του Γιάννου Χαραλαμπίδη* Συνωστισμός πολεμικών στ’ ανοικτά της Κύπρου και ολοκλήρωση της Τετραμερούς Συνεργασίας - Τετραμερ...
του Γιάννου Χαραλαμπίδη*
Συνωστισμός πολεμικών στ’ ανοικτά της Κύπρου και ολοκλήρωση της Τετραμερούς Συνεργασίας - Τετραμερής: Η Ανατολική Μεσόγειος χωρίστηκε σε τρεις ζώνες, από την Κρήτη ώς την Κύπρο, με κοινές αεροναυτικές περιπολίες
ΗΑνατολική Μεσόγειος βρίσκεται υπό καθεστώς στρατιωτικοποίησης, λόγω του μεγάλου συνωστισμού πολεμικών πλοίων, με τις εξελίξεις να είναι ραγδαίες και να απαιτούν τη δημιουργία συνθηκών αποτροπής.
Και αυτό διότι η μερική συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου προσφέρει μεν στην Αθήνα ένα νομικό και πολιτικό εργαλείο για την ανατροπή των τετελεσμένων, τα οποία η Τουρκία επιδίωξε να επιβάλει με το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, όμως η Άγκυρα διακόπτει τις προσπάθειες διαλόγου, εκδίδει navtex στην περιοχή Ρόδου και Καστελορίζου, και απειλεί ότι, όποιος εισέλθει στη ζώνη του μνημονίου, θα τιμωρείται.
Την ίδια στιγμή, όπως πληροφορίες αναφέρουν, ολοκληρώθηκε η Τετραμερής στρατιωτική συνεργασία Γαλλίας, Ελλάδας, Ιταλίας και Κύπρου.
- Βελτίωση και ολοκλήρωση της συμφωνίας και όχι υπόσκαψη
- Τι κερδίζει η Ελλάδα και η Αίγυπτος
- Γεννιέται πρόβλημα ασφάλειας και πώς;
- Δίνει η νέα συμφωνία νομικά εργαλεία δράσης στην Ελλάδα;
- Δημιουργείται νέα γκρίζα ζώνη ή όχι και πού;
Τι σημαίνει η μερική συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου
Την περασμένη Τετάρτη, σε μια αιφνίδια κίνηση, η Ελλάδα υπέγραψε μερική συμφωνία για τον καθορισμό ΑΟΖ με την Αίγυπτο. Εάν επιχειρούσε κάποιος να καταγράψει τα βασικά σημεία της συμφωνίας αυτής, θα επισήμαινε τα εξής:
- Ελλάδα και Αίγυπτος υπέγραψαν μερική και όχι καθολική συμφωνία για την ΑΟΖ τους. Συμφώνησαν εκεί όπου δεν διαφωνούν και άφησαν ανοικτή τη διαπραγμάτευση για τις υπόλοιπες περιοχές.
- Η Ελλάδα επιδιώκει να ανατρέψει το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο. Ενισχύει τα νομικά και διπλωματικά της επιχειρήματα εντός και εκτός της ΕΕ και δη στον ΟΗΕ. Εφόσον η ΕΕ θεωρεί ότι το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο είναι αντίθετο με το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας και η συμφωνία Ελλάδας – Λιβύης εναρμονισμένη με αυτό, η Αθήνα μπορεί πλέον να εμφανίζεται διπλωματικά και νομικά ενισχυμένη. Εντός και εκτός της ΕΕ. Σε περίπτωση ελληνοτουρκικού διαλόγου, η Ελλάδα αφαιρεί το πλεονέκτημα του τετελεσμένου γεγονότος που η Άγκυρα είχε επιτύχει με το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, το οποίο στήριζε και θα συνεχίσει να στηρίζει με τη στρατιωτική της ισχύ.
- Για τη μερική συμφωνία δεν λαμβάνονται υπόψη η μισή Ρόδος και ολόκληρο το Καστελόριζο. Επί τούτου, τονίζονται τα εξής: Α) Συνεχίζεται η διαπραγμάτευση. Β) Εάν ήταν εύκολα τα πράγματα, τότε θα ήταν καθολική η συμφωνία και όχι μερική. Γ) Η Ελλάδα δεν χάνει τα δικαιώματά της επί του Καστελορίζου, αλλά είναι πρόδηλο το πρόβλημα καθολικής συμφωνίας με την Αίγυπτο. Η μερική συμφωνία είναι αποτέλεσμα σύγκλισης συμφερόντων κυρίως στο θέμα της Λιβύης και της προσπάθειας αποδυνάμωσης της Τουρκίας.
Επί των ανωτέρω θα πρέπει να επισημανθούν τα εξής: Το μνημόνιο Τουρκίας - Λιβύης θεωρείται παράνομο επειδή είναι αντίθετο με το άρθρο 121, παρ. 2 του Δικαίου της Θάλασσας, που καθορίζει ότι τα νησιά και δη τα κατοικημένα έχουν πλήρη επήρεια.
Δηλαδή πλήρη δικαιώματα επί της ΑΟΖ και της υφαλοκρηπίδας, η οποία είναι ipso facto.
Η Τουρκία μπορεί τώρα να ισχυριστεί ότι η αδυναμία της Ελλάδας και της Αιγύπτου να περιλάβουν το Καστελόριζο σχετίζεται με την έλλειψη πλήρους επήρειάς του. Βεβαίως, η Ελλάδα μπορεί να ισχυριστεί ότι αναγνωρίστηκε η μισή Ρόδος και σε περιοχή της Κρήτης πλήρης επήρεια.
Από τουρκικής και αιγυπτιακής πλευράς, γίνεται λόγος ότι η Αίγυπτος δεν θέλει την υπογραφή πλήρους συμφωνίας για να μη συγκρουστεί με την Τουρκία.
1. Εκ των πραγμάτων δημιουργείται μια ζώνη, και μάλιστα γκρίζα, αφού τελεί υπό διαπραγμάτευση στο τριεθνές και πέραν αυτού, μεταξύ Καστελορίζου και Κύπρου.
Είναι πρόδηλο ότι, υπό αυτές τις συνθήκες, δεν επιτρέπεται στην Ελλάδα να ενώσει την ΑΟΖ της με αυτήν της Κύπρου, εκτός και αν συναινέσει και η Αίγυπτος.
Η ζώνη αυτή μπορεί να καθοριστεί είτε μεταξύ της Ελλάδας, της Αιγύπτου και της Κύπρου, είτε μεταξύ της Τουρκίας και της Αιγύπτου, αλλά με τη διαβούλευση και σύμφωνη γνώμη της Ελλάδας.
Η Συμφωνία αναφέρει ότι είναι δεσμευτική για τα μέρη και δεν υπόκειται σε καταγγελία, απόσυρση ή αναστολή για κανένα λόγο.
Μπορεί, δε, να τροποποιηθεί με συμφωνία των μερών.
Εάν ένα από τα δυο κράτη (Ελλάς π.χ.) θέλει να υπογράψει ΑΟΖ με τρίτο κράτος (Κύπρος), στο τέλος της ημέρας πρέπει να διαβουλευθεί με την Αίγυπτο.
Το ίδιο ισχύει και αν η Αίγυπτος ή η Ελλάδα θέλουν να καθορίσουν ΑΟΖ με την Τουρκία. Θεωρητικά, και με βάση το Διεθνές Δίκαιο της Θάλασσας, η περιοχή ανήκει στην Ελλάδα εάν γίνει δεκτή η πλήρης επήρεια του Καστελορίζου και της Κρήτης.
Κάτι τέτοιο είναι για την Τουρκία, σιωπηρώς μεν, ουσιαστικώς δε, αιτία πολέμου.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν έχει καθορίσει την υφαλοκρηπίδα της και δεν έχει καταθέσει σχετικό έγγραφο στα Ην. Έθνη δίνει το δικαίωμα να γίνεται λόγος για διαφιλονικούμενη περιοχή, με ό,τι αυτό σημαίνει διπλωματικά, νομικά και άλλως πως.
2. Οι περιοχές στις οποίες η Τουρκική Εταιρεία Πετρελαίων ισχυρίζεται ότι έχει δικαιώματα εκμετάλλευσης εμπίπτουν στο ελληνικό τμήμα της συμφωνίας με την Αίγυπτο.
Οπότε ακόμη και αν συνεχίσει τις προκλήσεις της η Άγκυρα, δεν εμπλέκεται πρακτικά η Αίγυπτος.
Στο χειρότερο σενάριο η Ελλάδα θα βρεθεί μόνη της αντιμέτωπη με την Τουρκία, εκτός και αν οι συνθήκες στη Λιβύη καθορίσουν τις εξελίξεις αλλιώς.
Ποια είναι η διαφορά τού σήμερα με το αύριο;
Μέχρι χθες η Ελλάδα δεν είχε συμφωνία με την Αίγυπτο.
Τώρα έχει.
Εάν ο τουρκικός στόλος ή τα τουρκικά ερευνητικά σκάφη εισέλθουν εντός της ελληνικής ΑΟΖ, όπως αυτή υπεγράφη με την Αίγυπτο, η Αθήνα δεν θα έχει άλλη επιλογή, εκτός από την υπεράσπιση των ειδικών κυριαρχικών της δικαιωμάτων με ό,τι αυτό σημαίνει.
3. Είναι σαφής η σύμπλευση συμφερόντων Ελλάδας- Αιγύπτου στο θέμα της Λιβύης. Αυτό έχει στρατηγικό χαρακτήρα.
4. Η Άγκυρα προχώρησε σε τερματισμό των προσπαθειών για τον καθορισμό ατζέντας προκειμένου να αρχίσει ελληνοτουρκικός διάλογος.
Ταυτοχρόνως, η Ελλάδα επιδιώκει μεν να ακυρώσει το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο, όμως, χωρίς να αποδέχεται κάτι τέτοιο η Άγκυρα, η οποία δεν αποκλείεται να προχωρήσει σε νέα στρατιωτικοποίηση της περιοχής του τουρκο-λιβυκού μνημονίου.
Διότι, πέραν του Διεθνούς Δικαίου, στις διεθνείς σχέσεις σημαντικό ρόλο διαδραματίζει και η ισχύς.
Ισχύς, Ίμια, διπλωματικό και νομικό πλεονέκτημα
Συνεπώς, η κίνηση της Ελλάδας είναι μεν σύμφωνη με το Διεθνές Δίκαιο, αλλά δεν επιλύει το πρόβλημα με την Τουρκία.
Και εξηγούμε: Τι θα συμβεί εάν η Τουρκία προχωρήσει σε έρευνες στη βάση του τουρκο-λιβυκού μνημονίου;
Ή η Ελλάδα θα προχωρήσει σε αποτροπή και κρίση ή η Ελλάδα θα υποχωρήσει ή θα πάμε σε πάγωμα της περιοχής.
Δεν θα ανήκει στην πράξη σε κανένα.
Θα είναι όπως τα Ίμια.
Θεωρητικά θα ανήκει στην Ελλάδα, η οποία όμως δεν θα μπορεί να σηκώσει σημαία.
Από την άλλη, εάν η Ελλάδα σπεύσει να μπει σε περιοχή την οποία θεωρεί ως δική της με βάση το Διεθνές Δίκαιο, αλλά επέμβει στρατιωτικά η Τουρκία, τότε θα πάμε σε κρίση και πόλεμο ή θα παγώσει η περιοχή.
Ή θα επέμβουν τρίτοι.
Η περιοχή θα γίνει διαφιλονικούμενη!
Βεβαίως, εάν η συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου γίνει δεκτή από την ΕΕ ή και από τις ΗΠΑ και τη διεθνή κοινότητα, τότε η Ελλάδα έχει σαφές νομικό και διπλωματικό πλεονέκτημα.
Και αυτός θα πρέπει να είναι ο στόχος της Αθήνας.
1. Επικύρωση από τις δυο χώρες.
2. Υποβολή στην ΕΕ για να ανατραπεί και το τουρκο-λιβυκό μνημόνιο.
Έτσι, θα μπορεί η Ελλάδα να ζητήσει κυρώσεις σε βάρος της Τουρκίας εάν η τελευταία συνεχίσει την ένταση.
ΗΠΑ, Γερμανία, Γαλλία
Σε αυτό το σκηνικό παραμένουν οι ακόλουθες σταθερές: Πρώτον, οι ΗΠΑ δεν ευνοούν τη σύγκρουση μεταξύ δυο χωρών του ΝΑΤΟ.
Δεύτερον, η Γερμανία δεν θέλει να σκάσει στα χέρια της δικής της Προεδρίας στην ΕΕ μια ελληνοτουρκική βόμβα, που θα έχει αρνητικές επιπτώσεις στην ίδια την ΕΕ, η οποία θα πρέπει να λάβει καθοριστικές αποφάσεις για την ίδια της την αξιοπιστία και συνοχή.
Τρίτον, η Γαλλία έχει διαφορετικά συμφέροντα με την Τουρκία και επιθυμεί να διαδραματίσει ηγετικό ρόλο στην Ανατολική Μεσόγειο.
Ολοκλήρωση Τετραμερούς και το περιεχόμενό της
Παράλληλα με τη μερική συμφωνία Αιγύπτου - Ελλάδας, κάποιες ώρες προηγουμένως: Α) Η Κύπρος έκλεινε στρατιωτική συμφωνία με τη Γαλλία. Β) Ολοκληρωνόταν η τετραμερής συνεργασία Γαλλίας, Ελλάδας, Ιταλίας και Κύπρου για κοινές περιπολίες εντός της Ανατολικής Μεσογείου.
Συναφείς πληροφορίες αναφέρουν ότι η Ανατολική Μεσόγειος έχει χωριστεί σε τρεις θαλάσσιες ζώνες από τα νότια της Κρήτης ώς την περιοχή της Κύπρου.
Εντός των ζωνών αυτών θα διενεργούνται κοινές περιπολίες πλοίων, ακόμη και αεροσκαφών για τη συλλογή πληροφοριών, την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας, την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, την ενεργειακή ασφάλεια κλπ.
Η Κύπρος θα συνεισφέρει κυρίως υποδομές.
Υποδομές της Κύπρου
Οι όποιες επιφυλάξεις της Ιταλίας έχουν αρθεί και μάλλον η συνεργασία αυτή θα ανακοινωθεί λίαν συντόμως, περί το τέλος του μήνα.
Η Κύπρος θα παρέχει τις υποδομές της.
Το ίδιο και η Ελλάδα, η οποία θα έχει και αεροναυτική συμμετοχή.
Κυρίαρχο ρόλο σε αυτήν τη συνεργασία θα έχει η Γαλλία, η οποία θεωρεί ότι η Κύπρος μπορεί να αποτελέσει μια σταθερή βάση για την εξυπηρέτηση των συμφερόντων της στην Ανατολική Μεσόγειο και πέραν αυτής.
Όπως επισημαίνεται, η συνεργασία αυτή είναι ανοικτή και για άλλα κράτη και αποτελεί εμπόδιο στην πλήρη τουρκική κυριαρχία στην περιοχή και δη στον έλεγχο των ενεργειακών πηγών.
Συνωστισμός πολεμικών πλοίων
Ενώ η τετραμερής συνεργασία ασφάλειας ολοκληρωνόταν και η Ελλάδα υπέγραφε μερική συμφωνία με την Αίγυπτο, η θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, και δη η ΑΟΖ της, εμφάνιζε και εμφανίζει εικόνα πλήρους στρατιωτικοποίησης, λόγω του συνωστισμού πολεμικών πλοίων διαφορετικών εθνικοτήτων.
Κάθε κράτος ενεργεί για τα δικά του συμφέροντα και όχι για να προστατεύσει την Κυπριακή Δημοκρατία, η οποία παραμένει σε μεγάλο βαθμό αθωράκιστη.
Στοιχεία που έχουμε στην κατοχή μας καταγράφουν ότι στην ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας και πέριξ αυτής υπάρχουν επτά πολεμικά σκάφη της Τουρκίας, επτά της Unifil, επτά ρωσικά και άλλα οκτώ τουρκικά πολεμικά σκάφη ναυλοχούνται σε λιμάνια της Τουρκίας όπως είναι η Αττάλεια, το Τασουτσού και η Μερσίνα.
Το «Ορούτς Ρέις» παραμένει στο Τασουτσιού με τα υποστηρικτικά του πολεμικά σκάφη, όπως και το γεωτρύπανο «Σερτάο».
Λίγο πιο πέρα στην Κρήτη έχουμε το αεροπλανοφόρο «Αϊζενχάουερ» με 12 πολεμικά, που το συνοδεύουν.
Σε αυτό το σκηνικό προστίθεται και ο στρατός κατοχής. Απούσες από τον θαλάσσιο χώρο της Κύπρου είναι η Ελλάδα και η Κύπρος.
Αληθές είναι ότι, την ώρα της τελευταίας κρίσης, η φρεγάτα «Κανάρης» αποδεσμεύτηκε από τη UNIFIL και, αφού έφτασε στη Λεμεσό για ανεφοδιασμό, τέθηκε κάτω από εθνικές διαταγές.
Η ουσία, βεβαίως, παραμένει.
Η Κύπρος και στην ξηρά και στη θάλασσα είναι στρατιωτικοποιημένη, και όταν χρειαστεί και στον αέρα, λόγω της εύκολης δράσης της τουρκικής πολεμικής αεροπορίας.
Είναι πρόδηλον ότι η απουσία ελληνικής και κυπριακής αποτροπής είναι εκείνη που επιτρέπει στην Τουρκία να αλωνίζει στην Κυπριακή ΟΑΖ, να απειλεί, να εκβιάζει και να επιδιώκει τη δημιουργία τετελεσμένων.
Γιατί ο τουρκικός στόλος δρα ανενόχλητος στην κυπριακή ΑΟΖ;
Διότι δεν υπάρχει αποτροπή. Εφαρμόζεται ο εξευμενισμός και η λογική της ανοχύρωτης πολιτείας, που κλιμακώνουν την τουρκική απειλή και αυξάνουν τις πιθανότητες κρίσης εκβιασμών και τετελεσμένων.
Αποτροπή και εξευμενισμός
Τονίζονται τα ανωτέρω, διότι στόχος είναι η βελτίωση και η ολοκλήρωση της συμφωνίας Ελλάδας - Αιγύπτου, περιλαμβανομένης και της Κύπρου, και όχι η υπόσκαψή της.
Επιπροσθέτως είναι πρόδηλη η στρατιωτικοποίηση της περιοχής μας και δη της Κύπρου, που τελεί υπό κατοχή.
Είναι, δε, αφέλεια να πιστεύει κάποιος ότι εάν η Τουρκία για τον οποιονδήποτε λόγο θέλει να προκαλέσει νέα ένταση και κρίση θα σπεύσει οποιοσδήποτε τρίτος να μας σώσει, εάν εμείς δεν επενδύσουμε στις ένοπλες δυνάμεις.
Ποιος θα μας σώσει εάν εμείς δεν θέλουμε να σωθούμε οι ίδιοι;
Προβληματικό είναι και το εξής: Να αποδέχεται η Κυβέρνηση ότι έχει αποτύχει η πολιτική του κατευνασμού, να μιλά για αποτροπή και να θέλει διάλογο στη βάση του Κραν Μοντανά, δηλαδή της διαδικασίας εκείνης που έχει σηματοδοτήσει την αποτυχία του επί χρόνια εξευμενισμού…
*Δρ των Διεθνών Σχέσεων
Η στρατιωτικοποίηση της Ανατολικής Μεσογείου και η συμφωνία Ελλάδας - Αιγύπτου https://t.co/lbcc2ToOVr— epilekta.com (@epilekta) August 9, 2020
https://simerini.sigmalive.com/article/2020/8/9/e-stratiotikopoiese-tes-anatolikes-mesogeiou-kai-e-sumphonia-elladas-aiguptou/
ΣΤΗΡΙΞΤΕ ΜΑΣ ΠΑΤΩΝΤΑΣ LIKE "ΕΔΩ"
