Ανάκληση αποδοχής του «Σχεδίου Άτσεσον» Ο Γ.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Ιωάννη Σωσσίδη, διευθυντή του διπλωμα...
Ανάκληση αποδοχής του «Σχεδίου Άτσεσον»
Ο Γ.ΠΑΠΑΝΔΡΕΟΥ επικοινώνησε τηλεφωνικώς με τον Ιωάννη Σωσσίδη, διευθυντή του διπλωματικού του γραφείου, και του είπε: «Δεν μπορούμε να δεχθούμε το «Σχέδιο Άτσεσον».
Δεν μπορούμε να το εφαρμόσουμε.
Ειδοποίησε αμέσως τον Νικολαρεΐζη, πως ανακαλώ την αποδοχή του «Σχεδίου».
ΠΡΙΝ καν φθάσει η ανάκληση από τη Γενεύη, έφθασε η απάντηση των Τούρκων, που απέρριπταν το «Σχέδιο Άτσεσον».
Και ζητούσαν όπως η περιοχή Καρπασίας ενσωματωθεί στην Τουρκία και η υπόλοιπη Κύπρος με την Ελλάδα.
Επέμεναν δηλαδή στη διπλή Ένωση, όπως πρόβλεπε το πρώτο «Σχέδιο Άτσεσον», που είχαν δεχθεί οι Τούρκοι και το είχε απορρίψει η Ελλάδα.
ΕΝΩ ο Λουκής Ακρίτας είχε αποχωρήσει, ο Γ. Παπανδρέου ζήτησε από τον Γαρουφαλιά να τον ενημερώσει λεπτομερώς για τις συνομιλίες του με τον Μακάριο.
Αυτό και έγινε, με γέλια Παπανδρέου όταν έγινε λόγος για την απαίτηση Μακαρίου να γίνει αντιβασιλιάς.
Τελειώνοντας ο ΥΠΕΘΑ, ρώτησε τον Πρωθυπουργό «τι θα κάνουμε τώρα;», και «αφού οι Τούρκοι δεν δέχονται στο «Σχέδιο Άτσεσον», δεν θα προχωρήσουμε στη μονομερή Ένωση;»
Ο Παπανδρέου δεν απάντησε και προέτρεψε τον Γαρουφαλιά να… πάει να ξεκουραστεί, γιατί ήταν άυπνος.
Ήταν φανερό, ότι δεν ήθελε να συνεχίσουν.
«Σατανικότατο το σχέδιο»
ΜΕΤΑ από αυτό ο Γαρουφαλιάς αποχώρησε, με την απορία πώς ο Παπανδρέου εγκατέλειψε αστραπιαία την εφαρμογή της απόφασης του Συμβουλίου του Στέμματος για μονομερή Ένωση, όπως και τη σπουδή του να αποδεχθεί το «Σχέδιο Άτσεσον», που είχε πριν απορρίψει χωρίς να περιμένει την απάντηση των Τούρκων και χωρίς προηγουμένως να εξασφαλίσει την έγκριση του Μακαρίου.
Ο Γαρουφαλιάς υποψιαζόταν ότι κάποιος παρέσυρε τον Παπανδρέου, γι’ αυτό και το απόγευμα της ίδιας ημέρας φρόντισε να συναντηθεί με τον Υπουργό Εξωτερικών Σταύρο Κωστόπουλο, ίσως μάθει ακριβώς τι συνέβη.
Τίποτε, όμως, δεν πέτυχε.
Ο Κωστόπουλος του είπε πως δεν ήξερε το παραμικρό και ότι «όλα έγιναν με κινηματογραφική ταχύτητα».
Ο Γαρουφαλιάς του τόνισε πως «πρόκειται για σατανικό σχέδιο που ενέπλεξε και παρέσυρε τον Πρωθυπουργό για να τορπιλισθεί η Ένωση», για να προσθέσει:
«Δεν μπορούσαν με άλλο τρόπο να τον παρασύρουν, παρά μόνον να το να τον πείσουν να αποδεχθεί το «Σχέδιο Άτσεσον».
«Δεν μπορούσαν με άλλο τρόπο να τον παρασύρουν, παρά μόνον να το να τον πείσουν να αποδεχθεί το «Σχέδιο Άτσεσον».
Τον άφησαν να πιστέψει πως θα συμφωνούσε εκ των υστέρων ο Μακάριος.
Έτσι, ενώ τορπίλιζαν αμέσως την επικείμενη Ένωση, που αποφάσισε το Συμβούλιο του Στέμματος και που βρισκόταν ήδη στην αρχή της πραγματοποιήσεώς της, ήταν απόλυτα βέβαιοι για το ναυάγιο του «Σχεδίου «Άτσεσον» που θα επακολουθούσε, γιατί δύο κατ’ ανάγκην θα συνέβαιναν:
Ή οι Τούρκοι δεν θα το δέχονταν, θα το απέρριπταν, όπως άλλωστε και έγινε, ή, και στην ολιγότερο πιθανή περίπτωση, οι Τούρκοι θα το δέχονταν και θα το απέρριπτε ο Μακάριος, ο οποίος θα ενέμενε στην προηγούμενη απόρριψή του.
Με τον τρόπο αυτό τορπίλιζαν κάθε ελληνική προσπάθεια, άμεση ή έμμεση, για την Ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα.»
Καταστρώθηκε στη Λευκωσία
Ο ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ συμφώνησε πως «το σχέδιο ήταν σατανικότατο», οπότε και ρώτησε τον Γαρουφαλιά ποιους υποπτευόταν «για την κατάστρωση και την εκτέλεσή του;», για να προσθέσει:
« Το μόνο που θεωρώ βέβαιο, είναι πως το μεν σχέδιο καταστρώθηκε στη Λευκωσία με την ευλογία του Μακαρίου και πως, με την εκτέλεσή του, ανάλαβε στην Αθήνα πρόσωπο που συνεργάζεται στενά με τον Μακάριο, που όμως, και το κυριότερο, να μπορεί να ασκήσει αποφασιστική αντίδραση επί του Πρωθυπουργού.»
ΚΩΣΤΟΠΟΥΛΟΣ: Συμφωνώ μαζί σου, πως το σχέδιο καταστρώθηκε στη Λευκωσία από τους ανθενωτικούς κύκλους, οι οποίοι πληροφορήθηκαν την απόφαση του Συμβουλίου του Στέμματος, δεδομένου άλλωστε πως ο Κυπριανού τελούσε σε πλήρη γνώση του Σχεδίου και ήταν φυσικό να ενημερωθεί ο Αρχιεπίσκοπος και οι περί αυτόν κύκλοι.
Αποκλείω να είναι σχέδιο ξένης δυνάμεως, γιατί ουδεμία διπλωματική επέμβαση εκδηλώθηκε.
Την εκτέλεση του σχεδίου θα πρέπει προφανώς να ανέλαβε πρόσωπο στην Αθήνα, που να δύναται να ασκήσει ισχυρότατη επιρροή επί του Πρωθυπουργού, ώστε να τον ωθήσει να αλλάξει απόφαση απότομα και μέσα σε τόσο μικρό διάστημα.
Πρόσωπο με τέτοια επιρροή στην Αθήνα δεν βλέπω άλλον από τον Ανδρέα (Παπανδρέου).
Την εκτέλεση του σχεδίου θα πρέπει προφανώς να ανέλαβε πρόσωπο στην Αθήνα, που να δύναται να ασκήσει ισχυρότατη επιρροή επί του Πρωθυπουργού, ώστε να τον ωθήσει να αλλάξει απόφαση απότομα και μέσα σε τόσο μικρό διάστημα.
Πρόσωπο με τέτοια επιρροή στην Αθήνα δεν βλέπω άλλον από τον Ανδρέα (Παπανδρέου).
Υποπτεύομαι πως χρησιμοποιήθηκε ο Ανδρέας, που και θα ενημέρωσε τον Αρχιεπίσκοπο για την εντολή απαγκίστρωσης που σου δόθηκε.
Νομίζω, μάλιστα, πως η ενημέρωση δεν έγινε μέσω της κυπριακής Πρεσβείας, αλλά μέσω του Λυσσαρίδη, γιατί οι σχέσεις Ανδρέα και Λυσσαρίδη είναι στενότατες.
(ΣΗΜ: Ο Βάσος Λυσσαρίδης ήταν ο προσωπικός γιατρός και φίλος του Μακαρίου).
ΓΑΡΟΥΦΑΛΙΑΣ: Αυτό το γνωρίζω.
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός μου είπε πως δέχθηκε τον Λυσσαρίδη σε δίωρη συνομιλία στο Καστρί, με υπόδειξη του Ανδρέα.
Μου πρόσθεσε μάλιστα, ότι προκειται για αξιόλογο άνθρωπο κι ότι θα πρέπει να τον γνωρίσω.
Δεν καταλαβαίνω όμως, πώς παράπεισαν τον Πρωθυπουργό ότι είναι δυνατή η εφαρμογή του «Σχεδίου Άτσεσον», αφού ουδεμία διαβεβαίωση είχε, είτε εκ μέρους του Αρχιεπισκόπου, είτε εκ μέρους του Γρίβα πως άλλαξαν γνώμη και πως δέχονταν το «Σχέδιο Άτσεσον».
Και δεν είχε παρόμοια διαβεβαίωση ο Πρωθυπουργός ούτε και προσωπική επαφή μαζί τους, γιατί αν είχε, θα την επεκαλείτο κατά τη συνομιλία μας και δεν θα έσπευσε να ανακαλέσει την αποδοχή.
Προφανώς, θα διαβεβαίωσαν τον Πρωθυπουργό πως και ο Μακάριος θα δεχθεί το «Σχέδιο Άτσεσον» όταν βρεθεί προ τετελεσμένου γεγονότος, όταν δηλαδή το δεχθεί επισήμως η Ελληνική Κυβέρνηση.
Έτσι τον παρέπεισαν.
Ο ΠΕΤΡΟΣ ΓΑΡΟΥΦΑΛΙΑΣ είχε για το πολύ σοβαρό αυτό θέμα και συνάντηση με τον βασιλιά Κωνσταντίνο, στον οποίο αφηγήθηκε τις συνομιλίες του με τον Μακάριο και ρώτησε τον βασιλιά αν γνώριζε τι μεσολάβησε για να εγκαταλείψει ο Πρωθυπουργός την εκτέλεση της απόφασης του Συμβουλίου του Στέμματος.
Ο Κωνσταντίνος απάντησε πως δεν ήξερε.
Και πρόσθεσε;
«Ο Πρωθυπουργός μού ανήγγειλε τηλεφωνικώς πως άλλαξε γνώμη, πως δέχθηκε το «Σχέδιο Άτσεσον» και πως σου παρήγγειλε να απαγκιστρωθείς και να γυρίσεις.
Ούτε με συμβουλεύθηκε όταν άλλαξε γνώμη και δέχθηκε το «Σχέδιο Άτσεσον», ούτε όταν άλλαξε πάλι γνώμη και ανακάλεσε αποδοχή του.
Μου ανήγγειλε τις αλλεπάλληλες αλλαγές των αποφάσεών του ως τετελεσμένα γεγονότα.»
Ο συνωμοτικός ρόλος του Ανδρέα Παπανδρέου
ΟΙ ΑΠΟΡΙΕΣ, μάλλον υποψίες, του Γαρουφαλιά δεν άργησαν να επιβεβαιωθούν, όχι από την Αθήνα αλλά από τη Λευκωσία.
Γραφεί επί λέξει ο ίδιος στο βιβλίο του.
«Ο τορπιλισμός της μονομερούς Ενώσεως, σατανικός στη σύλληψη και αριστοτεχνικός στην εκτέλεση, θεωρήθηκε από τους πρωτεργάτες του σαν προσφορά ύψιστης εθνικής υπηρεσίας!
Γαυριώντες για το κατόρθωμά τους, σε άρθρο που δημοσιεύτηκε στις 14.2.1966 στην εφημερίδα της Λευκωσίας «Τελευταία Ώρα», δημοσιογραφικό όργανο προσκείμενο στον Βάσο Λυσσαρίδη και τον Αρχιεπίσκοπο, με τίτλο «Πώς εσώθη η Κύπρος», δεν δίστασαν να θριαμβολογήσουν και να αυτοαποκαλυφθούν.
Είναι χαρακτηριστική η κατωτέρω περικοπή του άρθρου:
«Ο κ. Ανδρέας Παπανδρέου επληροφόρησεν εγκαίρως τον Πρόεδρον Μακάριον δι’ επείγοντος σήματος, ότι συνωμόται των Αθηνών, εν συνεργασία μετά ανθρώπων των ενταύθα, είχον αποφασίσει να ανακηρύξουν την Ένωσιν πραξικοπηματικώς».
«Ο κ. Ανδρέας Παπανδρέου επληροφόρησεν εγκαίρως τον Πρόεδρον Μακάριον δι’ επείγοντος σήματος, ότι συνωμόται των Αθηνών, εν συνεργασία μετά ανθρώπων των ενταύθα, είχον αποφασίσει να ανακηρύξουν την Ένωσιν πραξικοπηματικώς».
»Έτσι, συνεχίζει ο Γαρουφαλιάς, το μεν Σχέδιο της μονομερούς Ενώσεως στιγματίσθηκε από τους ανθενωτικούς κύκλους της Λευκωσίας, με στόμφο της αυτοϋπερηφάνεια, σαν «συνωμοσία στρεφόμενη κατά της Κύπρου», ενώ ο υποφαινόμενος δεχόταν καταιωνισμό από ύβρεις και κατηγορίες, προερχόμενες ακόμα και από φιλοκυβερνητικές πηγές της Λευκωσίας.
Ήμουνα, κατά την άποψή τους, ο αρχισυνωμότης που, για να πραγματοποιήσω την Ένωση, εξύφανα ολόκληρη συνωμοσία, που θα ανετίναζε και θα κατέστρεφε την Κύπρο και τον κυπριακό λαό!
»Και σαν να μην αρκούσε η αποκάλυψη από τη Λευκωσία των υπευθύνων της ματαιώσεως της Ενώσεως, ήρθε αργότερα και η ομολογία από την πλευρά του Ανδρέα Παπανδρέου, για τις κοινές ιδεολογικές σχέσεις με τον Μακάριο.
Η σύζυγός του κυρία Μάργκαρετ, στη σελ. 108 του βιβλίου της «NIGHTMARE IN ATHENS», που κυκλοφόρησε το 1970, γράφει:
«Το όνειρο που Μακαρίου ήταν μια ανεξάρτητη Κύπρος.
Του Γρίβα ήταν η Ένωση με την Ελλάδα.
Ο Ανδρέας τα πήγε σε όλο το διάστημα με τον Μακάριο και τιμήθηκε από τον Μακάριο σαν ένα σπουδαίο πρόσωπο (VIP)».
