Θανάσης Κ. Η πρόταση για… «συνεκμετάλλευση» Ελλάδας-Τουρκίας, κανονικά ΔΕΝ θα έπρεπε να είχε γίνει δημόσια, ούτε να απασχολεί ...
Θανάσης Κ.
Η πρόταση για… «συνεκμετάλλευση» Ελλάδας-Τουρκίας, κανονικά ΔΕΝ θα έπρεπε να είχε γίνει δημόσια, ούτε να απασχολεί κανένα, αυτή τη στιγμή.
Κι όμως την έκανε ο Πρωθυπουργικός Σύμβουλος, την επανέλαβε ξανά και ξανά, ύστερα είπε ότι είναι… «προσωπική» του άποψη, και έθεσε την παραίτησή του στη διάθεση του Πρωθυπουργού (ο οποίος έλειπε στο Εξωτερικό).
Αυτά όλα μοιάζουν λίγο… ασόβαρα, έτσι;
Ο Σύμβουλος του Πρωθυπουργού, τις «προσωπικές» του απόψεις να τις λέει στον Πρωθυπουργό - και μόνο.
Γιατί αν τις ανακοινώνει δημόσια όσο παραμένει «σύμβουλος του Πρωθυπουργού», δίνει την εντύπωση ότι είναι και «κυβερνητικές θέσεις».
Κι αν δεν είναι, στέλνουν λάθος μηνύματα σε όλους – και στην ελληνική κοινή γνώμη και στους «απέναντι».
Περίεργο πράγμα, έμπειρος πανεπιστημιακός, υποτίθεται, να μη ξέρει αυτά τα βασικά.
Και να «κόβεται» άδοξα στα πιο στοιχειώδη.
Κρίμα από μιαν άποψη (που δεν τα ξέρει).
Και ευτυχώς από μιαν άλλη άποψη (που «κόπηκε»- τουλάχιστον ή άποψή του, όπως φαίνεται…)
Φαινομενικά αυτό που είπε – «συνεκμετάλλευση» στις θαλάσσιες περιοχές, μοιάζει ίσως αθώα ή αφελής κοινοτοπία.
Όμως δεν είναι καθόλου «αθώο»…
Τους φυσικούς πόρους τους εκμεταλλεύονται τα κράτη, ανάλογα με το εύρος των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων.
Γι’ αυτό υπάρχει και το Δίκαιο της Θάλασσας (ήδη από το 1982), για να συμφωνούν τα κράτη μεταξύ τους με βάση ποιους κανόνες θα ορίζονται (και θα ξεχωρίζονται) οι ζώνες άσκησης των κυριαρχικών τους δικαιωμάτων στη θάλασσα.
Τι σημαίνει αυτό;
Σημαίνει ότι ο ορυκτός πλούτος στη στεριά και στη θάλασσα είναι «δικός μου» ή «δικός σου».
- Ό,τι είναι «δικό μου» το εκμεταλλεύομαι εγώ.
- Ό,τι είναι «δικό σου», το εκμεταλλεύεσαι εσύ.
- Ό,τι συμβεί να είναι «ανάμεσά» μας – δηλαδή πρόκειται για «κοίτασμα» στο οποίο έχουμε πρόσβαση και εγώ (από το δικό μου έδαφος) και εσύ (από τα δικό σου έδαφος), αυτό – πράγματι – μπορούμε να το εκμεταλλευόμαστε από κοινού.
Αυτό και μόνον αυτό (αλλιώς καταλύεται η έννοια της «εθνικής κυριαρχίας» και των «εθνικών κυριαρχικών δικαιωμάτων»).
Αλλά και τότε – όταν υπάρχει πρακτικός λόγος «συνεκμετάλλευσης»- τα ποσοστά που κατανέμονται ανάμεσα στα δύο κράτη, ΔΕΝ είναι αυθαίρετα. Κι αυτά είναι ανάλογα με τα όρια εθνικής κυριαρχίας πάνω στο κοίτασμα (ή κυριαρχικών δικαιωμάτων πάνω στη θαλάσσια ζώνη, κάτω από την οποία βρίσκεται το κοίτασμα).
Αν από έρευνες ή από μετρήσεις που γίνονται φανεί ότι ένα κοίτασμα βρίσκεται 60% στο δικό μου χώρο και 40% στο δικό σου χώρο, ανάλογα θα είναι και τα ποσοστά συνεκμετάλλευσης.
Άρα, ακόμα κι όταν πρακτικά είναι «απαραίτητη» η συνεκμετάλλευση (γιατί δεν γίνεται αλλιώς) και πάλι τα ποσοστά καθορίζονται αντικειμενικά, ανάλογα με τα όρια κυριαρχίας που έχουν προσδιοριστεί προηγουμένως (κι ανάλογα με το πού βρίσκεται στο κοίτασμα στο υπέδαφος).
Έτσι η «συνεκμετάλλευση» προϋποθέτει το σαφή διαχωρισμό των ορίων κυριαρχίας (στο έδαφος) και «κυριαρχικών δικαιωμάτων» στις θαλάσσιες ζώνες (ΑΟΖ).
Ακόμα κι εκεί που θα χρειαζόταν να κάνουμε «συνεκμετάλλευση» θα έπρεπε προηγουμένως να έχουμε ορίσει και διαμοιράσει την ΑΟΖ κάθε χώρας.
Όμως εμείς ΔΕΝ μπορούμε να συμφωνήσουμε με την Τουρκία ποια είναι τα όρια των θαλασσίων ζωνών και των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας επί της ΑΟΖ.
Άρα αυτό που εκ πρώτης όψεως προτείνει ως «λύση» («συνεκμετάλλευση») στην πραγματικότητα προϋποθέτει να έχει λυθεί το πρόβλημα που ΔΕΝ μπορούμε να λύσουμε (οριοθέτηση ΑΟΖ).
Όπως λέμε στα Μαθηματικά (αλλά και στη Νομική Επιστήμη) εκλαμβάνει το «ζητούμενο» ως «δεδομένο»!
Άρα, τζίφος! Μάπα το καρπούζι…
Δεν λύνει το πρόβλημα. Απλώς το παρακάμπτει.
Εκτός πια κι αν δεν είναι τόσο «αφελής» – που δεν είναι…
Εκτός πια κι αν υπονοεί κάτι άλλο – που, όμως, δεν το λέει ευθέως.
Εκτός πια κι αν εννοεί πως αντί να πασχίζουμε να οριοθετήσουμε μεταξύ μας τις θαλάσσιες ζώνες, είναι προτιμότερο από πριν, να μοιράσουμε τα πάντα μεταξύ μας: ας πούμε, μισά-μισά!
Κι ό,τι βρούμε είτε είναι στη δική μας υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ είτε στη δική τους, απλώς τα εκμεταλλευόμαστε από κοινού, δηλαδή μοιράζουμε τα έσοδα στη μέση!
Καζάν-Καζάν, που λέει και ο Ερντογάν.
Win-Win, που λένε και ο Αγγλοσάξονες (αλλά ποτέ δεν θα δέχονταν μια τέτοια «λύση» οι ίδιοι…).
Υπάρχει βέβαια, ένα μικρό πρόβλημα εδώ: Η Ελλάδα δικαιούται βάσει του Διεθνούς Δικαίου, πολύ μεγαλύτερη θαλάσσια ζώνη κυριαρχικών δικαιωμάτων (ΑΟΖ) απ’ ό,τι η Τουρκία. Λόγω των νησιών, της ακτογραμμής της κλπ.
Ακόμα κι αν δεχόμασταν κριτήρια εκτός Διεθνούς Δικαίου – κάποια απ’ αυτά που ζητάει η Άγκυρα – και πάλι η Ελληνική ΑΟΖ είναι αισθητά μεγαλύτερη από την Τουρκική.
Κι ακόμα περισσότερο: οι πιο σοβαρές ενδείξεις πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή, υπάρχουν μέσα στην Ελληνική ΑΟΖ.
Τι μας λέει λοιπόν, η Τουρκία;
--Αν δεν δεχτείτε να τα μοιράσουμε όλα στη μέση, εγώ δεν θα σας αφήσω να εκμεταλλευτείτε τίποτε! Θα σας απειλώ συνεχώς, θα σας προκαλώ, θα σας δημιουργήσω τετελεσμένα παντού, με απειλή χρήσης βίας! Και στο τέλος θα σας πάρω τα πάντα!
Ενώ, αν αποδεχθείτε από τώρα να τα μοιράσουμε, θα κερδίσουμε και οι δύο.
Κι εγώ που δεν έχω τίποτε, κι εσείς που έχετε τα πάντα, αλλά δεν σας αφήνω να τα εκμεταλλευτείτε.
Αυτό είναι στην πραγματικότητα το «Καζάν-Καζάν» του Ερντογάν!
Σε πιάνει ο «πειρατής» και σου λέει: Αν αντισταθείς θα στα πάρω όλα.
Αν δεν αντισταθείς, θα σου αφήσω κάτι να έχει κι εσύ.
Βέβαια, δεν ξέρουμε καν, αν θα μας αφήσει τα μισά…
Διότι αν παραιτηθούμε από την αρχή της εθνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων υπό την απειλή του…επίδοξου «συνεταίρου», είναι εξαιρετικά πιθανό να μη μείνει στο διαμοιρασμό: μισά-μισά.
Μπορεί κάλλιστα να μας πει: είμαι πολύ μεγαλύτερη χώρα, άρα «δικαιούμαι» πολύ μεγαλύτερο μερίδιο.(Όπως ήδη μας το λέει για την Ελληνική ΑΟΖ).
Συμπέρασμα: η συνεκμετάλλευση ΔΕΝ λύνει τα πρόβλημα που έχουμε με την Τουρκία. Απλώς επαναφέρει με άλλο τρόπο – και από άλλο δρόμο – αυτό που έτσι κι αλλιώς επιδιώκει η Τουρκία: να μοιράσει τα… δικά μας, με «λεόντειο» τρόπο υπέρ της. Και σε βάρος μας.
Και να το χάψουμε εμείς, πανηγυρίζοντας πως «όλοι κερδίζουμε».
Ε λοιπόν, όχι! Δεν κερδίζουμε όλοι!
Εμείς χάνουμε μεγάλο μέρος από τα δικά μας!
Και η Τουρκία κερδίζει εκβιάζοντας, αυτά που δεν δικαιούται.
Χίλιες φορές καλύτερα, να τα μοιράσουμε από πριν.
Παρά να πάμε να «συν-εκμεταλλευτούμε» τα πάντα με ένα εκβιαστή γείτονα.
Σημείωση: Στη διεθνή πρακτική υπάρχουν πολλά προηγούμενα συμφωνιών που αφορούν πιθανά κοινά κοιτάσματα.
Κυρίως στον Περσικό Κόλπο, στην Αραβική Χερσόνησο και στην θαλάσσια περιοχή Ινδονησίας-Φιλιππίνων-Μαλαισίας.
Μεταξύ εχθρικών κρατών, υπάρχουν συμφωνίες ΜΗ εκμετάλλευσης εκατέρωθεν της διαχωριστικής γραμμής που έχει προ-συμφωνηθεί.
(Με σημαντικότερη ίσως τη σχετική συμφωνία Περσίας-Σαουδικής Αραβίας του 1968)
Μεταξύ φιλικών κρατών, υπάρχει συνεκμετάλλευση βάσει διαιτησίας που προϋπήρξε, πάνω σε οριοθετήσεις συνόρων που επίσης προϋπήρξαν.
Σε άλλες περιπτώσεις τα κράτη έκαναν κυρίως οριοθέτηση συνόρων και ύστερα εξέτασαν πως μπορεί να γίνει συνεκμετάλλευση ενδεχόμενων συνοριακών κοιτασμάτων.
Περίπτωση να συμφωνηθεί «συνεκμετάλλευση» μεταξύ ΜΗ φιλικών χωρών, σε περιοχή ΜΗ προηγουμένως οριοθετημένη και υπό την απειλή χρήσης βίας της μίας σε βάρος της άλλης, θεωρείται πολύ δύσκολο (σχεδόν αδύνατο) να υπάρξει.
Συμπέρασμα: Δεν ξέρουμε τι απ’ όλα αυτά είχε υπόψιν του ο κ. σύμβουλος. Δεν θέλουμε να τον αδικήσουμε τον άνθρωπο.
Αλλά όλα αυτά – ακόμα κι αν είχε τις καλύτερες προθέσεις ο ίδιος – ακούγονται «προάγγελος» ή προετοιμασία του Καζάν-Καζάν!
Δηλαδή αυτού που επιδιώκει ο Ερντογάν!
Ακόμα και χωρίς να το θέλει, ο σύμβουλος του Έλληνα Πρωθυπουργού, λειτούργησε ως «λαγός» του Ερντογάν!
Καλό είναι που το «μάζεψε», έστω και μερικούς μήνες καθυστέρηση.
Ή τον «έβαλαν» να το «μαζέψει»…
Άντε γιατί το κακό παράγινε.
Ο ένας βγαίνει να δηλώνει ότι πρέπει να προετοιμάσουμε τον Ελληνικό λαό για μείζονα υποχώρηση.
Ο άλλος βγαίνει σαν να υποστηρίζει το Καζάν-Καζάν του Ερντογάν...
Παιδιά, σαν πολλοί «λαγοί» μαζεύτηκαν.
Αν θέλαμε να… «ξεβρακωθούμε» στους Τούρκους, παγαίναμε και μόνοι μας.
Δεν χρειαζόμασταν… «συμβούλους»!
Κι αν τραβάει η ψυχή μας «λαγό», παραγγέλνουμε στιφάδο!
Δεν ασχολούμαστε με εξωτερική Πολιτική.
Άντε γιατί και η ξεφτίλα έχει όρια…
Αλλά και τότε – όταν υπάρχει πρακτικός λόγος «συνεκμετάλλευσης»- τα ποσοστά που κατανέμονται ανάμεσα στα δύο κράτη, ΔΕΝ είναι αυθαίρετα. Κι αυτά είναι ανάλογα με τα όρια εθνικής κυριαρχίας πάνω στο κοίτασμα (ή κυριαρχικών δικαιωμάτων πάνω στη θαλάσσια ζώνη, κάτω από την οποία βρίσκεται το κοίτασμα).
Αν από έρευνες ή από μετρήσεις που γίνονται φανεί ότι ένα κοίτασμα βρίσκεται 60% στο δικό μου χώρο και 40% στο δικό σου χώρο, ανάλογα θα είναι και τα ποσοστά συνεκμετάλλευσης.
Άρα, ακόμα κι όταν πρακτικά είναι «απαραίτητη» η συνεκμετάλλευση (γιατί δεν γίνεται αλλιώς) και πάλι τα ποσοστά καθορίζονται αντικειμενικά, ανάλογα με τα όρια κυριαρχίας που έχουν προσδιοριστεί προηγουμένως (κι ανάλογα με το πού βρίσκεται στο κοίτασμα στο υπέδαφος).
Έτσι η «συνεκμετάλλευση» προϋποθέτει το σαφή διαχωρισμό των ορίων κυριαρχίας (στο έδαφος) και «κυριαρχικών δικαιωμάτων» στις θαλάσσιες ζώνες (ΑΟΖ).
Ακόμα κι εκεί που θα χρειαζόταν να κάνουμε «συνεκμετάλλευση» θα έπρεπε προηγουμένως να έχουμε ορίσει και διαμοιράσει την ΑΟΖ κάθε χώρας.
Όμως εμείς ΔΕΝ μπορούμε να συμφωνήσουμε με την Τουρκία ποια είναι τα όρια των θαλασσίων ζωνών και των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας επί της ΑΟΖ.
Άρα αυτό που εκ πρώτης όψεως προτείνει ως «λύση» («συνεκμετάλλευση») στην πραγματικότητα προϋποθέτει να έχει λυθεί το πρόβλημα που ΔΕΝ μπορούμε να λύσουμε (οριοθέτηση ΑΟΖ).
Όπως λέμε στα Μαθηματικά (αλλά και στη Νομική Επιστήμη) εκλαμβάνει το «ζητούμενο» ως «δεδομένο»!
Άρα, τζίφος! Μάπα το καρπούζι…
Δεν λύνει το πρόβλημα. Απλώς το παρακάμπτει.
Εκτός πια κι αν δεν είναι τόσο «αφελής» – που δεν είναι…
Εκτός πια κι αν υπονοεί κάτι άλλο – που, όμως, δεν το λέει ευθέως.
Εκτός πια κι αν εννοεί πως αντί να πασχίζουμε να οριοθετήσουμε μεταξύ μας τις θαλάσσιες ζώνες, είναι προτιμότερο από πριν, να μοιράσουμε τα πάντα μεταξύ μας: ας πούμε, μισά-μισά!
Κι ό,τι βρούμε είτε είναι στη δική μας υφαλοκρηπίδα-ΑΟΖ είτε στη δική τους, απλώς τα εκμεταλλευόμαστε από κοινού, δηλαδή μοιράζουμε τα έσοδα στη μέση!
Καζάν-Καζάν, που λέει και ο Ερντογάν.
Win-Win, που λένε και ο Αγγλοσάξονες (αλλά ποτέ δεν θα δέχονταν μια τέτοια «λύση» οι ίδιοι…).
Υπάρχει βέβαια, ένα μικρό πρόβλημα εδώ: Η Ελλάδα δικαιούται βάσει του Διεθνούς Δικαίου, πολύ μεγαλύτερη θαλάσσια ζώνη κυριαρχικών δικαιωμάτων (ΑΟΖ) απ’ ό,τι η Τουρκία. Λόγω των νησιών, της ακτογραμμής της κλπ.
Ακόμα κι αν δεχόμασταν κριτήρια εκτός Διεθνούς Δικαίου – κάποια απ’ αυτά που ζητάει η Άγκυρα – και πάλι η Ελληνική ΑΟΖ είναι αισθητά μεγαλύτερη από την Τουρκική.
Κι ακόμα περισσότερο: οι πιο σοβαρές ενδείξεις πιθανών κοιτασμάτων υδρογονανθράκων στην ευρύτερη θαλάσσια περιοχή, υπάρχουν μέσα στην Ελληνική ΑΟΖ.
Τι μας λέει λοιπόν, η Τουρκία;
--Αν δεν δεχτείτε να τα μοιράσουμε όλα στη μέση, εγώ δεν θα σας αφήσω να εκμεταλλευτείτε τίποτε! Θα σας απειλώ συνεχώς, θα σας προκαλώ, θα σας δημιουργήσω τετελεσμένα παντού, με απειλή χρήσης βίας! Και στο τέλος θα σας πάρω τα πάντα!
Ενώ, αν αποδεχθείτε από τώρα να τα μοιράσουμε, θα κερδίσουμε και οι δύο.
Κι εγώ που δεν έχω τίποτε, κι εσείς που έχετε τα πάντα, αλλά δεν σας αφήνω να τα εκμεταλλευτείτε.
Αυτό είναι στην πραγματικότητα το «Καζάν-Καζάν» του Ερντογάν!
Σε πιάνει ο «πειρατής» και σου λέει: Αν αντισταθείς θα στα πάρω όλα.
Αν δεν αντισταθείς, θα σου αφήσω κάτι να έχει κι εσύ.
Βέβαια, δεν ξέρουμε καν, αν θα μας αφήσει τα μισά…
Διότι αν παραιτηθούμε από την αρχή της εθνικής κυριαρχίας και των κυριαρχικών δικαιωμάτων υπό την απειλή του…επίδοξου «συνεταίρου», είναι εξαιρετικά πιθανό να μη μείνει στο διαμοιρασμό: μισά-μισά.
Μπορεί κάλλιστα να μας πει: είμαι πολύ μεγαλύτερη χώρα, άρα «δικαιούμαι» πολύ μεγαλύτερο μερίδιο.(Όπως ήδη μας το λέει για την Ελληνική ΑΟΖ).
Συμπέρασμα: η συνεκμετάλλευση ΔΕΝ λύνει τα πρόβλημα που έχουμε με την Τουρκία. Απλώς επαναφέρει με άλλο τρόπο – και από άλλο δρόμο – αυτό που έτσι κι αλλιώς επιδιώκει η Τουρκία: να μοιράσει τα… δικά μας, με «λεόντειο» τρόπο υπέρ της. Και σε βάρος μας.
Και να το χάψουμε εμείς, πανηγυρίζοντας πως «όλοι κερδίζουμε».
Ε λοιπόν, όχι! Δεν κερδίζουμε όλοι!
Εμείς χάνουμε μεγάλο μέρος από τα δικά μας!
Και η Τουρκία κερδίζει εκβιάζοντας, αυτά που δεν δικαιούται.
Χίλιες φορές καλύτερα, να τα μοιράσουμε από πριν.
Παρά να πάμε να «συν-εκμεταλλευτούμε» τα πάντα με ένα εκβιαστή γείτονα.
Σημείωση: Στη διεθνή πρακτική υπάρχουν πολλά προηγούμενα συμφωνιών που αφορούν πιθανά κοινά κοιτάσματα.
Κυρίως στον Περσικό Κόλπο, στην Αραβική Χερσόνησο και στην θαλάσσια περιοχή Ινδονησίας-Φιλιππίνων-Μαλαισίας.
Μεταξύ εχθρικών κρατών, υπάρχουν συμφωνίες ΜΗ εκμετάλλευσης εκατέρωθεν της διαχωριστικής γραμμής που έχει προ-συμφωνηθεί.
(Με σημαντικότερη ίσως τη σχετική συμφωνία Περσίας-Σαουδικής Αραβίας του 1968)
Μεταξύ φιλικών κρατών, υπάρχει συνεκμετάλλευση βάσει διαιτησίας που προϋπήρξε, πάνω σε οριοθετήσεις συνόρων που επίσης προϋπήρξαν.
Σε άλλες περιπτώσεις τα κράτη έκαναν κυρίως οριοθέτηση συνόρων και ύστερα εξέτασαν πως μπορεί να γίνει συνεκμετάλλευση ενδεχόμενων συνοριακών κοιτασμάτων.
Περίπτωση να συμφωνηθεί «συνεκμετάλλευση» μεταξύ ΜΗ φιλικών χωρών, σε περιοχή ΜΗ προηγουμένως οριοθετημένη και υπό την απειλή χρήσης βίας της μίας σε βάρος της άλλης, θεωρείται πολύ δύσκολο (σχεδόν αδύνατο) να υπάρξει.
Συμπέρασμα: Δεν ξέρουμε τι απ’ όλα αυτά είχε υπόψιν του ο κ. σύμβουλος. Δεν θέλουμε να τον αδικήσουμε τον άνθρωπο.
Αλλά όλα αυτά – ακόμα κι αν είχε τις καλύτερες προθέσεις ο ίδιος – ακούγονται «προάγγελος» ή προετοιμασία του Καζάν-Καζάν!
Δηλαδή αυτού που επιδιώκει ο Ερντογάν!
Ακόμα και χωρίς να το θέλει, ο σύμβουλος του Έλληνα Πρωθυπουργού, λειτούργησε ως «λαγός» του Ερντογάν!
Καλό είναι που το «μάζεψε», έστω και μερικούς μήνες καθυστέρηση.
Ή τον «έβαλαν» να το «μαζέψει»…
Άντε γιατί το κακό παράγινε.
Ο ένας βγαίνει να δηλώνει ότι πρέπει να προετοιμάσουμε τον Ελληνικό λαό για μείζονα υποχώρηση.
Ο άλλος βγαίνει σαν να υποστηρίζει το Καζάν-Καζάν του Ερντογάν...
Παιδιά, σαν πολλοί «λαγοί» μαζεύτηκαν.
Αν θέλαμε να… «ξεβρακωθούμε» στους Τούρκους, παγαίναμε και μόνοι μας.
Δεν χρειαζόμασταν… «συμβούλους»!
Κι αν τραβάει η ψυχή μας «λαγό», παραγγέλνουμε στιφάδο!
Δεν ασχολούμαστε με εξωτερική Πολιτική.
Άντε γιατί και η ξεφτίλα έχει όρια…
