Στις αρχές Αυγούστου του 1964 έγιναν στην Κύπρο οι περίφημες επιχειρήσεις της Τηλλυρίας, με αποκορύφωμα την Μάχη της Μανσούρα...
Στις αρχές Αυγούστου του 1964 έγιναν στην Κύπρο οι περίφημες επιχειρήσεις της Τηλλυρίας, με αποκορύφωμα την Μάχη της Μανσούρας, όπου διέπρεψε ο Νίκος ο Ντερτιλής.
Οι Τουρκοκύπριοι ήλεγχαν τον άξονα Μανσούρας – Λημνίτη στην Τηλλυρία και η περιοχή εθεωρείτο ένα από τα στρατηγικότερα σημεία της Κύπρου, αφού είχε πρόσβαση και στην θάλασσα.
Τον Ιούλιο του 1964, οι Τούρκοι μετέφεραν στην περιοχή διά θαλάσσης βαρέα όπλα πεζικού και δυνάμεις στρατού, προκειμένου να επεκτείνουν τον θύλακο.
Η Αθήνα (πρωθυπουργός ήταν ο Γεώργιος Παπανδρέου) δίσταζε να δώσει σαφείς εντολές και τελικά ο Γρίβας – Διγενής που ήλεγχε απολύτως εκείνη την εποχή την Εθνική Φρουρά, αποφάσισε να αναλάβει δράση, ερήμην της Ελλαδικής Ηγεσίας.
ΠΑΝΩ ΑΠΟ 250 ΤΟΥΡΚΟΙ ΚΑΙ ΤΟΥΡΚΟΚΥΠΡΙΟΙ ΠΗΓΑΝ ΓΙΑ… ΠΙΛΑΦΙ!
Στις αρχές του Αυγούστου, οι Τούρκοι αισθανόντουσαν πανίσχυροι και άρχισαν να πυροβολούν όποιον Έλληνα άμαχο τολμούσε να περάσει από το πεδίο βολής των όπλων τους.
Τότε ακριβώς, ο Γρίβας διέταξε την ελληνική επίθεση που εκκαθάρισε τον θύλακο και είχε ως αποτέλεσμα τον θάνατο πάνω από 250 Τουρκοκυπρίων και Τούρκων.
Στις 8 και 9 Αυγούστου η τουρκική πολεμική αεροπορία βομβάρδισε την περιοχή της Τηλλυρίας με βόμβες ναπάλμ, προκαλώντας το θάνατο σε Ελληνοκύπριους αμάχους και τεράστιες υλικές ζημιές.
Πρέπει να υπογραμμισθεί ότι οι θύλακοι διοικούνταν από Τούρκους στρατιωτικούς που βρίσκονταν παράνομα στην Κύπρο.
Οι συνολικές απώλειες της Εθνικής Φρουράς ήταν 25 νεκροί και 56 τραυματίες, ενώ πρέπει να υπήρξαν και καμμιά 50αριά νεκροί Ελληνοκύπριοι άμαχοι.
Εκτός από τον ταγματάρχη Νίκο Ντερτιλή, στις μάχες που έγιναν, μεγαλούργησαν ο αντισυνταγματάρχης Χουχουλής και ο ταγματάρχης Καρούσος, μετέπειτα αρχηγός της ΕΟΚΑ Β΄.
Στις 9 Αυγούστου, ενώ η τουρκική αεροπορία συνέχιζε τους βομβαρδισμούς στην περιοχή Τηλλυρίας, ο Μακάριος αποφάσισε την επίδοση τελεσιγράφου στην Τουρκία, πως αν μέχρι τη 1.00 μ.μ δεν τερματίζονταν οι βομβαρδισμοί, η κυβέρνηση θα διέτασσε γενική επίθεση κατά των τουρκοκυπριακών χωριών.
Τελικά, με την μεσολάβηση των Αμερικανών, συμφωνήθηκε ανακωχή, οι Τούρκοι απέσυραν τις δυνάμεις τους και ο θύλακος της Μανσούρας έπαψε να είναι απειλή για τους Ελληνοκύπριους.
Το έπος της Τηλλυρίας έχει ήδη καταγραφεί ως μια απαράμιλλη εθνική προσπάθεια διατηρήσεως αμόλυντης της πατρώας γης.
Παρά τις ενστάσεις του ΑΚΕΛ και των μπολσεβίκων, επρόκειτο για Μεγάλη Νίκη, η σημασία της οποίας αποδεικνύεται και από το ότι η τουρκική κυβέρνηση διέταξε τη σύσταση ειδικού στρατοδικείου για να δικάσει τον Τούρκο συνταγματάρχη διοικητή του προγεφυρώματος Μανσούρας.
ΜΑΚΑΡΙΟΣ: «ΜΟΥ ΕΛΥΣΕΣ ΚΑΤΑ 50% ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ»!..
Όπως μας έλεγε ο Νίκος ο Ντερτιλής, όταν τον επισκεπτόμασταν στο κελλί του στις Φυλακές Κορυδαλλού, μετά την παύση των εχθροπραξιών, ο Μακάριος τον κάλεσε για προσωπική ακρόαση στο Προεδρικό Μέγαρο και του είπε:
«Ταγματάρχα, μού έλυσες κατά 50% το Κυπριακό»!..
Επίσης, ο Ντερτιλής μας έλεγε πόσο μεγάλη ηδονή δοκίμαζε κάθε φορά που σκότωνε Τούρκους με την ξιφολόγχη:
«Τους έστελνα για πιλάφι στον Αλλάχ», ήταν η χαρακτηριστική του φράση που την έλεγε πάντα ξεκαρδισμένος στα γέλια.
Το πιο αξιοσημείωτο απ’ όσα μάς έλεγε ο Ντερτιλής για την Μάχη της Μανσούρας και πού έγκειτο η προσφορά του, για την οποία επαινέθηκε προσωπικά από τον Μακάριο, είναι το εξής:
Στην Μάχη της Μανσούρας, οι Τούρκοι είχαν οχυρωθεί σε ισχυρή τοποθεσία με πολυβόλα και αντιαρματικά.
Εκεί ο Ντερτιλής και η μονάδα του επιτέθηκε με εφ’ όπλου λόγχη και την ιαχή «Αέρα».
Κατά την προέλαση, μέσα από τον ασύρματο, ο Ντερτιλής άκουσε τη φωνή του Γεωργίου Γρίβα να διατάζει παύση της επίθεσης.
Να πάψει η επέλαση, να σταθούν σε σταθερό σημείο οι ελληνικές δυνάμεις, να καλυφθούν οι άνδρες από τα καταιγιστικά τουρκικά πυρά.
Η φωνή του Γρίβα την ώρα εκείνη ήταν η φωνή της Λογικής.
Ο Ντερτιλής άκουσε καθαρά τη φωνή της Λογικής να τον διατάσσει μέσα από τον ασύρματο.
Χωρίς να το σκεφτεί στιγμή, τράβηξε το πιστόλι και πυροβόλησε τον ασύρματο.
Και τότε η Λογική σώπασε, οι Έλληνες καταδρομείς προέλασαν, πήδηξαν μέσα στα χαρακώματα, έσφαξαν με τις ξιφολόγχες τους στρατιώτες του εχθρού, μπήκαν στο τούρκικο χωριό και το έκαναν στάχτη.
Ο ασύρματος είχε σιγήσει, η Λογική είχε ξεχαστεί, οι Έλληνες είχαν νικήσει…
Αξίζει να προσθέσουμε πως λίγα χρόνια πριν πεθάνει, το 2008 επί μπουχέσα Καραμανλή, το υπουργείο Εθνικής Αμύνης απένειμε τιμητικές διακρίσεις σε όσους είχαν λάβει μέρος στα γεγονότα της Τηλλυρίας, μεταξύ αυτών και στον Νίκο Ντερτιλή.
Τελικά, μετά τον θόρυβο που ξεσήκωσε ο ελεγχόμενος από τους μπολσεβίκους Τύπος, οι καρεκλοκένταυροι του υπουργείου Εθνικής Αμύνης βράβευσαν σε ειδική τελετή όλους τους υπόλοιπους, πλήν του φυλακισμένου Ντερτιλή, επειδή ήταν χουντικός.
Το γεγονός στοίχισε αφάνταστα στον Ήρωα Στρατηγό, αλλά απέφευγε να το δείχνει...
.
