Ἀθήναι 24 Ιουνιου 2019 Ἀριθμ. Πρώτ. 38 Πρός: Ἀξιότιμον κ. Κωνσταντῖνο Γαβρόγλου, Ὑπουργό Παιδείας, Ἔρευνας & Θ...
Ἀθήναι 24 Ιουνιου 2019
Ἀριθμ. Πρώτ. 38
Πρός:
Ἀξιότιμον κ. Κωνσταντῖνο Γαβρόγλου,
Ὑπουργό Παιδείας, Ἔρευνας & Θρησκευμάτων,
Ἀνδρέα Παπανδρέου 3715180 Μαρούσι
Ἀθήνα
ΚΟΙΝ.:
1) Διαρκῆ Ἱερά Σύνοδος τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
2) Μακαριώτατον Ἀρχιεπίσκοπον Ἀθηνῶν καί Πάσης Ἑλλάδος κ. Ἱερώνυμον καί ἅπαντές τούς Σεβασμιωτάτους Ἀρχιερεῖς τῆς Ἱερᾶς Συνόδου τῆς Ἐκκλησίας τῆς Ἑλλάδος
3) Διεύθυνση Δευτεροβάθμιας Ἐκπαίδευσης Ὑπουργείου Παιδείας
Θέμα: Ἡ ὑποχρεωτική ἀναγραφή τοῦ Θρησκεύματος στά ὑπηρεσιακά σχολικά βιβλία, ἔντυπα καί στούς Ἀπολυτήριους τίτλους τῶν μαθητῶν/τριῶν.
Ἀξιότιμε κ. Ὑπουργέ,
Ἀξιότιμε κ. Ὑπουργέ,
Μετά ἀπό πολλές ἐπιστολές πού λάβαμε ἀπό Ἐκπαιδευτικούς τῆς Δευτεροβάθμιας ἀλλά καί τῆς Πρωτοβάθμιας Ἐκπαίδευσης, θά θέλαμε νά σᾶς παρακαλέσουμε γιά τά παρακάτω:
Σύμφωνα μέ τήν Υ.Α. 10645/ΓΔ4/23-01-2018:...
α) Στό ἄρθρο 11, πάρ. 1, ἀναφέρεται ὅτι στοιχεῖα πού καταχωρίζονται στό Ἀτομικό Δελτίο κατά τήν ἐγγραφή ἤ κατά τή διάρκεια φοίτησης τοῦ/τῆς μαθητή/τριάς εἶναι μεταξύ ἄλλων καί τό Θρήσκευμα.
β) Στό ἴδιο ἄρθρο 11 πάρ. 3, ἀναφέρεται ὅτι «στοιχεῖα πού δέν ἀναγράφονται στίς ταυτότητες ἤ στά πιστοποιητικά γέννησης δέν καταχωρίζονται στά ὑπηρεσιακά βιβλία καί ἔντυπα, ἐκτός ἄν δηλώνονται μέ ὑπεύθυνη δήλωση τοῦ ν. 1599/1986 (Ἅ' 75) τῶν γονέων ἤ τοῦ κηδεμόνα τοῦ/τῆς μαθητή/τριάς».
Ἀπό τά παραπάνω συνάγεται ὅτι:
1. Ἡ ἀναγραφή τοῦ Θρησκεύματος στά ὑπηρεσιακά σχολικά βιβλία καί ἔντυπα εἶναι ὑποχρεωτική.
2. Ἐπειδή ὅμως, ὅπως πληροφορούμεθα, ἡ Ὑπουργική Ἀπόφαση πῆγε πρίν ἀπό λίγες ἡμέρες στά σχολεῖα καί δέν ἐφαρμόζεται μέ παρόμοιο καί καθολικό τρόπο καί ἐπειδή οἱ γονεῖς καί κηδεμόνες, μέ τή σειρά τους, ἐνημερώθηκαν πολύ ἀργά, οἱ πλεῖστοι ἀπό αὐτούς φαίνεται νά μήν ἔχουν ὑποβάλει τή σχετική ὑπεύθυνη δήλωση, πού ζητᾶ νά δηλώσουν, ἄν ἐπιθυμοῦν, νά ἀναγράφεται στά ὑπηρεσιακά σχολικά βιβλία καί ἔντυπα τό Θρήσκευμα τῶν τέκνων τους, μέ ἀποτέλεσμα νά βρεθοῦν τελικά πάρα πολλά Ἀπολυτήρια, χωρίς τήν ἀναγραφή τοῦ θρησκεύματος.
Γι’ αὐτό, θά θέλαμε νά σᾶς παρακαλέσουμε νά ἀνασταλεῖ γιά φέτος τό μέτρο, νά σταλεῖ διευκρινιστική ἐγκύκλιος σέ ὅλα τά σχολεῖα τῆς χώρας καί νά ἰσχύσει ὅ, τί ἴσχυε ἕως τώρα, νά ἀναγράφεται δηλαδή τό Θρήσκευμα στά Ἀπολυτήρια τῶν παιδιῶν καί νά εὑρεθεῖ, ἀπό τήν ἀρχή τοῦ νέου σχολικοῦ ἔτους, ἕνας τρόπος, μέ τόν ὁποῖο νά ἐπικρατεῖ ὁμοιομορφία στά Ἀπολυτήρια τῶν μαθητῶν ὁλόκληρής της χώρας.
Ὁ τρόπος πού ἐμεῖς προτείνουμε εἶναι νά ἀναγράφεται τό θρήσκευμα σέ ὅλα τά Ἀπολυτήρια τῶν μαθητῶν καί ΜΟΝΟΝ σέ ἐκεῖνα πού οἱ γονεῖς θά ζητήσουν τή μή ἀναγραφή του μέ ὑπεύθυνη δήλωση, νά μήν ἀναγράφεται.
Καί τοῦτο διότι:
Γι’ αὐτό, θά θέλαμε νά σᾶς παρακαλέσουμε νά ἀνασταλεῖ γιά φέτος τό μέτρο, νά σταλεῖ διευκρινιστική ἐγκύκλιος σέ ὅλα τά σχολεῖα τῆς χώρας καί νά ἰσχύσει ὅ, τί ἴσχυε ἕως τώρα, νά ἀναγράφεται δηλαδή τό Θρήσκευμα στά Ἀπολυτήρια τῶν παιδιῶν καί νά εὑρεθεῖ, ἀπό τήν ἀρχή τοῦ νέου σχολικοῦ ἔτους, ἕνας τρόπος, μέ τόν ὁποῖο νά ἐπικρατεῖ ὁμοιομορφία στά Ἀπολυτήρια τῶν μαθητῶν ὁλόκληρής της χώρας.
Ὁ τρόπος πού ἐμεῖς προτείνουμε εἶναι νά ἀναγράφεται τό θρήσκευμα σέ ὅλα τά Ἀπολυτήρια τῶν μαθητῶν καί ΜΟΝΟΝ σέ ἐκεῖνα πού οἱ γονεῖς θά ζητήσουν τή μή ἀναγραφή του μέ ὑπεύθυνη δήλωση, νά μήν ἀναγράφεται.
Καί τοῦτο διότι:
α. Λίγες μέρες πρίν, δημοσιεύτηκαν Ὑπουργικές ἀποφάσεις, πού καθόριζαν τόν τύπο τῶν τίτλων Γυμνασίου, Γενικοῦ καί Ἐπαγγελματικοῦ Λυκείου.
Στίς ἀποφάσεις αὐτές τό θρήσκευμα περιέχεται μεταξύ τῶν στοιχείων πού καταγράφονται στούς τίτλους καί οὐδεμία ἀναφορά ὑπάρχει στήν ὑποχρέωση τῶν γονέων νά ὑποβάλλουν Ὑπεύθυνη Δήλωση, ἐάν ἐπιθυμοῦν τήν ἀναγραφή ἤ ὄχι τοῦ θρησκεύματος στούς τίτλους πού θά λάβουν τά τέκνα τους.
Ἐξάλλου, τό Ἀπολυτήριο εἶναι τίτλος πού ἐκδίδεται ἅπαξ καί, συνεπῶς, δέν ὑπάρχει δυνατότητα ἱκανοποίησης αἰτημάτων τῶν γονέων γιά ἐπανέκδοση τοῦ τίτλου μέ τήν προσθήκη τοῦ θρησκεύματος.
Στίς ἀποφάσεις αὐτές τό θρήσκευμα περιέχεται μεταξύ τῶν στοιχείων πού καταγράφονται στούς τίτλους καί οὐδεμία ἀναφορά ὑπάρχει στήν ὑποχρέωση τῶν γονέων νά ὑποβάλλουν Ὑπεύθυνη Δήλωση, ἐάν ἐπιθυμοῦν τήν ἀναγραφή ἤ ὄχι τοῦ θρησκεύματος στούς τίτλους πού θά λάβουν τά τέκνα τους.
Ἐξάλλου, τό Ἀπολυτήριο εἶναι τίτλος πού ἐκδίδεται ἅπαξ καί, συνεπῶς, δέν ὑπάρχει δυνατότητα ἱκανοποίησης αἰτημάτων τῶν γονέων γιά ἐπανέκδοση τοῦ τίτλου μέ τήν προσθήκη τοῦ θρησκεύματος.
β. Ὁ τρόπος πού ἐφαρμόστηκε ἡ ἀπόφαση γιά ἀναγραφή ἤ ὄχι τοῦ θρησκεύματος στούς τίτλους τῶν μαθητῶν δημιουργεῖ πολλά θέματα καί προβλήματα, μεταξύ ἄλλων, μάλιστα, θέματα συνταγματικότητας. Καί τοῦτο, διότι, μέ βάση τό προοίμιο τοῦ Συντάγματος ἀλλά καί τήν προέκτασή του, τό ἄρθρο (3), εἶναι σαφές ὅτι τό ἑλληνικό κράτος εἶναι ὀρθόδοξο, ἀφοῦ «Ἐπικρατοῦσα θρησκεία στήν Ἑλλάδα εἶναι ἡ θρησκεία τῆς Ἀνατολικῆς Ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας τοῦ Χριστοῦ».
Ἡ ὑπουργική ἀπόφαση, ἑπομένως, πού ὁρίζει ὅτι τό θρήσκευμα θά ἀναγράφεται μόνον μέ ὑπεύθυνη δήλωση τῶν γονέων, θά ἔπρεπε νά λαμβάνει ὑπόψη τό ἄρθρο (3) καί τό γεγονός ὅτι οἱ πλεῖστοι Ἕλληνες μικροί ἤ μεγάλοι εἶναι ὀρθόδοξοι χριστιανοί.
Ἡ ἀπόφαση, συνεπῶς, θά ἔπρεπε νά προβλέπει νά ἀναγράφεται σέ ὅλους τους τίτλους ὡς θρήσκευμα τῶν μαθητῶν: «Ὀρθόδοξος Χριστιανός» καί νά ζητᾶ ὑπεύθυνη δήλωση ΜΟΝΟΝ ἀπό τούς γονεῖς πού δέν εἶναι Χριστιανοί ἤ ἀπό αὐτούς πού ἐπιθυμοῦν νά παραμείνει κενό τό σημεῖο αὐτό συμπλήρωσης τοῦ θρησκεύματος.
Ὁποιαδήποτε ἄλλη λύση εἶναι ἱκανή νά δημιουργήσει τεράστια θέματα, μεταξύ τῶν ὁποίων καί πιθανά λανθασμένα συμπεράσματα γιά τό ποσοστό τῶν θρησκευόμενων, τῶν ἄθρησκων τῶν ἄθεων ἤ τῶν οὐδετερόθρησκων στή χώρα μας.
Γιά πολλούς χριστιανούς γονεῖς, γιά παράδειγμα, πού ἀπουσίαζαν καί δέν εἰδοποιήθηκαν τηλεφωνικῶς -τήν τελευταία στιγμή ἀπό τό σχολεῖο τοῦ τέκνου τους- γιά νά κάνουν ὑπεύθυνη δήλωση, φαίνεται, πλέον, μέ βάση μάλιστα ἕνα δημόσιο ἔγγραφο, ὅτι τό παιδί τούς εἶναι ἄθεο ἤ ἄθρησκο, ἐνῶ εἶναι βαπτισμένο μέλος τῆς ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.
Στήν περίπτωση αὐτή, μάλιστα, ὑπάρχει προσβολή τῆς προσωπικότητας τοῦ παιδιοῦ καί δημόσια συκοφαντική δυσφήμισή του, διότι, ἐπισήμως, τό κράτος σέ δημόσιο ἔγγραφό του, τό ὁποῖο δέν μπορεῖ νά ἀλλάξει, θά καταγραφεῖ ὅτι εἶναι ἄθεο ἤ ἄθρησκο ἤ ὅτι ἀρνεῖται νά χαρακτηριστεῖ χριστιανός.
Ἡ ὑπουργική ἀπόφαση, ἑπομένως, πού ὁρίζει ὅτι τό θρήσκευμα θά ἀναγράφεται μόνον μέ ὑπεύθυνη δήλωση τῶν γονέων, θά ἔπρεπε νά λαμβάνει ὑπόψη τό ἄρθρο (3) καί τό γεγονός ὅτι οἱ πλεῖστοι Ἕλληνες μικροί ἤ μεγάλοι εἶναι ὀρθόδοξοι χριστιανοί.
Ἡ ἀπόφαση, συνεπῶς, θά ἔπρεπε νά προβλέπει νά ἀναγράφεται σέ ὅλους τους τίτλους ὡς θρήσκευμα τῶν μαθητῶν: «Ὀρθόδοξος Χριστιανός» καί νά ζητᾶ ὑπεύθυνη δήλωση ΜΟΝΟΝ ἀπό τούς γονεῖς πού δέν εἶναι Χριστιανοί ἤ ἀπό αὐτούς πού ἐπιθυμοῦν νά παραμείνει κενό τό σημεῖο αὐτό συμπλήρωσης τοῦ θρησκεύματος.
Ὁποιαδήποτε ἄλλη λύση εἶναι ἱκανή νά δημιουργήσει τεράστια θέματα, μεταξύ τῶν ὁποίων καί πιθανά λανθασμένα συμπεράσματα γιά τό ποσοστό τῶν θρησκευόμενων, τῶν ἄθρησκων τῶν ἄθεων ἤ τῶν οὐδετερόθρησκων στή χώρα μας.
Γιά πολλούς χριστιανούς γονεῖς, γιά παράδειγμα, πού ἀπουσίαζαν καί δέν εἰδοποιήθηκαν τηλεφωνικῶς -τήν τελευταία στιγμή ἀπό τό σχολεῖο τοῦ τέκνου τους- γιά νά κάνουν ὑπεύθυνη δήλωση, φαίνεται, πλέον, μέ βάση μάλιστα ἕνα δημόσιο ἔγγραφο, ὅτι τό παιδί τούς εἶναι ἄθεο ἤ ἄθρησκο, ἐνῶ εἶναι βαπτισμένο μέλος τῆς ὀρθόδοξης Ἐκκλησίας.
Στήν περίπτωση αὐτή, μάλιστα, ὑπάρχει προσβολή τῆς προσωπικότητας τοῦ παιδιοῦ καί δημόσια συκοφαντική δυσφήμισή του, διότι, ἐπισήμως, τό κράτος σέ δημόσιο ἔγγραφό του, τό ὁποῖο δέν μπορεῖ νά ἀλλάξει, θά καταγραφεῖ ὅτι εἶναι ἄθεο ἤ ἄθρησκο ἤ ὅτι ἀρνεῖται νά χαρακτηριστεῖ χριστιανός.
γ. Ἡ συγκεκριμένη ὑπουργική ἀπόφαση τοῦ Ἰανουαρίου τοῦ 2018 (10645/ΓΔ4/23-01-2018), ἐπίσης, θά μποροῦσε νά ἑρμηνευθεῖ ὠς μία προσπάθεια ἀρνητικῆς προθέσεως ἔναντί της θρησκευτικῆς πίστεως στόν χῶρο τῆς Παιδείας, παρόμοια μέ ἐκείνη πού ἐξεδόθη, ἕνα μήνα ἀργότερα, τόν Φεβρουάριο τοῦ 2018, ὅταν μέ ἄλλη ὑπουργική ἀπόφαση (18/2018, ΦΕΚ 31/23-02-2018, ἀφαιρέθηκε ἀπό τόν Ὀργανισμό τοῦ Ὑπουργείου Παιδείας, παρανόμως καί ἀντισυνταγματικῶς, ἡ κατά τό Σύνταγμα ἀποστολή τοῦ Ὑπουργείου, πού εἶναι «ἡ ἀνάπτυξη τῆς θρησκευτικῆς συνείδησης».
Ὡς γνωστό, γιά τήν ἀπόφαση αὐτή προσέφυγε στό ΣτΈ τόσο ἡ Ἐκκλησία τῆς Ἑλλάδος ὅσο καί ἡ Πανελλήνια Ἕνωση Θεολόγων καί ἤδη μετά τήν πρόσφατη ἐκδίκασή της (Ἰούνιος 2019), ἀναμένεται ἡ δημοσίευσή της.
Γιά ὅλους τους παραπάνω λόγους καλοῦμε καί παρακαλοῦμε τόν Ὑπουργό νά ἀναστείλει ἄμεσα τήν προβληματική διαδικασία ἀναγραφῆς ἤ μή τοῦ θρησκεύματος στούς ἀπολυτήριους τίτλους, προκειμένου νά ἐπανεξεταστεῖ τό θέμα βαθύτερα, πρίν ἀρχίσουν νά ἐκδηλώνονται οἱ ὅποιες δικαστικές ἀντιδράσεις τῶν γονέων.
Μέ τιμή
Γιά τό ΔΣ τῆς ΠΕΘ
Ο Πρόεδρος
Ἠρακλής Ρερακης
Καθηγητής Θεολογικης Σχολής
Ὁ Γέν. Γραμματέας
Παναγιώτης Τσαγκάρης
ΑΠΘ Ὕπ. Δρ. Θεολογίας
