γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης* -Τι αναφέρει αγγλικό έγγραφο για τη θέση του Κληρίδη για την ελβετική κυριαρχία των Τούρκων, το κατάλοιπ...
γράφει ο Γιάννος Χαραλαμπίδης*
-Τι αναφέρει αγγλικό έγγραφο για τη θέση του Κληρίδη για την ελβετική κυριαρχία των Τούρκων, το κατάλοιπο εξουσίας και την πολιτική ισότητα
-Πώς αποκαλύπτεται ότι θέσεις της ε/κ πλευράς ήταν θέσεις της Τουρκίας
-Αποδοχή πολιτικής ισότητας από Κληρίδη και η ισχυρή κεντρική Αρχή
-Βασικά ΜΟΕ που συνδέονται με Τύμπου και τερματισμό εμπάργκο από Τουρκία
Ενώ η Ειδική Αντιπρόσωπος του Γ.Γ. του ΟΗΕ για το Κυπριακό Τζέιν Χολ Λουτ φτάνει αύριο στο νησί, για να εξετάσεις τις τελευταίες λεπτομέρειες ενόψει Πενταμερούς και να εκδώσει, αν τα καταφέρει, κοινό ανακοινωθέν που θα καθορίζει τα επόμενα διαδικαστικά βήματα των συνομιλιών, οι Βρετανοί διά εγγράφου τους «καρφώνουν» ότι η θέση του Προέδρου για χαλαρή ομοσπονδία δεν είναι δική του, αλλά τουρκική!
Η χαλαρή ομοσπονδία
Σε απόρρητο έγγραφο των Βρετανών της 17ης Ιουνίου του 1996, που καταρτίστηκε λίγο πριν από τη συνάντηση του τότε Προέδρου Κληρίδη στο Λονδίνο στις 19 Ιουνίου με τον Βρετανό Πρωθυπουργό ενόψει νέας πρωτοβουλίας που θα αναλάμβαναν στο Κυπριακό, οι Άγγλοι αξιολογούσαν την κατάσταση με βάση τις θέσεις που τους είχαν ήδη εκφράσει οι δυο πλευρές κατόπιν των επαφών που είχε ο σερ Ντέιβιντ Χάνεϊ. Στο έγγραφο τονίζονται, μεταξύ άλλων, και τα εξής: «Οι Τουρκοκύπριοι δεν μπορούν να δεχθούν καθεστώς μειονότητας, θέλουν πολιτική ισότητα. Οι Ελληνοκύπριοι υποτίμησαν την πολιτική ισότητα στον διακανονισμό διαμερισμού της εξουσίας το ‘60. Πρόοδος είναι αδύνατη χωρίς να γίνει αντιληπτό ότι η μελλοντική συνταγματική διευθέτηση θα στηριχθεί στην πολιτική ισότητα. Ο Κληρίδης την αποδέχθηκε. Η πραγματική συζήτηση σχετίζεται με την έκταση των εξουσιών που θα εκχωρηθούν στην ομοσπονδιακή κεντρική εξουσία». Και επί τούτων τονίζονται τα εξής: «Οι Τουρκοκύπριοι θέλουν ΧΑΛΑΡΗ ΟΜΟΣΠΟΝΔΙΑ με κατάλοιπο εξουσίας στα ομόσπονδα κρατίδια» (Σημειώνουμε εδώ ότι σε άλλο σημείο του εγγράφου οι Βρετανοί τονίζουν ότι η υπόθεση της πολιτικής ισότητας είναι εκ των πραγμάτων συνυφασμένη με την κυριαρχία).
Κατάλοιπο εξουσίας
Το κατάλοιπο εξουσίας έχει ήδη δοθεί όπως αξίωναν οι Τούρκοι. Δηλαδή, όσες εξουσίες δεν θα ανήκουν στην Κεντρική Κυβέρνηση, θα ανήκουν στα κρατίδια. Είναι τμήμα αυτού που ονομάζουν οι ηγεσίες του ΔΗΣΥ και του ΑΚΕΛ ως κεκτημένο των συνομιλιών. Είναι αυτό που αναφέρεται στην ΕΕ ως η αρχή της επικουρικότητας, που σημαίνει ότι:
Όσες εξουσίες δεν ανήκουν στις Βρυξέλλες, ανήκουν στα κράτη μέλη, τα οποία είναι κυρίαρχα.
Αυτά εκχωρούν κυριαρχικά δικαιώματα στην ΕΕ και τα παίρνουν πίσω όποτε θέλουν, όπως συνέβη με τη Βρετανία. Στη δική μας περίπτωση, στο κοινό ανακοινωθέν Αναστασιάδη – Έρογλου τονίζεται επίσης ότι η εξουσία εκπηγάζει από κοινού από Ελληνοκύπριους και Τουρκοκύπριους, χωρίς να γίνεται ρητή αναφορά σε ένα και μόνο λαό.
Το γεγονός αυτό δίνει τη δυνατότητα στην τουρκική πλευρά να ερμηνεύει τους Τουρκοκύπριους ως χωριστό λαό, που μπορεί να έχει χωριστό δικαίωμα αυτοδιάθεσης και πρωτογενή εξουσία.
Οι Τούρκοι, αφού θεωρούν ότι πέτυχαν σε μεγάλο βαθμό την υλοποίηση της χαλαρής ομοσπονδίας μέσα από το κατάλοιπο εξουσίας και μέσα από άλλες συνταγματικές διατάξεις, ζητούν, πλέον, και δη μετά το Σχέδιο Ανάν και το Κραν Μοντανά, και τα υπόλοιπα. Προχωρούν βήματα παρά κάτω ως προς το θέμα της πολιτικής ισότητας. Όπως αναφέρουν οι Βρετανοί, ο Γλαύκος Κληρίδης είχε αποδεχθεί την πολιτική ισότητα, όπως και το σύνολο της κυπριακής πολιτικής ηγεσίας. Όμως, το ’96 δεν αποδέχθηκε αρχικά να παραδώσει το κατάλοιπο εξουσίας στα κρατίδια, γνωρίζοντας ότι κάτι τέτοιο θα οδηγούσε προς τη συνομοσπονδία. Με το σχέδιο Ανάν και μετά, η ελληνοκυπριακή πλευρά είχε υπαναχωρήσει και δέχθηκε όπως το κατάλοιπο εξουσίας ανήκει στα κρατίδια και όχι στην Κεντρική Κυβέρνηση. Τώρα, οι Τούρκοι ζητούν ανυποχώρητα αριθμητική ισότητα, κρυφά ή φανερά βέτο και την εκ περιτροπής Προεδρία, η οποία αποτυπώνει τη συνταγματική και πολιτική ισότητα και διχοτόμηση της εκτελεστικής εξουσίας και του πολιτειακού συστήματος.
Η χαλαρή ομοσπονδία υποστηρίζεται από τον Πρόεδρο Αναστασιάδη, και όχι μόνο, ως μορφή λύσης και μάλιστα βιώσιμη. Μοιάζει πλέον να είναι η σημαία για τη λύση στο πλαίσιο της Πενταμερούς, παρότι όπως αποκαλύπτουν οι Βρετανοί ήταν τουρκική θέση, και παρότι ο τότε Πρόεδρος Κληρίδης ήταν άλλης άποψης. Τη θεωρούσε ως μορφή συνομοσπονδίας. Αναφέρει το βρετανικό έγγραφο τα ακόλουθα: «Οι Ελληνοκύπριοι θέλουν μια όσο το δυνατόν πιο ισχυρή Κεντρική Αρχή, που θα μπορούσαν να πετύχουν. Η συζήτηση για την ΄κυριαρχία΄ των δυο συνιστώντων κρατών έχει τεθεί στο περιθώριο, διότι είναι αντιπαραγωγική. Οι Τουρκοκύπριοι θέλουν κάτι ανάλογο με τα καντόνια της Ελβετίας. Η πολιτική ισότητα είναι η κύρια αρχή που ζητούν οι Τουρκοκύπριοι. Οι Ελληνοκύπριοι θα εξαγάγουν το μεγαλύτερο κέρδος που μπορούν προτού την εκχωρήσουν» (Ήταν και είναι προφανώς σίγουροι οι Βρετανοί ότι θα εκχωρήσουμε την κυριαρχία μας με τον έναν ή τον άλλο τρόπο).
Κυβερνώσα Βουλή και Εκ περιτροπής Προεδρία
Ως προς την Ελβετία θα μπορούσε να τονιστεί ότι συνιστά ένα ιδιόρρυθμο σύστημα μεταξύ συνομοσπονδίας και ομοσπονδίας. Ώς το 1840 η Ελβετία ήταν μια καθαρή συνομοσπονδία, αποτελούμενη από κυρίαρχα κράτη, τα οποία εν συνεχεία διατήρησαν τις εξουσίες και την κυριαρχία τους, καθώς και τις κρατικές τους δομές, υιοθετώντας ένα σύστημα Κυβερνώσας Βουλής με εκ περιτροπής Προεδρία. Η τουρκική πλευρά αξιώνει διαχρονικά χωριστές εξουσίες, δηλαδή κυριαρχία. Αυτό αξιώνει και σήμερα σε εντονότερο βαθμό. Και την θέλει όσο πιο πλήρη και κρατική. Πέραν των ανωτέρω, ας θυμηθούμε τι είπε πριν από ένα περίπου μήνα ο Βρετανός Ύπατος Αρμοστής στην Κύπρο ενόψει Πενταμερούς. Ότι οι Ελληνοκύπριοι πρέπει να αποδείξουν στους Τουρκοκύπριους ότι θέλουν την πολιτική ισότητα, η οποία, βεβαίως, σχετίζεται με τον διαμερισμό της εξουσίας και της κυριαρχίας. Μέσα σε αυτήν τη λογική έχει ήδη δοθεί το κατάλοιπο εξουσίας και πολλά άλλα. Είναι πρόδηλη η μέθοδος του σαλαμιού και ότι, κάθε φορά που γίνεται μια υποχώρηση, οι Τούρκοι αξιώνουν κάτι νέο και η ελληνοκυπριακή πλευρά υιοθετεί και προτάσσει ως δική της, την προηγούμενη τουρκική θέση. Σήμερα, η τουρκική πλευρά, με επιστολή του κατοχικού ηγέτη Ερσίν Τατάρ προς τον ΓΓ του ΟΗΕ, μιλά περί δυο κρατών και συνομοσπονδίας. Και επειδή ο Τατάρ μιλά με τον τρόπο αυτό, γίνεται λάβαρο η προηγούμενη τουρκική θέση της ομοσπονδίας και της χαλαρής ομοσπονδίας, που οι Τούρκοι ονόμαζαν ιστορικά ως «taxim», που θα πει διχοτόμηση.
Στάση Γκουτέρες και επιστολή Τατάρ
Ο Γ.Γ. του ΟΗΕ τηρεί ουδέτερη στάση και δεν έχει ακόμη ξεκαθαρίσει εάν αποδέχεται ότι μπορούν οι Τούρκοι να θέσουν στο τραπέζι τη λογική των δύο κρατών μέσω μιας συνομοσπονδιακής πολιτειακής δομής, που θα περιλαμβάνει το κατάλοιπο εξουσίας, μια «χαλαρή ομοσπονδία» και την πολιτική ισότητα μέσα από πρωτογενή κυριαρχία. Από τη στιγμή κατά την οποία η τουρκική πλευρά έχει καταθέσει το σχετικό έγγραφο, ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας δεν έχει άλλη επιλογή παρά μόνο να ζητήσει από την κ. Λουτ, όπως ξεκαθαρίσει το καθεστώς τής διαδικασίας και της ουσίας. Εάν, δε, επιμένει η κ. Λουτ για την έκδοση κοινής δήλωσης, σε αυτή θα πρέπει να γίνεται σαφές ότι θα πρέπει να τηρηθούν οι όροι εντολής του Σ. Ασφαλείας, που δεν αναφέρονται, βεβαίως, σε διχοτόμηση, εκτός και αν ο έχων το έννομο συμφέρον, δηλαδή η Κυπριακή Δημοκρατία, αποδεχθεί τη σταδιακή της διάλυση και δη μέσω των ΜΟΕ, που είναι δυνατό να συζητηθούν στην Πενταμερή. Και να εφαρμοστούν στη συνέχεια.
Προτάσεις ΜΟΕ με κυριαρχία και ΕΕ
Υπό αυτές τις συνθήκες, θα πρέπει να τονιστούν τα εξής:
1.Ο Πρόεδρος θα πρέπει να ζητήσει και προφορικώς και εγγράφως από την κ. Λουτ και τον Γ.Γ. του ΟΗΕ όπως διασφαλιστεί ότι στις συνομιλίες δεν θα επιτραπεί η κατάθεση διχοτομικών προτάσεων στη βάση της επιστολής του κατοχικού ηγέτη. Ή, ακόμη, και αν τεθούν, δεν θα γίνουν δεκτές από τον Γ.Γ. του ΟΗΕ, ο οποίος θα πρέπει να το αναφέρει σε έκθεσή του προς το Σ. Ασφαλείας, για να μην μπορεί η Άγκυρα να ισχυρίζεται ότι η ελληνοκυπριακή πλευρά είναι απορριπτική.
2.Τα ΜΟΕ που θα καταθέσει ο Πρόεδρος δεν θα πρέπει να είναι στη λογική της αμφισβήτησης της Κυπριακής Δημοκρατίας, της κυριαρχίας της και της κρατικής της οντότητας. Εάν θέλουν οι Τούρκοι λειτουργία του παράνομου αεροδρομίου της Τύμπου σε συνδυασμό με το άνοιγμα της Αμμοχώστου και του λιμανιού της, θα πρέπει να γίνει στο πλαίσιο της συνταγματικής νομιμότητας της Κυπριακής Δημοκρατίας ως κράτους μέλους της ΕΕ. Με βάση εκθέσεις, μεταξύ των οποίων και της νομικής υπηρεσίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, αλλά και των όσων έχουν αποφασιστεί στο πλαίσιο του Brexit μεταξύ ΕΕ, Ην. Βασιλείου και ΕΕ, η μόνη αρμόδια Αρχή στο νησί που μπορεί να καθορίσει ποιες πύλες εισόδου και εξόδου είναι ανοικτές και ποιες κλειστές, είναι η Κυβέρνηση της Κυπριακής Δημοκρατίας. Αυτό αναφέρει και το Διεθνές Δίκαιο επί τη βάσει της Χάρτας του ΟΗΕ, αφού η Κυπριακή Δημοκρατία είναι κράτος μέλος των Ην. Εθνών και κυρίαρχη επί του εδάφους της, ασχέτως εάν τελεί το 37% υπό κατοχήν. Γι΄ αυτό άλλωστε τα αεροδρόμια και τα λιμάνια στα κατεχόμενα θεωρούνται κλειστά και η λειτουργία τους είναι παράνομη. Ως εκ τούτου:
α) Για να ανοίξει το λιμάνι της Αμμοχώστου υπό την αιγίδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής θα πρέπει να έχει την άδεια και την εξουσιοδότηση της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία, με βάση το πρωτόκολλο 10, εντάχθηκε ολόκληρη στην ΕΕ. Άρα, μόνο αυτή, δηλαδή η Κυπριακή Δημοκρατία, μπορεί να ανοίξει το λιμάνι κατά νόμιμο τρόπο μέσω της Επιτροπής, η οποία απλώς θα έχει τη διαχείριση.
β) Ό,τι ισχύει για το λιμάνι, θα ισχύει και για την Τύμπου κατ’ αναλογίαν. Δηλαδή, η κυπριακή Κυβέρνηση, για παράδειγμα, θα πρέπει να δώσει την όποια εξουσιοδότηση στον ΟΗΕ, εάν θα είναι τα μέλη του αυτά που θα λειτουργήσουν το αεροδρόμιο. Και οι Αρχές του αεροδρομίου θα πρέπει να τίθενται κάτω από τη νόμιμη εξουσία της Κυπριακής Δημοκρατίας και δη του Κέντρου Εναέριας Κυκλοφορίας της Λευκωσίας.
3.Το άνοιγμα του λιμανιού της Αμμοχώστου και της Τύμπου θα πρέπει να συνδεθεί:
Α) Με τον τερματισμό του εμπάργκο που εφαρμόζει η Τουρκία σε βάρος των πλοίων και των αεροσκαφών της Κυπριακής Δημοκρατίας, που φέρουν δηλαδή τη σημαία της, καθώς και την εισαγωγή κυπριακών προϊόντων στην Τουρκία όπως καθορίζει η Τελωνειακή Ένωση με την ΕΕ και δεν γίνεται σεβαστή από την Άγκυρα.
Β) Με βήματα αναγνώρισης της Κυπριακής Δημοκρατίας από την Τουρκία και αποδοχή της συμφωνίας για την επανεισδοχή στο θέμα των παράτυπων π.χ. μεταναστών, καθώς και την εφαρμογή άλλων συμφωνιών, που ισχύουν στις σχέσεις Τουρκίας και ΕΕ και η Άγκυρα δεν τις υιοθετεί στην πράξη με την Κυπριακή Δημοκρατία.
Στον βωμό των ΜΟΕ
Σε κάθε άλλη περίπτωση, στην οποία η κυπριακή Κυβέρνηση δεν θα κατοχυρώσει τα κυριαρχικά της δικαιώματα και τα θυσιάσει στον βωμό των ΜΟΕ και των εντυπώσεων, δεν θα έχουμε κινήσεις, απλώς, προς τη χαλαρή ομοσπονδία, που ήταν από το 1996 τουρκική θέση, αλλά προς τις σημερινές θέσεις της Άγκυρας. Δηλαδή, θα κινηθεί η διαδικασία στη λογική της συνομοσπονδίας των δυο ισότιμων κρατών. Ποιος έχει τέτοια εξουσιόδοτηση από τον λαό; Προφανώς κανείς!
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
ΠΗΓΗ:https://simerini.sigmalive.com/article/2021/1/10/tourkike-these-e-khalare-omospondia/
