεις των δυο πλευρών. Τόσο ο ΟΗΕ όσο και οι Βρετανοί στηρίζονται στη θέση ότι η πολιτική ισότητα γίνεται απ’ όλους αποδεκτή, αλλά η κάθε πλευρά δίνει δικές της ερμηνείες, με την τουρκική να παραπέμπει στην ισότιμη κυριαρχία, η οποία μπορεί να προσλάβει διάφορες συνταγματικές φόρμουλες, μεταξύ των οποίων η λήψη «αποτελεσματικών αποφάσεων», όπως το ψήφισμα 716 τονίζει, καθώς και η εκ περιτροπής Προεδρία. Συν η ισοϋψής συγκατοίκηση στην Κεντρική Εξουσία.
Το σχοινί της Τουρκίας και οι αντοχές της Λευκωσίας
Πάντως, ο κ. Γκουτέρες δεν θέλει, όπως είναι λογικό, να δει την προσπάθειά του να καταρρέει και, ως εκ τούτου, θα επιδιώξει να εκδώσει κοινό ανακοινωθέν, το οποίο θα αναφέρεται στην πολιτική ισότητα, χωρίς να κλείνει την πόρτα στις τουρκικές ιδέες της ισότιμης κυριαρχίας και της συνομοσπονδίας. Είναι δηλαδή ζήτημα πώς θα γίνει διατύπωση και μέχρι πού θα τραβήξει το σχοινί η τουρκική πλευρά με τις νέες της ιδέες. Και πόσες αντιστάσεις θα έχει η Λευκωσία. Σημαντικό ρόλο προς την κατεύθυνση αυτή διαδραματίζει η Βρετανία, η οποία, ως γνωστόν, επιδιώκει να τετραγωνίσει τον κύκλο: Α) Διά της αποδοχής από τα μέρη τής πολιτικής ισότητας, κάτω από την οποία θα αποκρύβεται ισότιμη κυριαρχία. Β) Διά της Δικοινοτικής Διζωνικής Ομοσπονδίας, στην οποία το Λονδίνο τονίζει ότι μπορούν να χωρέσουν τα δύο κράτη που θα έχουν εκ περιτροπής Προεδρία. Αυτή ακριβώς η εκ περιτροπής Προεδρία έρχεται να αποτυπώσει τη διχοτόμηση της κυριαρχίας και τη διπλή διεθνή εκπροσώπηση τόσο εντός της ΕΕ όσο και εντός των Ην. Εθνών αλλά και διεθνώς από τα δυο κράτη που θα συγκατοικούν ισοϋψώς σε μία διχοτομημένη κεντρική εξουσία (κανείς δεν θα υπερισχύει του άλλου συνταγματικά, γεγονός που σχετίζεται με ζητήματα ίσης κυριαρχίας, λήψης αποφάσεων κι άλλων εξουσιών).
Διαπραγματευτές και ρόλος της Άγκυρας
Ο ΓΓ των Ην Εθνών, στη χειρότερη των περιπτώσεων, θα ήθελε να παραπέμψει τη διαδικασία του στους διαπραγματευτές προκειμένου να γεφυρώσουν τις όποιες διαφορές -εκεί και όπου- υπάρχουν για να δημιουργηθούν οι κατάλληλες συνθήκες, έτσι ώστε να συγκληθεί ένα νέο Κραν Μοντανά, που θα έχει αυξημένες πιθανότητες επιτυχίας. Μέσα σε αυτήν τη λογική η Τουρκία θέτει συγκεκριμένους άξονες για την εξυπηρέτηση των δικών της συμφερόντων, όπως είναι:
1. Η χρησιμοποίηση των Τουρκοκυπρίων, καθώς και των εποίκων που θα νομιμοποιηθούν, ως στρατηγικών και συνταγματικών εργαλείων για να ασκεί πολιτειακό έλεγχο επί της Κύπρου.
Γίνεται αντιληπτό ότι αυτό θα γίνει μέσα από την εκ περιτροπής Προεδρία και την εκπροσώπηση της Κύπρου στην ΕΕ και στον ΟΗΕ, καθώς και αλλού.
2. Η Άγκυρα θα θέσει την Κύπρο και την περιοχή υπό τη δική της ασφάλεια εφόσον η νήσος θα είναι αποστρατιωτικοποιημένη. Και αυτό θα συμβεί και εντός της ΕΕ και εντός του ΝΑΤΟ.
3. Η ανακατανομή της κυπριακής ΑΟΖ μεταξύ της Τουρκίας και των γειτονικών χωρών. Αυτή είναι μία πάγια προϋπόθεση της Τουρκίας προκειμένου να καταλήξουν οι εμπλεκόμενοι στη διευθέτηση του Κυπριακού.
Ως γνωστόν η Τουρκία διατηρεί για τον εαυτό της το 69% της υφιστάμενης κυπριακής ΑΟΖ, παραχωρώντας ταυτοχρόνως το 25% στις γειτονικές χώρες όπως είναι η Αίγυπτος, το Ισραήλ, ο Λίβανος και η Συρία.
Σε μας αφήνει ένα ποσοστό περίπου της τάξης του 6%. 4. Η Άγκυρα εφόσον έχει επιτύχει την καθιέρωση της τουρκικής λίμνης από τη Μαρμαρίδα ώς την Αλεξανδρέττα, όπως η «Σημερινή» έχει αποκαλύψει πριν από 21 χρόνια, τώρα θέλει να ελέγξει και περιοχές στα νότια της Κύπρου και να αποκόψει τη νήσο από τον θαλάσσιο χώρο με την Ελλάδα και να φτάσει μέχρι τα ανοιχτά της Κρήτης είτε ισχύσει είτε όχι το τουρκολιβυκό μνημόνιο.
Η Άγκυρα αφήνει να διαρρέει διπλωματικά ότι η κατάργησή του θα προκαλέσει νέο κύκλο εντάσεων και κρίσεων στην περιοχή από πλευράς Τουρκίας.
Ισότιμη κυριαρχία και κυρώσεις
Εκτός από τις διχοτομικές τους θέσεις, οι Τούρκοι επιδιώκουν να εισπράξουν καθαρό ποινικό μητρώο μέσω της Πενταμερούς για να μπορέσουν εν συνεχεία, εντός της ΕΕ, να στρώσουν τον δρόμο στην αναβάθμιση της τελωνειακής τους ένωσης τον προσεχή Ιούνιο.
Δηλαδή να επιτύχουν πολιτική ισότητα με ισότιμη κυριαρχία και διαδικασία αναβάθμισης της τελωνειακής ένωσης, αφού θεωρούν ότι έχουν ήδη εξουδετερώσει την απειλή των κυρώσεων με δυο τρόπους: 1) Με την ανοχή των Αθηνών και της Λευκωσίας. 2) Με τις δικές τους απειλές ότι εάν τους επιβληθούν κυρώσεις θα προκληθεί νέα κρίση.
Το βέτο στην ΕΕ
Η Άγκυρα έχει καταφέρει με την ανοχή των Αθηνών και της Λευκωσίας – μέσω δηλαδή του ελληνοτουρκικού διαλόγου και της Πενταμερούς – να θέσει τις όποιες κυρώσεις θα ήταν δυνατό να επιβληθούν σε βάρος της από την ΕΕ στο ράφι.
Και όχι μόνο. Εάν εκδοθεί έστω και ένα υποτυπώδες κοινό ανακοινωθέν στην Πενταμερή, η Τουρκία θα έχει τη δυνατότητα στο επόμενο Συμβούλιο τής ΕΕ τον Ιούνιο να ζητήσει την ενεργοποίηση των διαδικασιών για την αναβάθμιση της τελωνειακής της ένωσης και την κατάργηση της βίζας στους Τούρκους πολίτες που εισέρχονται εντός ευρωπαϊκού εδάφους.
Και εδώ είναι πρόδηλον ότι ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα βρεθεί σε δύσκολη θέση. Δεν είναι καθόλου τυχαίο το γεγονός ότι έχει ήδη προειδοποιήσει σε συνέντευξή του που έχει δώσει στην ΕΡΤ ότι, αν χρειαστεί, θα ασκήσει βέτο στην αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης της Τουρκίας.
Τι όμως θα πράξει ο Πρόεδρος εάν εκδοθεί κοινό ανακοινωθέν στην Πενταμερή; Πώς θα ασκήσει βέτο όταν θα κατηγορηθεί και από την Τουρκία, αλλά ενδεχομένως και από τους εταίρους, ότι προκαλεί και τορπιλίζει τις διαδικασίες επίλυσης του Κυπριακού; Υπό αυτές τις συνθήκες, η Τουρκία αφενός θα γλιτώσει τις όποιες κυρώσεις, αφετέρου θα επιδιώξει να ενεργοποιήσει την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης και, ταυτοχρόνως, θα προωθήσει μέσω της διαδικασίας επίλυσης του Κυπριακού τη συνομοσπονδιακή της λογική μέσω της πολιτικής ισότητας και της ισότιμης κυριαρχίας.
Τα εργαλεία του Προέδρου
Το ερώτημα που τίθεται είναι το εξής: Έχει ο Πρόεδρος τα διπλωματικά και νομικά εργαλεία για να αποφύγει τις παγίδες που στήνει η Τουρκία με τη βοήθεια των Βρετανών; Επί τη βάσει του διεθνούς και του κοινοτικού δικαίου έχει τα εξής ελάχιστα εργαλεία στη φαρέτρα του: Πρώτον, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας θα πρέπει να ζητήσει από τον ΓΓ των Ην. Εθνών να καλέσει την Τουρκία όπως ξεκαθαρίσει κατά πόσον αναγνωρίζει ή όχι την Κυπριακή Δημοκρατία, κράτος μέλος του ΟΗΕ, τον οποίο ο κ. Γκουτέρες εκπροσωπεί. Εάν η Τουρκία αρνηθεί την αναγνώριση της Κυπριακής Δημοκρατίας, τότε θα πρέπει να καταγραφεί η τουρκική στάση και ο ΓΓ του ΟΗΕ να αποστείλει σχετική έκθεση προς το Συμβούλιο Ασφαλείας. Σε αυτή θα πρέπει ξεκαθαρίζεται ότι η Τουρκία δεν επιδιώκει τη λύση του Κυπριακού αλλά τη διάλυση κράτους-μέλους του ΟΗΕ, δηλαδή την αντικατάστασή του από δύο κυριαρχικώς ισότιμα κράτη, εκ των οποίων το ένα θα είναι το ψευδοκράτους, το οποίο η διεθνής κοινότητα, σήμερα, δεν αναγνωρίζει. Και συμβαίνει αυτό διότι είναι προϊόν της βίας και της χρήσης των όπλων όπως αναφέρουν τα ψηφίσματα 541 και 550 του Συμβουλίου Ασφαλείας, τα οποία στηρίζονται στο άρθρο 2 παράγραφος 4 του Χάρτη Ην Εθνών. Ότι δηλαδή καμιά Αρχή ή οντότητα δεν μπορεί να αναγνωριστεί εφόσον είναι προϊόν της βίας και της χρήσης των όπλων. Δεύτερον, εφόσον η Τουρκία δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία, κράτος μέλος της ΕΕ, σημαίνει ότι δεν αποδέχεται το κοινοτικό κεκτημένο και δη το Πρωτόκολλο 10 και την αντιδήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005, καθώς και την τελευταία κοινή δήλωση των 27. Επί τη βάσει του Πρωτοκόλλου 10 εντάχθηκε ολόκληρη η Κυπριακή Δημοκρατία στην ΕΕ με αναστολή του κεκτημένου στο βόρειο τμήμα της λόγω της υφιστάμενης κατοχής. Η δήλωση της 21ης Σεπτεμβρίου του 2005 αποτελεί απάντηση στην τουρκική θέση ότι δεν αναγνωρίζει την Κυπριακή Δημοκρατία. Με την αντιδήλωση η Τουρκία καλεί την Άγκυρα να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία ως προϋπόθεση για τη συνέχιση των ενταξιακών της διαδικασιών.
Το βέτο του Προέδρου και η Επιτροπή
Συνεπώς εάν η Τουρκία στην Πενταμερή δεν αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία, τότε δεν σέβεται την ίδια την ΕΕ και δεν υπάρχει κανένας λόγος για την αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης, εφόσον όπως αναφέρεται στην τελευταία κοινή δήλωση των 27: 1. Η άρνηση της Άγκυρας να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία δημιουργεί προβλήματα στις σχέσεις της με την ΕΕ και, ως εκ τούτου, η Τουρκία θα πρέπει να αναγνωρίσει την Κυπριακή Δημοκρατία προ της λύσης ή ανεξαρτήτως λύσης.
2. Δεν μπορεί να προχωρήσει η αναβάθμιση της τελωνειακής ένωσης εάν η Τουρκία δεν εφαρμόσει την υφιστάμενη τελωνειακή ένωση και με την Κυπριακή Δημοκρατία. Για το γεγονός ότι η υφιστάμενη τελωνειακή ένωση δεν εφαρμόστηκε και δημιουργεί συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού ευθύνεται και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ως ο καθ’ ύλην αρμόδιος θεσμός, που επιτηρεί τα συμφωνηθέντα, αλλά και η ίδια η κυπριακή Κυβέρνηση, η οποία έχει έννομο συμφέρον και δεν το διεκδίκησε.
Συνεπώς η Κυβέρνηση θα έπρεπε να είχε ήδη αποταθεί προς την Ευρωπαϊκή Επιτροπή, από την οποία θα έπρεπε να είχε ζητήσει όπως αξιώσει από την Τουρκία την εφαρμογή της τελωνειακής ένωσης και την επιβολή κυρώσεων εάν η Άγκυρα δεν το πράξει. Εάν αδρανήσει και η Τουρκία και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τότε η Κυπριακή Δημοκρατία μπορεί να προχωρήσει σε αγωγές ενώπιον του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου στο Λουξεμβούργου. Προτού λοιπόν φτάσει εδώ ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, θα έχει την ευκαιρία να είναι απολύτως πειστικός ασκώντας βέτο εφόσον είτε η Τουρκία είτε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν ανταποκρίθηκαν σε αυτά τα οποία προβλέπουν τα συμφωνηθέντα και υπάρχει παραβίαση του κεκτημένου.
Χωρίς νομιμοποίηση
Ουδέποτε ανήκαμε στο απορριπτικό στρατόπεδο. Πάντα καταθέταμε εναλλακτικές προτάσεις στο πλαίσιο ενός εποικοδομητικού δημοκρατικού διαλόγου. Αυτό έχουμε πράξει με τα όσα αναφέρουμε πιο πάνω. Ο καθένας τίθεται ενώπιον των ευθυνών του. Και ο Πρόεδρος και όσοι θα τον συνοδεύσουν, σύμβουλοι και κομματάρχες. Κανείς δεν έχει δικαίωμα να συναινέσει σε μία διαδικασία που θα επιτρέψει στην Τουρκία να βγάζει την Κυπριακή Δημοκρατία από την ΕΕ και να αναγνωρίζει, καθώς και να εντάσσει το ψευδοκράτος ως ισότιμο κυριαρχικά κράτος, που θα συγκατοικεί στην όποια Κεντρική Κυβέρνηση με τα υπολείμματα της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία, αφού θα υποβαθμιστεί σε συνιστών κράτος, θα διαλυθεί. Αυτή η διαδικασία δεν θα έχει δρόμο επιστροφής και θα καταδικάσει την Κύπρο από ενιαίο κράτος εντός της ΕΕ που τελεί υπό κατοχή, σε ένα προτεκτοράτο της Τουρκίας. Η εξέλιξη αυτή θα αποτελεί σημαντικό βήμα στην υλοποίηση της πολιτικής της Γαλάζιας Πατρίδας και της νέας Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Τέτοια λαϊκή εντολή δεν την έχει ούτε ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας ούτε οι κομματικοί ηγέτες.
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
ΠΗΓΗ:https://simerini.sigmalive.com/article/2021/4/11/anakoinothen-me-politike-isoteta-gia-na-kratethei-e-pentameres-zontane/
