31 Ἰανουαρίου 1996. Ἕνα ἀκόμη παγωμένο βράδυ βρίσκει τοὺς πάντες στὰ σπίτια τους νὰ προσπαθοῦν νὰ ζεσταθοῦν. Ἕνα ἀκόμη βράδυ,...
31 Ἰανουαρίου 1996.
Ἕνα ἀκόμη παγωμένο βράδυ βρίσκει τοὺς πάντες στὰ σπίτια τους νὰ προσπαθοῦν νὰ ζεσταθοῦν.
Ἕνα ἀκόμη βράδυ, ποὺ ἀπέδειξε πὼς ὁ καθηγητής Παναγιώτης Κονδύλης εἶχε ἀπόλυτο δίκιο ὅταν ἔγραφε στὴ Θεωρία τοῦ Πολέμου του σχετικὰ μὲ τὶς ἑλληνοτουρκικὲς σχέσεις ὅτι:
«Οἱ μετριότητες, ὑπομετριότητες καὶ ἀνθυπομετριότητες, ποὺ συναπαρτίζουν τὸν ἑλληνικὸ πολιτικὸ καὶ παραπολιτικὸ κόσμο, δὲν ἔχουν τὸ ἀνάστημα νὰ...
θέσουν καὶ νὰ λύσουν ἱστορικὰ προβλήματα τέτοιας ἔκτασης καὶ τέτοιου βάθους ἴσως νὰ καταρρεύσουν ἀκόμα καὶ στὴν περίπτωση ὅπου θὰ βρεθοῦν μπροστὰ στὴ μεγάλη ἀπόφαση νὰ διεξαγάγουν ἕναν πόλεμο γιατί, ἂν o πόλεμος εἶναι συνέχεια τῆς πολιτικῆς, ποιὸς πόλεμος θὰ συνεχίσει μία σπασμωδικὴ πολιτική;»
Ἡ κρίση τῶν Ἰμίων κορυφώθηκε τὶς πρῶτες πρωινὲς ὧρες τῆς 31ης Ἰανουαρίου 1996, σὲ μία ἐποχὴ ποὺ ἡ κυβέρνηση Σημίτη ξεκινοῦσε τὸ ὀλέθριο ἔργο της, μὲ τὶς πολλαπλὲς συνέπειες γιὰ τὴν Πατρίδα μας, συνέπειες οἱ ὁποῖες ἐλλόχευαν γιὰ ἀρκετὸ καιρό.
Τὸ ἐπεισόδιο ἐντάσσεται στὸ πλαίσιο τῶν τουρκικῶν διεκδικήσεων στὸ ἑλληνικὸ Αἰγαῖο, ποὺ ἐμφανίσθηκαν στὸ προσκήνιο μετὰ τὴ λεγόμενη «Μεταπολίτευση».
Ἡ τουρκία θέτει τὰ θέματα τοῦ ἐναερίου χώρου (ἀναγνωρίζει 6 καὶ ὄχι 10 μίλια), τοῦ FIR Ἀθηνῶν, τῆς ἀποστρατιωτικοποίησης τῶν νήσων τοῦ Αἰγαίου καὶ μὲ τὸ συμβὰν τῶν Ἰμίων τὸ καθεστὼς κάποιων βραχονησίδων («Γκρίζες Ζῶνες»).
Τὰ Ἴμια εἶναι δύο μικρὲς ἀκατοίκητες βραχονησίδες μεταξύ τοῦ νησιωτικοῦ συμπλέγματος τῶν Δωδεκανήσων καὶ τῶν νοτιοδυτικῶν ἀκτῶν τῆς Τουρκίας.
Ἀπέχουν 5,5 ν.μ. ἀπὸ τὴν Κάλυμνο καὶ 2,5 ν.μ. ἀπὸ τὸ πλησιέστερο ἑλληνικὸ ἔδαφος, τὴ βραχονησίδα Καλόλιμνος.
Τὰ Ἴμια παραχωρήθηκαν στὴν Ἑλλάδα ἀπὸ τὴν Ἰταλία τὸ 1947 μὲ τὴ Συνθήκη τῶν Παρισίων, ἀκολουθώντας τὴν ἐνσωμάτωση τῶν Δωδεκανήσων μετὰ τὸ τέλος τοῦ Β' Παγκοσμίου Πολέμου.
Τὸ τουρκικὸ κράτος εἶχε ἀποδεχτεῖ τὸ καθεστὼς ἐπικυριαρχίας τῆς Ἑλλάδας στὰ νησιὰ αὐτά.
Η ἀμφισβήτηση τῆς ἑλληνικότητας τῶν Ἰμίων ξεκίνησε ἀπὸ ἕνα ναυτικὸ ἀτύχημα ποὺ συνέβη στὶς 25 Δεκεμβρίου 1995.
Οἱ τοῦρκοι προσπάθησαν νὰ ἐφαρμόσουν γιὰ τὴν περίσταση τὴ δική τους ἑρμηνεία στὴ Συνθήκη τῆς Λωζάνης (1923), μὲ τὴν ὁποία εἶχαν παραχωρηθεῖ τὰ Δωδεκάνησα στὴν Ἰταλία στὸ σύνολό τους καὶ ὄχι ὀνομαστικά, καὶ νὰ ἀμφισβητήσουν τὴν ἑλληνικὴ κυριαρχία κάποιων βραχονησίδων.
ΤΟ ΧΡΟΝΙΚΟ ΤΗΣ ΚΡΙΣΗΣ
25 Δεκεμβρίου 1995: Τὸ τουρκικὸ φορτηγὸ πλοῖο «Φιγκὲν Ἀκὰτ» προσαράζει σὲ ἀβαθῆ ὕδατα κοντὰ στὴν Ἀνατολικὴ Ἴμια καὶ ἐκπέμπει σῆμα κινδύνου.
Ὁ πλοίαρχός του ἀρνεῖται βοήθεια ἀπὸ τὸ Ἑλληνικὸ Λιμενικό, ὑποστηρίζοντας ὅτι βρισκόταν σὲ τουρκικὴ περιοχὴ καὶ ὅτι οἱ μόνες ἁρμόδιες γιὰ νὰ τὸν βοηθήσουν εἶναι οἱ ἀρχὲς τῆς χώρας του.
26 Δεκεμβρίου 1995: Τὸ Λιμεναρχεῖο Καλύμνου ἐνημερώνει τὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν καὶ αὐτὸ μὲ τὴ σειρὰ του τὸ τουρκικὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν ὅτι ἂν δὲν παρέμβει ρυμουλκό, τὸ τουρκικὸ πλοῖο θὰ κινδυνεύσει.
27 Δεκεμβρίου 1995: Τὸ τουρκικὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν ἐνημερώνει τὴν ἑλληνικὴ πρεσβεία ὅτι, ἀνεξαρτήτως τοῦ ποιὸς θὰ ἀναλάβει τὴ διάσωση τοῦ πλοίου, ὑπῆρχε θέμα γενικότερα.
28 Δεκεμβρίου 1995: Δύο ἑλληνικὰ ρυμουλκὰ ἀποκολλοῦν τὸ τουρκικὸ φορτηγὸ καὶ τὸ ὁδηγοῦν στὸ λιμάνι Κιουλοὺκ τῆς τουρκίας.
Τὸ πρωὶ τῆς ἴδιας μέρας ἕνα τουρκικὸ μαχητικὸ ἀεροσκάφος συντρίβεται στὰ ἑλληνικὰ χωρικὰ ὕδατα, στὴν περιοχὴ τῆς Λέσβου, ὕστερα ἀπὸ ἐμπλοκὴ μὲ ἑλληνικὰ μαχητικά.
Μὲ ἑλληνικὴ βοήθεια, ὁ τοῦρκος πιλότος διασώζεται.
29 Δεκεμβρίου 1995: Τὸ τουρκικὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν ἐκμεταλλεύεται τὴν κατάσταση καὶ ἐπιδίδει ρηματικὴ διακοίνωση στὸ ἀντίστοιχο ἑλληνικό, στὴν ὁποία ἀναφέρεται ὅτι οἱ βραχονησίδες Ἴμια εἶναι καταχωρισμένες στὸ κτηματολόγιο Μουγκλὰ τοῦ νομοῦ Μπουντροὺμ (Ἁλικαρνασσοῦ) καὶ ἀνήκουν στὴν τουρκία.
9 Ἰανουαρίου 1996: Τὸ ἑλληνικὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν ἀπαντᾶ μὲ καθυστέρηση, ἀπορρίπτοντας τὴ διακοίνωση.
15 Ἰανουαρίου 1996: Παραιτεῖται ὁ πρωθυπουργὸς Ἀνδρέας Παπανδρέου, ποὺ νοσηλεύεται στὸ «Ὠνάσειο».
16 Ἰανουαρίου 1996: Τὸ Ὑπουργεῖο Ἐξωτερικῶν ἀντιλαμβανόμενο τὸ παιγνίδι τῶν τούρκων ζητᾶ αὐξημένα μέτρα ἐπαγρύπνησης στὴν περιοχὴ τῶν Ἰμίων ἀπὸ τὸ Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Ἄμυνας.
19 Ἰανουαρίου 1996: Ἡ κοινοβουλευτικὴ ὁμάδα τοῦ κλεφτο-ΠΑΣΟΚ ἐκλέγει νέο πρωθυπουργὸ τὸν Κωνσταντῖνο Σημίτη.
26 Ἰανουαρίου 1996: Ὁ δήμαρχος Καλύμνου, Δημήτρης Διακομιχάλης, θορυβημένος ἀπὸ τὸ γεγονὸς τῆς ἀμφισβήτησης τῆς ἑλληνικότητας τῶν Ἰμίων, ὑψώνει τὴν ἑλληνικὴ σημαία σὲ ἕνα ἀπὸ τὰ δύο νησιά, συνοδευόμενος ἀπὸ τὸν ἀστυνομικὸ διευθυντὴ Καλύμνου, τὸν ἱερέα καὶ δύο κατοίκους τοῦ νησιοῦ.
Θὰ κατηγορηθεῖ ἀργότερα ἀπὸ τοὺς συντρόφους του στὸ ΠΑΣΟΚ ὅτι ἦταν αὐτὸς ποὺ ἔριξε λάδι στὴ φωτιά.
27 Ἰανουαρίου 1996: Δύο δημοσιογράφοι τῆς ἐφημερίδας «Χουριὲτ» στὴ Σμύρνη μεταβαίνουν μὲ ἑλικόπτερο στὴ Μεγάλη Ἴμια.
Ὑποστέλλουν τὴν ἑλληνικὴ σημαία καὶ ὑψώνουν τὴν τουρκική.
Ἡ ὅλη ἐπιχείρηση βιντεοσκοπεῖται καὶ προβάλλεται ἀπὸ τὸ τηλεοπτικὸ κανάλι τῆς «Χουριέτ».
28 Ἰανουαρίου 1996: Τὸ περιπολικό τοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ «Ἀντωνίου» κατεβάζει τὴν τουρκικὴ σημαία καὶ ὑψώνει τὴν ἑλληνική.
Τὸ βράδυ ἕλληνες βατραχάνθρωποι ἀποβιβάζονται στὴ Μεγάλη Ἴμια, χωρὶς νὰ γίνουν ἀντιληπτοὶ ἀπὸ τὰ παραπλέοντα ἐκεῖ τουρκικὰ πολεμικά.
Ἡ πολιτικὴ ἐντολὴ πρὸς τοὺς Ἕλληνες στρατιωτικοὺς εἶναι νὰ ἀποφευχθεῖ κάθε κλιμάκωση τῆς ἔντασης.
29 Ἰανουαρίου 1996: Ὁ κατ’ εὐφημισμόν πρωθυπουργὸς Κώστας Σημίτης, στὶς προγραμματικές του δηλώσεις στὴ Βουλή, στέλνει μήνυμα πρὸς τὴ Τουρκία, ὅτι σὲ ὁποιαδήποτε πρόκληση ἡ Ἑλλάδα θὰ ἀντιδράσει ἄμεσα καὶ δυναμικά.
Ἡ πρωθυπουργὸς τῆς τουρκίας Τανσοῦ Τσιλὲρ ζητᾶ διαπραγματεύσεις γιὰ τὸ καθεστὼς τῶν βραχονησίδων τοῦ Αἰγαίου.
Τουρκικὰ πολεμικὰ παραβιάζουν τὰ ἑλληνικὰ χωρικὰ ὕδατα καὶ πλησιάζουν τὰ Ἴμια.
Γίνονται διαβήματα ἀπὸ τὴν Ἑλλάδα σὲ Ε.Ε. καὶ ΗΠΑ.
30 Ἰανουαρίου 1996: Ὁ πρωθυπουργὸς Κώστας Σημίτης ἔχει τηλεφωνικὴ ἐπικοινωνία μὲ τὸν ἀμερικανὸ πρόεδρο Μπὶλ Κλίντον.
Τοῦ ἐκφράζει τὴν ἑλληνικὴ θέση ὅτι ἡ χώρα μας δὲν ἐπιθυμεῖ τὴν ἔνταση.
Ἡ κυβέρνηση δηλώνει ἕτοιμη νὰ ἀποσύρει τὸ ἄγημα, ὄχι ὅμως καὶ τὴν ἑλληνικὴ σημαία.
Στὰ Ἴμια σπεύδουν τὰ πολεμικὰ πλοῖα «Ναυαρίνο» καὶ «Θεμιστοκλῆς».
Ὁ τοῦρκος Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν δηλώνει ὅτι ὑπάρχουν καὶ ἄλλα νησιὰ τοῦ Αἰγαίου μὲ ἀσαφὲς νομικὸ καθεστὼς καὶ δὲν ἀποδέχεται τὴν ἑλληνικὴ πρόταση (ἀποχώρηση τοῦ ἀγήματος, ὄχι καὶ τῆς σημαίας).
31 Ἰανουαρίου 1996
00:00 Συγκαλείται σύσκεψη στὸ γραφεῖο τοῦ Πρωθυπουργοῦ.
Ὁ Ὑπουργὸς Ἐξωτερικῶν, Θεόδωρος Πάγκαλος, φθάνει καθυστερημένα, ἐπειδὴ παίρνει μέρος σὲ τηλεοπτικὴ ἐκπομπή.
Αὐτὸ εἶναι καὶ ἐνδεικτικό τῆς σοβαρότητά του.
01:40 Στό ΓΕΕΘΑ καταφθάνουν πληροφορίες ὅτι τοῦρκοι κομάντος ἀποβιβάζονται στὴ Μικρὴ Ἴμια.
04:30 Ελικόπτερο τοῦ Ἑλληνικοῦ Πολεμικοῦ Ναυτικοῦ ἀπονηώνεται ἀπὸ τὴ φρεγάτα «Ναυαρίνο» γιὰ νὰ ἐπιβεβαιώσει τὴν πληροφορία.
Ἐπικρατοῦν ἄσχημες καιρικὲς συνθῆκες.
04:50 Το πλήρωμα τοῦ ἑλικοπτέρου ἀναφέρει ὅτι ἐντόπισε περὶ τοὺς 10 τούρκους κομάντος μὲ τὴ σημαία τους.
Δίνεται ἐντολὴ νὰ ἐπιστρέψει στὴ βάση του κι ἐνῶ πετᾶ μεταξὺ τῶν βραχονησίδων Πίτα καὶ Καλόλιμνος χάνεται ἀπὸ τὰ ραντάρ.
Ἀργότερα θὰ ἀνασυρθοῦν νεκρὰ καὶ τὰ τρία μέλη τοῦ πληρώματος, ὁ ὑποπλοίαρχος Χριστόδουλος Καραθανάσης, ὁ ὑποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος καὶ ὁ ἀρχικελευστὴς Ἕκτορας Γιαλοψός.
Σχετικὰ μὲ τὶς αἰτίες πτώσης τοῦ ἑλικοπτέρου ἔχουν διατυπωθεῖ διάφορες ἀπόψεις.
Η ἐπίσημη ἄποψη τοῦ ἑλληνικοῦ κράτους- μὲ ξεκάθαρη πρόθεση ἐθελοτυφλίας- ἦταν ὅτι τὸ σκάφος κατέπεσε λόγω κακοκαιρίας καὶ ἀπώλειας προσανατολισμοῦ τοῦ πιλότου, τὸ γνωστὸ βέρτιγκο.
Μία ἄποψη ποὺ ἐξυπηρετοῦσε ἄψογα τούς σκοπούς τους.
Τὸ ἑλικόπτερο καταρρίφθηκε ὅμως εἴτε ἀπὸ τὸ τουρκικὸ Ναυτικὸ εἴτε ἀπὸ τοὺς τούρκους καταδρομεῖς ποὺ ὑπῆρχαν πάνω στὸ νησὶ καὶ τὸ γεγονὸς ἀποκρύφτηκε, προκειμένου νὰ λήξει ἡ κρίση καὶ νὰ μὴν ὁδηγηθοῦμε σὲ γενικευμένη σύρραξη ἢ ἀκόμα καὶ σὲ πόλεμο, κάτι ποὺ οἱ ἀστράτευτοι ριψάσπιδες πολιτικοὶ δὲν ἄντεχαν οὔτε σὰν σκέψη.
06:00 Οι ἀμερικανοὶ διὰ τοῦ Ὑφυπουργοῦ Ἐξωτερικῶν Ρίτσαρντ Χόλμπρουκ ἐπιβάλλουν καὶ στὶς δύο πλευρὲς τὴ θέλησή τους.
«No ships, no troops, no flags» διαμηνύουν ἢ σὲ πιὸ κομψὴ διπλωματικὴ γλώσσα νὰ ἰσχύσει τὸ status quo ante.
Μέχρι τὸ μεσημέρι τῆς 31ης Ἰανουαρίου 1996 τὰ πλοῖα, οἱ στρατιῶτες και οι σημαῖες εἶχαν ἀποσυρθεῖ ἀπὸ τὰ Ἴμια.
Οἱ ἑλληνοτουρκικὲς μπίζνες καὶ τὰ ζειμπέκικα ἦταν πιὸ σημαντικὰ ἀπὸ τὴν ἐθνικὴ κυριαρχία καὶ ἀξιοπρέπεια.
Νικόλαος Λεμοντζὴς
πηγη
