Έχει επισημανθεί συχνά η σποραδική παρουσία Γερμανών στρατιωτικών στις τάξεις του ΕΛΑΣ και αργότερο του ΔΣΕ, αλλά σχεδόν πάντοτε...
Έχει επισημανθεί συχνά η σποραδική παρουσία Γερμανών στρατιωτικών στις τάξεις του ΕΛΑΣ και αργότερο του ΔΣΕ, αλλά σχεδόν πάντοτε δινόταν η εξήγηση ότι επρόκειτο περί λιποτακτών ή ιδεολόγων κομμουνιστών.
Το νέο στοιχείο που προκύπτει από τη μαρτυρία του Γερμανού ιατρού των Ες Ες είναι ότι στρατολογήθηκε αφού ο πόλεμος είχε τελειώσει και ο ίδιος είχε συλληφθεί αιχμάλωτος, προκειμένου να έχει την ευκαιρία να ξεφύγει προς την πατρίδα του.
Στις 17 Σεπτεμβρίου 1945 ο αιχμαλωτισμένος άλλοτε στρατιωτικός ιατρός των Ες Ες Βέρνερ Καίστριγκ έβγαινε από το σοβιετικό "στρατόπεδο συγκέντρωσης αριθμός 1", που βρισκόταν κοντά στο Ονσκ της Σιβηρίας.
Στις 3 Ιανουαρίου 1949, ύστερα από μια περιπετειώδη περιπλάνηση μέσω της Βουλγαρίας και της Γιουγκοσλαβίας, έφθασε στο ελεύθερο έδαφος της Τεργέστης και αισθάνθηκε απολυτρωμένος.
Τα ενδιάμεσα στάδια της περιπλάνησης που έζησε ήταν:
Το "στρατόπεδο συγκέντρωσης αριθμός 7" κοντά στη Μόσχα.
Το στρατόπεδο περιορισμού της Οδησσού.
Το βουλγαρικό λιμάνι της Βάρνας.
Η Κεντρική Μακεδονία, το Ελμπασάν της Αλβανίας, τα Σκόπια και έπειτα το Μπούλκες της Γιουγκοσλαβίας.
Με την ιδιότητα του στρατιωτικού ιατρού ο Βέρνερ Καίστριγκ έλαβε μέρος στις επιδρομές του ΔΣΕ κατά της Κόνιτσας και στις μάχες του Γράμμου και των Ιωαννίνων.
Πριν από την καθαίρεση του Μάρκου Βαφειάδη, πήρε μέρος σε εντυπωσιακή επιδρομή των ανταρτών.
Ύστερα έμεινε για ένα διάστημα στο σοβιετικό κέντρο κατασκοπείας της Γευγελής και στο "γενικό στρατηγείο" του ΔΣΕ.
Ο πρώην στρατιωτικός ιατρός των Ες Ες, στην προσπάθεια του να βρει τρόπο διαφυγής προς την ελεύθερη Ευρώπη, δέχθηκε να μεταβληθεί σε μισθοφόρο των Ελλήνων ανταρτών.
Την περιπέτεια του διηγήθηκε μόλις κατόρθωσε να δραπετεύσει:
ΣΤΟ ΚΟΛΧΟΖ
Στο κολχόζ "Φρουνζέ", κοντά στην Οδησσό, όπου μας είχαν συγκεντρώσει, οι 134 Γερμανοί αιχμάλωτοι πολέμου των Σοβιέτ είχαμε μια αίσθηση σαν να είμαστε μαϊμούδες, μέσα σ' ένα από τα κλουβιά ενός μεγάλου ζωολογικού κήπου.
Το "κοινό", στην περίπτωση αυτοί οι Ρώσοι, έρχονταν τακτικά να χαζέψει λίγο και πάντοτε φρόντιζε να υπάρχει κάποια απόσταση ανάμεσα σ' αυτό και σ' εμάς.
Όπως ακριβώς κάνουν οι περίεργοι, αλλά φρόνιμοι επισκέπτες των ζωολογικών κήπων, που κρατούνται πάντοτε σε κάποια απόσταση από τα κλουβιά των θηρίων.
Μια μέρα μάθαμε ότι η εκτελεστική επιτροπή του γερμανικού τμήματος της Κομινφόρμ είχε κληθεί να παρουσιασθεί στο κεντρικό γραφείο της.
Τότε και οι πιο απαισιόδοξοι από μας θεωρήσαμε ότι κάτι το εξαιρετικό συνέβαινε και, δεν μπορεί, κάποια αποφασιστική στροφή θα σημειωνόταν στην τύχη μας.
Η μεταφορά μας από το ένα στρατόπεδο συγκέντρωσης της Ρωσίας στο άλλο, έδειχνε σαν να επρόκειτο να τελειώσει επί τέλους!
Τι μας επιφυλασσόταν;
Όσοι από εμάς είχαν υπηρετήσει στο σώμα των Ες Ες ξέραμε ότι μας θεωρούσαν ως τους κατ' εξοχήν "εγκληματίες πολέμου".
Μας είχαν για εξτρεμιστές.
Αυτό, που τόσο καιρό ήταν ένα συντριπτικό στοιχείο που επιβάρυνε τη θέση μας, αυτό μας έσωσε.
Ήρθε η στιγμή που έκριναν οι αυθέντες μας ότι μπορούσαμε να τους είμαστε χρήσιμοι.
Θα τελείωνε λοιπόν και για μένα η μακρά οδύσσεια που άρχιζε από την ημέρα που έπεσα στα χέρια των Ρώσων αιχμάλωτος στο Χάρκοβο;
Ο συμπατριώτης μου Μόλκερ, ένας αιχμάλωτος πολέμου που είχε προσχωρήσει στα Σοβιέτ, ήρθε επίτηδες από τη Μόσχα για να μας μιλήσει.
Παραταχθήκαμε και οι 134 Γερμανοί του κολχόζ "Φρουνζέ".
"Το ξέρουμε - μας είπε στο τέλος του λόγου που μας έβγαλε ο Μόλκερ - πως είσθε εξτρεμιστές.
Αγαπάμε τους εξτρεμιστές, γιατί, τι τα θέλετε λίγο - πολύ κι εμείς το ίδιο είμαστε.
Στον σημερινό κόσμο δεν υπάρχει πια η περίφημη "μέση οδός".
Εσείς, που είσθε από τη Δυτική Ευρώπη, δεν μπορεί πια να αυταπατάσθε.
Μόνον ανηλεής διωγμός σας περιμένει από τον ιμπεριαλισμό που συμμάχησε με τον φασισμό, αν δεν βάλετε μια για πάντα στο κεφάλι σας τι μόνο μια είναι η σωτηρία σας:
Να γίνετε η εμπροσθοφυλακή στον αγώνα για την ελευθερία του δυτικού κόσμου.
Επ' αυτού του σημείου δεν μας χωρίζουν διαφορετικές αντιλήψεις.
Μας συνδέει ο ίδιος αντικειμενικός σκοπός.
Εμείς αγωνιζόμαστε για την προλεταριακή ελευθερία.
Εσείς, στο πλευρό μας, μπορείτε να αγωνισθείτε για την ελευθερία της πατρίδας σας".
Και σήμερα ακόμη, μου φαίνεται πώς τον βλέπω και τον ακούω τον ειδικό απεσταλμένο της Μόσχας, καθώς μας μιλούσε με δυο γροθιές του σφιγμένες.
Δεν ξέρω γιατί μου φαίνεται σαν ένας Μεφιστοφελής. Σε ορισμένη στιγμή, απευθυνόμενος ειδικότερα σε εμάς τους άνδρες των Ες Ες, μας είπε:
Η πατρίδα όλων των προλεταρίων σας θεωρεί άξιους να πολεμήσετε σε ένα από τα επι καιρότερα σημεία της δημοκρατικής ελευθερι ας για τη σωτηρία της Δύσης.
Τα βλέμματα υιι των προλεταρίων όλου του κόσμου, είναι καρφωμένα επάνω σας.
Σας συνοδεύει η ελπίδα των συντρόφων σας που περιμένουν την επιστροφή τους σε μια Ευρώπη ελεύθερη".
Τα λόγια αυτά του απεσταλμένου της Μόσχας, ήταν πολύ γενικά και δεν μπορούσαν να μας διαφωτίσουν για την ειδική και συγκεκριμένη αποστολή που θα μας εμπιστεύονταν.
Ήταν άλλη μια κοινοτοπία του μαζί με όλες άλλες που μας κοπάνιζαν στο στρατόπεδο συγκέντρωσης, όπου σφυροκοπούσαν τα κεφάλια μας με τη στερεότυπη προπαγάνδα του λενινισμού, του μαρξισμού και του σταλινισμού.
Ο ειδικός απεσταλμένος της Μόσχας έφυγε, χωρίς να μας αφήσει σοφότερους για το νέο προορισμό μας.
Το βέβαιο είναι ότι ύστερα από μερικές εβδομάδες, μας έστειλαν νέες στολές και βαριά ορειβατικά άρβυλα.
Στους βαθμοφόρους - και είμαστε συνολικά 28 - μας έδωσαν ειδικά διακριτικά σημεία, κόκκινα γαλόνια σε σχήμα γωνίας που ράψαμε στο μανίκι και στα πηλήκια.
Ο καθένας από μας δεν ήξερε πολλά για τον άλλο, γιατί μας είχαν μαζέψει από τα διάφορα στρατόπεδα συγκέντρωσης όπου μας είχαν στη Ρωσία.
Η πείρα μάς είχε διδάξει να είμαστε επιφυλακτικοί και να μην απευθύνουμε πολλά ερωτήματα ο ένας στον άλλο από φόβο μήπως η κουβέντα μάς παρέσυρε και λέγαμε περισσότερα από όσα έπρεπε.
Αρχικά ο ένας θεωρούσε τον άλλο κατάσκοπο.
Την παραμονή της αναχώρησης μας, μας κάλεσαν στο γραφείο της "εκτελεστικής επιτροπής".
Βρεθήκαμε μπροστά σ' ένα σοβιετικό επίτροπο, που εκείνη την ημέρα είχε εξαιρετικό κέφι.
Ήταν Βούλγαρος στην καταγωγή και τον έλεγαν Πέρεφ.
Κοντά του στέκονταν τρεις Γερμανοί με στολή, που όταν ήλθε η σειρά μου και πλησίασα, μου τους παρουσίασε ως βοηθούς του.
Ήταν ο Βέρνερ Μόντουλαϊτ, υπαξιωματικός των Ες Ες, από την ανατολική Πρωσία, ο Γκερ Τσίμερμαν, από το Βερολίνο, βαθμοφόρος και αυτός των Ες Ες. Κι ο Βάλτερ Γιόχανσεν από το Όλντεμπουργκ.
Μέσα σ' ένα εξάμηνο χάθηκαν και οι τρεις αυτοί.
Τον Μόντουλαϊτ χτύπησε με μαχαίρι στο στρατόπεδο των λεγεωνάριων ένας Τσέχος μεθυσμένος.
Υπέκυψε στα τραύματα του.
Ο Τσίμερμαν χάθηκε στα περίχωρα του Μπούλκες, χωρίς πια να μάθουμε κάτι γι' αυτόν.
Κι ο Γιόχανσεν καταδικάσθηκε σε θάνατο από το ανταρτοδικείο του αρχισυμμορίτη Μάρκου και εκτελέσθηκε, με την κατηγορία ότι σε μια επιδρομή κατά της Αρδαίας εγκατέλειψε μια προκεχωρημένη θέση.
ΣΤΟ ΜΠΟΥΛΚΕΣ
Στις 19 Μαΐου 1946 μας μετέφεραν με ένα στρατιωτικό καμιόνι στην υπ' αριθ. 3 προκυμαία της Οδησσού.
Από το στρατόπεδο έως την προκυμαία, μας είχαν στο βάθος του καμιονιού, κάτω από τέντα, κι έτσι δεν μπορούσαμε να δούμε σχεδόν τίποτε.
Από το καμιόνι μάς επιβίβασαν αμέσως σ' ένα ατμόπλοιο.
Ήταν φανερό πως αμέσως θα μας ταξίδευαν στη Μαύρη Θάλασσα.
Για πού;
Και σήμερα ακόμη αποτελεί για μένα αίνιγμα πώς τα κατάφερνε ο σοβιετικός διοικητής του στρατοπέδου μας να συνεννοείται μέσα στην πολύγλωσση εκείνη Βαβυλώνα.
Στο στρατόπεδο του Μπούλκες μιλούσαν 18 διαφορετικές γλώσσες, χωρίς να συνυπολογίζεται και διάλεκτος των Σλαβομακεδόνων.
Όσο για τα γερμανικά, ο επίτροπος Ρουμπινστάιν, ειδικός για τους Γερμανούς, μιλούσε "γίντις", τη γερμανοεβραϊκή διάλεκτο.
Ήταν Γερμανοεβραίος.
Το υλικό του Μπούλκες ήταν το πιο ετερόκλητο, το πιο παρδαλό που μπορεί κανείς να φαντασθεί.
Φύρδην - μίγδην βρίσκονταν εκεί πέρα τυχοδιώκτες, διεθνείς αλήτες, δολοφόνοι, ενθουσιώδεις ιδεολόγοι που πίστευαν ότι αγωνίζονταν για την πανανθρώπινη ελευθερία, άνδρες που είχαν πολεμήσει στους εμφυλίους πολέμους της Ισπανίας και της Κίνας, εμπειροπόλεμοι "λεγεωνάριοι", ένα απερίγραπτο μίγμα, στο οποίο κυριαρχούσε το κατακάθι των ανθρώπινων κοινωνιών.
Εμάς τους βαθμοφόρους των Ες Ες, μας θεωρούσαν, παρόλο που επρόκειτο να αγωνισθούμε για τον ίδιο σκοπό, ως φασίστες.
Όποιος από μας αποφάσιζε να περιπλανηθεί μόνος στις άκρες του στρατοπέδου, στο τέλος κατέληγε πάντοτε στο νοσοκομείο.
Γι' αυτό ζούσαμε αποτραβηγμένοι σε μια γωνιά του στρατοπέδου Μπούλκες, που την έλεγαν "Ερυθρός Αστέρας".
Εκεί, όταν δεν είχαμε δουλειά, καλλιεργούσαμε λάχανα και λουλούδια.
Καθόμασταν, λοιπόν, στο Μπούλκες και περιμέναμε. Τι άλλο μας έμενε να κάνουμε;
Εν τω μεταξύ άλλοτε πεινούσαμε και άλλοτε τα βολεύαμε, ανάλογα με τον εφοδιασμό του στρατοπέδου.
Μας έδιναν κονσέρβες με ετικέτες ουγγρικές, τσέχικες, σερβικές, ρουμανικές, ρωσικές και αμερικανικές.
Πίναμε κρασί και μπύρα που είχαν την προέλευση τους τουλάχιστον από μια ντουζίνα εθνών.
Τα όπλα που μας έδωσαν ήταν επίσης διαφόρων προελεύσεων: τσέχικα "Σκόντα", ρωσικά "Ποτέμκιν" των πολεμικών εργοστασίων της Οδησσού, ιταλικά "Μπρέντα" των πολεμικών εργοστασίων της Μπρέτα, γερμανικά "Μ.Ρ.42" λίγα του σοβιετικού τύπου "Μαξίμ Γκόρκι" ουγγρικές και ρουμανικές καραμπίνες των αρχών του αιώνα και περί τα 25 είδη πυρομαχικών για πιστόλια και ντουφέκια.
Σε μένα είχαν αναθέσει την επιστασία της "υγειονομικής υπηρεσίας".
Η πινακίδα που είχαν στήσει έξω από τη σκηνή μου, που παρίστανε το ιατρείο, έδινε περισσότερες προσδοκίες από όσες δικαιολογούσε το περιεχόμενο της.
Το υλικό με το οποίο με είχαν εφοδιάσει ήταν εντελώς υποτυπώδες.
Έλειπαν ακόμα και τα πιο στοιχειώδη μέσα για την περίθαλψη τραυματιών.
Ήρθε εποχή που δεν είχαμε ούτε για μυρωδιά ιώδιο.
Μας έλειπαν τελείως νοβοκαϊνη, το χλωροφόρμιο, τα λαστιχένια γάντια, υλικά αποστείρωσης.
Τον Αύγουστο όταν μας ήρθαν οι πρώτοι τραυματίες από τη Κεντρική Μακεδονία, δεν είχαμε καλά - καλά ούτε επιδέσμους.
Στο γραφείο του επιτρόπου Ρουμπινστάιν έξι άνδρες μέρα και νύχτα δεν έκαναν τίποτα άλλο παρά να χτυπούν στη γραφομηχανή αναφορές μου για τις ελλείψεις μας.
Στον υγειονομικό τομέα, μας έλειπαν σχεδόν τα πάντα!
Πολλή δουλειά είχε πέσει στον λοχαγό Γκέρστετ, που ήταν από την πόλη Λάντσμπεργκ, στον ποταμό Βάρτε της Γερμανίας.
Ο Ρουμπινστάιν του είχε αναθέσει να συντάξει ένα εγχειρίδιο με τα στοιχεία της στρατιωτικής παίδευσης. Το εγχειρίδιο έπρεπε να είναι απλογραμμένο, για να μπορούν να το καταλάβουν όλοι.
Ο λοχαγός Γκέρστετ, παρ' όλες προσπάθειες του, δεν τα κατάφερε να τα βγάλει πέρα.
Τα έχασε μέσα στον λαβύρινθο των γλωσσών και των ιδιωμάτων.
Και σαν να μην έφθανε αυτό, προσέκρουε και στους ομαδάρχες.
Οι ομαδάρχες δεν εννοούσαν με κανένα τρόπο να παραδεχθούν τη γερμανική θεωρία
Ο καθένας ήθελε να πολεμά, όπως αυτός καταλάβαινε καλύτερα.
Τη σύγχυση αυτή των πνευμάτων και των διαθέσεων, ο Γκέρστετ την χαρακτήριζε "στρατηγική της μακεδόνικης σαλάτας" και δεν δίσταζε να προλέγει την πανωλεθρία.
Η θεωρία του χρεοκόπησε στον Γράμμο.
Η τακτική της σχολής της Δρέσδης δεν μπορούσε να εφαρμοσθεί στον Αξιό.
Τον Αύγουστο επισκέφθηκε το στρατόπεδο στο Μπούλκες μια ρωσική προσωπικότητα ο στρατηγός Πόποβιτς.
Στο Πετρίτσι ο στρατηγός Πόποβιτς είχε συνεργασθεί με τον αντάρτη Μάρκο και τον Ζντάνωφ, μέλος Πολιτικού Γραφείου της Μόσχας, που ζούσε τότε ακόμη.
Ο στρατηγός Πόποβιτς έμεινε στο Μπούλκες τρεις ημέρες, για να βάλει κάποια τάξη στο στρατόπεδο μας που έμοιαζε με κατασκήνωση τσιγγάνων.
Η μέθοδος, που υπέδειξε ο στρατηγός Πόποβιτς, ήταν πολύ απλή και πειστική.
Ξεχώρισε από τη δύναμη του στρατοπέδου - που ανερχόταν σε 1.300 άνδρες -δέκα που είχαν εις βάρος τους τα σοβαρότερα πειθαρχικά παραπτώματα και προς γνώση και συμμόρφωση των υπολοίπων, διέταξε να εκτελεσθούν με τον περίφημο "πυροβολισμό στον σβέρκο".
Από την ημέρα εκείνη αισθητό πως κάποιο αόρατο, σιδερένιο είχε αναλάβει τα "ηνία" του στρατοπέδου.
Στο μπουλούκι άρχισε να εδραιώνεται κάποια πειθαρχία.
Για ποιο λόγο ο Πόποβιτς μου έδειξε ιδιαίτερη εμπιστοσύνη, είναι ένα μυστήριο που και σήμερα ακόμη παραμένει για μένα ανεξερεύνητο.
Ερχόταν κατά προτίμηση στην υγειονομική μου σκηνή, καθόταν σ' ένα από τα κασόνια και παρακολουθούσε τους βοηθούς μου Μοντουλάϊτ, Γιόχανσεν και Τσίμερμαν.
Περί τα τέλη Αυγούστου, έστειλε και με κάλεσε. Χωρίς πολλές περιστροφές με ρώτησε: Τι γνώμη έχετε για την κατάσταση;
Είχα πικρή πείρα ύστερα από την τύχη των συντρόφων μου που είχαν απομείνει στο στρατόπεδο συγκέντρωσης αριθμός 7, κοντά στη Μόσχα.
Αυτοί είχαν την αφέλεια να απαντήσουν ειλικρινά, όταν η τύχη τα έφερε να τους ζητηθεί η γνώμη τους.
Τι μπορούσα να ξέρω εγώ για τα σχέδια και τις σκέψεις που μπορούσε να τεκταίνονται μέσα στο πελώριο κρανίο του σοβιετικού στρατηγού;
Γι' αυτό περιορίσθηκα αυστηρά στα οικόπεδα μου και του απάντησα;
"Στρατηγέ μου, εγώ είμαι ένας γιατρός και το μόνο που ξέρω είναι ότι μας λείπει υγειονομικό υλικό.
Έχουμε πολλές ελλείψεις".
Αυτά του είπα, για να μην του πω:
"Και δεν έχουμε τίποτα!".
Ο στρατηγός Πόποβιτς με κοίταξε έκπληκτος.
Ύστερα σηκώθηκε, χαμογέλασε ειρωνικά - έτσι τουλάχιστον μου φάνηκε - και μου είπε:
"Ελάτε αύριο μαζί μου.
Θα πάμε στο Πλόβντιβ, στο Βέλε και στον Περλεπέ".
Ο ΜΑΡΚΟΣ
Μαζί με μένα ο στρατηγός Πόποβιτς πήρε και άλλους που προορίζονταν ως στελέχη για τα νέα στρατόπεδα κατά μήκος της βουλγαρο-γιουγκοσλαβικής μεθορίου.
Ύστερα από ότι μας περίμενε στο Μπούλκες, φύγαμε με πολλές επιφυλάξεις για τους νέους τόπους του προορισμού μας.
Ο Ρουμπινστάιν, την ώρα που φεύγαμε, ήρθε να μας αποχαιρετίσει και έδωσε στον καθένα μας από ένα μικρό ενθύμιο.
Κάποιος είπε:
"Να και ένας Εβραίος καθώς πρέπει!".
Και να σκέπτεται κανείς πως είχαμε κάνει όλα μας στα Ες Ες, όπου μας είχαν ενσφηνώσει το μίσος κατά των Εβραίων!..
Καθώς τα καμιόνια που μας μετέφεραν - αμερικανικά αυτοκίνητα των τριών τόνων - τραντάζονταν στους άθλιους δρόμους της Βουλγαρίας, οι σκέψεις μου γύριζαν πίσω στο 1941, όταν με μια επίλεκτη γερμανική μονάδα διασχίζαμε τους ίδιους ακριβώς δρόμους του Περνίκ -Ντούπνιτσα -Πετριτσίου, στην εύφορη κοιλάδα του Στρυμόνος.
Ενώ μια από τις γερμανικές φάλαγγες ακολουθούσε τη σιδηροδρομική γραμμή προς νότο, εμείς μέσω Πετριτσίου κατευθυνόμαστε προς δυσμάς.
Στην περιοχή αυτή ο Στρυμόνας ήταν γραφικός.
Στα ίδια μέρη, κατά τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο, οι ουλάνοι του φον Μάκενσεν είχαν κατασκευάσει μια στρατιωτική οδό.
Και σήμερα η οδός αυτή από το Πετρίτσι της Βουλγαρίας έως το Νεγκοσίν της κοιλάδας του Αξιού στη Γιουγκοσλαβία διατηρεί όλη τη στρατηγική σημασία της.
Η οδός αυτή χρησιμεύει για τον ανεφοδιασμό των συμμοριτών με όπλα και ζωοτροφές.
Την ίδια οδό είχαν ακολουθήσει και τα γερμανικά στρατεύματα κατά την κεραυνοβόλο κάθοδο τους προς την Αθήνα κατά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο.
Στο Ραντομώφ, σιδηροδρομικό κόμβο για το Πετρίτσι και το Κιουστεντίλ, είχε συγκεντρωθεί προς τιμή μας ολόκληρος ο πληθυσμός.
Ολόκληρο δάσος από κόκκινες σημαίες σειόταν και είχαμε την υπομονή να ακούσουμε έως το τέλος τον σχοινοτενή λόγο που εκφώνησε ο αντιπρόσωπος του τοπικού Σοβιέτ.
Φυσικά δεν καταλάβαμε λέξη.
Στο τέλος μάς ρώτησαν:
"Θέλετε να φάτε, θέλετε να πιείτε;".
Ύστερα από έντεκα μέρες ένα μέρος της φάλαγγας μας έφθασε στο Μοναστήρι της Γιουγκοσλαβίας, 1.000 άνδρες πήγαν στο Πετρίτσι της Βουλγαρίας και ο υπολοχαγός Λάντστρομ, αξιωματικός κι αυτός των Ες Ες, Σουηδός του εκστρατευτικού σώματος "Βίκινγκ", κατευθύνθηκε επικεφαλής 300 ανδρών στην Αλβανία, όπου θα συγκεντρώνονταν οι "λεγεωνάριοι" και τα όπλα που είχαν σταλεί στην Κορυτσά και το Δέλβινο μέσω του λιμανιού της Αυλώνας.
Ενώ προς νότο, σε άλλο μέτωπο που είχε ανοίξει προ μηνών, ο Μάρκος διεξήγαγε "κλεφτοπόλεμο" με αιματηρές συγκρούσεις μικρών ομάδων με τις κυβερνητικές δυνάμεις της Αθήνας, άλλες δυνάμεις επέσπευδαν την οργάνωση βάσεων ενισχύσεων σ' ένα ημικύκλιο που περνούσε από τη Βουλγαρία, τη Γιουγκοσλαβία και την Αλβανία.
Φυσικά οι δυνάμεις αυτές κάθε άλλο μπορούσαν να θεωρηθούν παρά ως πραγματικές βάσεις. Ωστόσο και μόνη η φήμη για την οργάνωση τους, έδινε νέα ώθηση στους αντάρτες.
Μόνο μέσα στη φωτιά της μάχης της Κόνιτσας καταλάβαμε ότι η αντίθετη πλευρά δεν χωράτευε.
Η θέση των ανταρτών του Mάρκου ήταν την εποχή εκείνη απελπιστική.
Στους αντάρτες όμως και σε μας έλεγαν ότι ο ελληνικός λαός ήταν με τον Μάρκο και ότι ο Τσόρτστσιλ με τη συμφωνία της Βάρκιζας ήθελε να μεταβάλει την Ελλάδα σε βρετανική κτήση, σοβιετικοί επίτροποι μιλούσαν στους συμμορίτες του Μάρκου περί υποθετικών αποθηκών ανεφοδιασμού επί του γιουγκοσλαβικού, του βουλγαρικού και του αλβανικού εδάφους, από όλα αυτά τίποτα δεν ήταν αληθινό.
Σε εμάς πάλι, άλλοι σοβιετικοί επίτροποι μιλούσαν για τη δύναμη των ανταρτών του Μάρκου, για μια κεραυνοβόλα προέλαση προς την Αθήνα, για παρασημοφορίες, αμοιβές και "λευτεριά".
Έτσι εμείς πιστεύαμε στις δυνάμεις του Μάρκου κι αυτός στις δικές μας!
Στις 30 Οκτωβρίου 1946 ήλθε ο συνταγματάρχης Φιλόπουλος και μας διάβασε μια ημερήσια διαταγή του Μάρκου. Ήταν η προκήρυξη για την ίδρυση "Δημοκρατικού Στρατού" Ελλάδας".
Ορκιστήκαμε στον νέο αρχηγό μας και αυτομάτως αποκτήσαμε την ιθαγένεια της "Λαϊκής Δημοκρατίας της Ελλάδας". Μας διάβασαν το 12ο άρθρο του νέου Συντάγματος.
Οι εκπαιδευτές μας φρόντιζαν να μάθουμε τα άρθρα αυτά απέξω, κι έτσι ο Μαρξ, ο Λένιν και ο Στάλιν δεν ήταν πια για εμάς άγνωστα.
Όπως όμως μου δόθηκε η ευκαιρία να παρατηρήσω αργότερα, τα δώδεκα αυτά άρθρα ηχούσαν σαν γλυκιά μουσική στα αυτιά των Ελλήνων συμμοριτών, που ήταν φουκαράδες ζώντας μια άθλια, απερίγραπτα πρωτόγονη ζωή στα βουνά της Μακεδονίας.
Στους περισσότερους η Αθήνα φαινόταν σαν να ήταν στη Σελήνη και πριν κατορθώσουν να επιβάλουν την "τάξη" τους στην πρωτεύουσα, θα περνούσαν πολλά χρόνια στα βραχώδη βουνά της Βόρειας Ελλάδας.
Ότι όλα αυτά δεν ήταν ουσιαστικά παρά η οριστική διάσταση ανάμεσα σε Ανατολή και Δύση, το καταλάβαιναν μόνο λίγοι μορφωμένοι και κανένας άλλος.
Πολλοί από τους αντάρτες ήταν τελείως αγράμματοι και μέσα στην καταιγίδα του δευτέρου παγκοσμίου πολέμου είχαν χάσει και τα σπίτια τους και το βιός τους.
Όλοι τους ήταν άντρες με μεγάλη αντοχή, ικανοί να περάσουν ολόκληρες εβδομάδες επάνω στις χιονισμένες κορυφές του Γράμμου με ελάχιστη τροφή, που φρόντιζαν να την διατηρήσουν όσο περισσότερο μπορούσαν.
Όταν μιλούσαν για τον Μάρκο, τα μάτια τους έλαμπαν.
Είχαν την εντύπωση πως ο "αρχηγός", ο "καπετάνιος", είχε καλυτερέψει τις συνθήκες της ζωής τους, ίσως επειδή ήταν τέτοιες που δεν μπορούσαν να γίνουν χειρότερες!
Πίστευαν πως σε λίγο ο "Δημοκρατικός Στρατός Ελλάδας" του Μάρκου θα είχε δύναμη 200.000 ανδρών.
Πόσοι απ' αυτούς είχαν ντουφέκι και πυρομαχικά, αυτό εκείνη την εποχή δεν το ήξερε ούτε ο Μάρκος!
Ήταν διασκορπισμένοι στις οροσειρές που απλώνονταν από την τουρκική μεθόριο έως το Ιόνιο πέλαγος.
Η έκταση ευνοούσε τον Μάρκο στο έργο της δημιουργίας χάους και παράλυσης κάθε μεταπολεμικής προσπάθειας για ανοικοδόμηση της χώρας.
Οι αντάρτες τα χρόνια εκείνα, μάζευαν δυνάμεις και χτυπούσαν σε ορισμένα σημεία.
Τα κυβερνητικά στρατεύματα της Αθήνας έφθαναν πάντα αργά.
Η αεροπορική ανίχνευση εξαρτάται πάντοτε από τις ατμοσφαιρικές συνθήκες και η ορεινή μάζα είναι ένα εμπόδιο γι' αυτές.
Με βεβαιότητα 95% οι αντάρτες κατόρθωναν να κρύβουν τις κινήσεις τους από την εχθρική ανίχνευση, και να περνούν απαρατήρητοι τα βουλγαρικά, τα γιουγκοσλαβικά και τα αλβανικά σύνορα.
Μέσα στα χωριά οι συμμορίτες είχαν τους κατασκόπους τους, οι οποίοι τους τηρούσαν ενήμερους για τις κινήσεις του Ελληνικού Στρατού.
Η ΜΑΧΗ ΤΗΣ ΚΟΝΙΤΣΑΣ
Εκτός από τη διαμόρφωση του εδάφους, ο Μάρκος είχε με το μέρος του κι όλη τη σλαβόφωνη μειονότητα της Ελλάδας.
Στηριζόμενος σ' όλους αυτούς τους παράγοντες ο Μάρκος, ύστερα από διαταγή του Κρεμλίνου, εξαπέλυσε τον Σεπτέμβριο του 1947 την περίφημη επίθεση κατά της Κόνιτσας, με τη βλέψη να την καταστήσει έδρα της "κυβέρνησης των βουνών" και βάση για την προετοιμασία του χαριστικού χτυπήματος κατά της κυβέρνησης των Αθηνών.
Ως αρχηγός της υγειονομικής υπηρεσίας, δεν είχα κανένα ρόλο στη μάχη της Κόνιτσας.
Οι αντάρτες δεν είχαν στη μάχη αυτή τραυματίες.
Είχαν μόνο νεκρούς.
Δεν μου έφεραν κανένα τραυματία.
Κατά τη διάρκεια της μάχης, μαζί με τον Λάντστρομ κάναμε ένα γύρο στην Κόνιτσα.
Στην αγορά είδαμε τα πτώματα 200 Ελλήνων χωροφυλάκων, που οι αντάρτες, όταν έπεσαν στα χέρια τους, τους είχαν κόψει τη γλώσσα.
Από τα σπίτια έβγαιναν σπαρακτικές κραυγές γυναικόπαιδων που καλούσαν σε βοήθεια.
Στους στενούς δρόμους γύριζαν μεθυσμένοι αντάρτες.
Από ένα σπίτι βγήκε ένας από τους Τσάμηδες, που είχαν ακολουθήσει τους αντάρτες, μόνο και μόνο για να επιδοθούν σε λεηλασία.
Όποιον συναντούσαν στον δρόμο τους, ακόμη και γριές και παιδιά, τους έσφαζαν.
Ο γέρο-Τσάμης ήταν φορτωμένος με κολλιέδες από χάντρες που είχε πάρει μέσα από το σπίτι και που - ειρήσθω εν παρόδω - δεν είχαν καμιά ιδιαίτερη αξία.
Προφανώς δεν είχε βρει τίποτε άλλο να πάρει.
Τον είχαν προλάβει άλλοι.
Μόλις μας είδε, από κεκτημένη ταχύτητα, μας σημάδεψε με την καραμπίνα του για να μας σκοτώσει.
Ο Λάντστρομ έβγαλε το περίστροφο του και τον πυροβόλησε.
Ο Τσάμης έπεσε νεκρός.
Έπεσε μονοκόμματα και το σώμα του χτύπησε βαριά στις πέτρες του δρόμου.
Όπως προέβλεπε η συμφωνία του Πετριτσίου, αμέσως μετά την κατάληψη της Κόνιτσας η "κυβέρνηση των βουνών" θα αναγνωριζόταν από τη Σοβιετική Ένωση και τους δορυφόρους.
Τα σχέδια τους αυτά ανατράπηκαν.
Ο Μάρκος έχασε τη μάχη της Κόνιτσας και την Κόνιτσα.
Μαζί με ομάδες ανταρτών του ο "στρατηγός Μάρκος" τράπηκε προς τα αλβανικά σύνορα.
Δεν πέρασε πολύς καιρός και μάθαινα ότι η Μόσχα είχε εγκαταλείψει τον Μάρκο.
Ήρθαν κακές μέρες, ιδίως για εμάς "λεγεωνάριους". Διάφορες φήμες κυκλοφορούσαν.
Μιλούσαν για ένα νέο πόλεμο στη Γερμανία, έλεγαν πως οι Ρώσοι είχαν κι ατομικές βόμβες, παρίσταναν την Ιταλία Γαλλία σε παραμονές επανάστασης.
Η μια φήμη μη διαδεχόταν την άλλη.
Ύστερα από την αποτυχία της Κόνιτσας τα πολεμοφόδια και τα τρόφιμα παρέχονταν με το σταγονόμετρο σ' ένα μέτωπο 500 χιλιομέτρων.
Οι ενισχύσεις σε έμψυχο υλικό έλειπαν τελείως και όσο προχωρούσε ο χειμώνας, το ηθικό των συμμοριτών έπεφτε.
Και να συλλογιζόμουν ότι σύμφωνα με τις υποσχέσεις που μας έδιναν τόσο καιρό, εκείνη την εποχή έπρεπε να είμαστε ελεύθεροι πολίτες στη Θεσσαλονίκη ή να λιαζόμαστε στην Αθήνα!
Αλλά όταν γύρισε από τη Μόσχα ο γενικός γραμματέας του ΚΚΕ Νίκος Ζαχαριάδης, σημειώθηκε απότομη στροφή στα κέφια του πολιτικού μας επιτρόπου.
Από τη μια μέρα στην άλλη, χωρίς να το καταλάβω, μεταφέρθηκε τότε στο κέντρο κατασκοπείας της Γευγελής επί της σιδηροδρομικής γραμμής Σκοπίων - Θεσσαλονίκης.
Το κέντρο αυτό μετά το ρήγμα Τίτο και Κομινφόρμ μεταφέρθηκε στο Πετρίτσι.
Το κέντρο της βαρύτητας για τη σοβιετική πολιτική, μετά τη διακήρυξη του Προέδρου Τρούμαν περί παροχής ειδικής βοήθειας προς την Ελλάδα και την Τουρκία, μετατοπίστηκε προς τη Γερμανία και την Κίνα, όπου την εποχή εκείνη προσφέρονταν καλύτερες δυνατό τες για τον "ψυχρό πόλεμο" κατά της Δύσης, Μάρκος έλαβε τη διαταγή όπως με τα μέσα που είχε στη διάθεση του, καταστήσει τη χώρα ηθικώς και υλικώς ώριμη για μια εξέγερση.
Ταυτόχρονα η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Ουγγαρία, η Τσεχοσλοβακία, η Γιουγκοσλαβία και η Αλβανία κλήθηκαν με ειδική διαταγή Ζντάνωφ να εφοδιάζουν αδιάκοπα τις δυνάμεις του Μάρκου με όπλα, πυρομαχικά και ζωοτροφές, όχι όμως και με "λεγεωνάριους".
Το κέντρο όπου με έστειλαν, γνωστό ως κέντρο-"D", είχε τέσσερα τμήματα:
Στρατιωτική κατασκοπεία, οικονομική κατασκοπεία, σαμποτάζ και προπαγάνδα.
Αρχηγός του τμήματος στρατιωτικής κατασκοπείας ήταν ο υπολοχαγός Κονταλίδης, που μιλούσε ευχερώς πέντε γλώσσες και είχε εξαιρετικές ικανότητες.
Η οικονομική κατασκοπεία ήταν στα χέρια ενός να κομμουνιστή Καρρόβη.
Επικεφαλής του τμήματος σαμποτάζ ήταν ο λοχαγός Πόρεφ.
Η προπαγάνδα βρισκόταν στα χέρια κάποιου Σιπάκη. Κάθε τμήμα χωριζόταν σε κλάδους, επικεφαλής των οποίων βρίσκονταν έμπιστα μέλη του κόμματος.
Τρία ρωσικά τμήματα, τα "Βατού", "Ελίστα" και "Οδησσός", είχαν απευθείας εξάρτηση από τον Ρώσο στρατηγό - ακόλουθο της σοβιετικής πρεσβείας στο Βελιγράδι και σχημάτιζαν την κορυφή της πυραμίδας της οργάνωσης.
Το κέντρο βρισκόταν στο βόρειο μέρος της κοιλάδας του Αξιού, σε μια βραχώδη περιοχή.
Τα διάφορα τμήματα ήταν εγκαταστημένα μέσα σε σπήλαια των βράχων, που τα είχαν σκάψει Γερμανοί στρατιώτες από τον πρώτο παγκόσμιο πόλεμο.
ΚΑΤΑΣΚΟΠΕΙΑ
Κοντά σ' ένα παράπηγμα είχε εγκατασταθεί ο πομπός της "Ελεύθερης Ελλάδας" ισχύος 1,5 κιλοβάτ, που μεταβίβαζε κρυπτογραφικά μηνύματα στα τμήματα του στρατοπέδου "D" στην Ελλάδα, και επιπλέον πολιτικές ειδήσεις στον ραδιοφωνικό σταθμό Βελιγραδίου.
Το κέντρο της Γευγελής είχε δύο διακλαδώσεις στο Κίρλι και στο Νεβρόκ της Βουλγάριας και τρεις στην Αυλώνα και στην Κονίσπολη.
Το κέντρο συνεργαζόταν αποκλειστικά με τα μυστικά τμήματα της Αθήνας, της Λάρισας και της Θεσσαλονίκης.
Η διακλάδωση στο Νεβρόκ είχε αρμοδιότητα την περιοχή της Καβάλας και του Κιλκίς και γενικά όλη την περιοχή ανατολικά της Ξάνθης έως την τουρκική μεθόριο, μαντικότερες ήταν οι διακλαδώσεις της Αλβανίας.
Η Κορυτσά είχε σύνδεση με τα Ιωάννινα και την Κόνιτσα, η Αυλώνα ενδιαφερόταν για την Κέρκυρα και το τμήμα που βρισκόταν στην Κονίσπολη, για την Πελοπόννησο.
Ως προς τα νησιά, συμπεριλαμβανομένης και της Κρήτης, αυτά υπάγονταν στο μυστικό κέντρο της Αθήνας.
Δεν περνούσε ημέρα στο στρατόπεδο της Γευγελής, χωρίς να πανηγυρίζεται και μια νέα επιτυχία.
Μας έλεγαν ότι 25 τμήματα δύναμης 300-500 ανταρτών το καθένα, είχαν εξαναγκάσει τις κυβερνητικές δυνάμεις να συγκεντρωθούν στην Αθήνα, τη Λάρισα, τη Νάουσα, τη Θεσσαλονίκη, την Καβάλα, την Ξάνθη, τα Ιωάννινα και την Κόνιτσα.
Οι πράκτορες του κέντρου "D" παρίσταναν μέσα σε λίγες εβδομάδες ότι είχαν ωθήσει σε εξέγερση εκατοντάδες χιλιάδες λαού κατά της κυβέρνησης των Αθηνών.
Με εκπληκτική επιτηδειότητα οι πολιτικοί επίτροποι εκμεταλλεύονταν τις εθνικές διαφορές των μειονοτήτων.
Η σύγχυση που επικρατούσε ανάμεσα στους "Σλαβομακεδόνες" της ελληνικής, της βουλγαρικής και της γιουγκοσλαβικής Μακεδονίας και τα σχέδια για μια ανεξάρτητη "Μείζονα Μακεδονία" έδιναν στους πολιτικούς επιτρόπους μια σπάνια ευκαιρία εκμετάλλευσης.
Δελτίο Βουλγαρικής ταυτότητος ύπ' άριθ. 645 του Μιχαήλ Βαγγέλωφ Κανούτσοβ, φονευθέντος την 18.4.1947 κατά τας εκκαθαριστικός επιχειρήσεις της 38ης Ταξιαρχίας εναντίον των κομμουνιστασυμμοριτών Μπαΐρα - Φωτεινού, επί τής οροθετικής γραμμής (ύψωμα Λίπα).
Ο Μ.Β. Κανούτσοβ, είναι ο Μιχαήλ Ευαγγέλου Κανουτσής, γεννήθηκε στο χωριό Ανδριανή Δράμας και είναι εγγεγραμμένος εις τα Μητρώα της κοινότητος υπ' α.α 15 και έτος γεννήσεως 1926.
Κατά την περίοδο της κατοχής υπήρξε στενός συνεργάτης των Βουλγάρων και διέπραξε πολλές σφαγές Ελλήνων και βιασμούς Ελληνίδων.
Με την αποχώρηση των Βουλγάρων το 1944 κατέφυγε εις Βουλγαρία φοβούμενος την τιμωρία του διά τα εγκλήματα του εις βάρος των Ελλήνων και την 2α Φεβρουαρίου 1945 κατετάγη εις τον Βουλγαρικό Στρατό, προαχθείς εις Έπιλοχία.
Υπηρέτησε μέχρι του Αυγούστου του 1946 όταν έλαβε Φύλλο Πορείας διά τον «Δημοκρατικό Στρατό» και κατετάγη εις την συμμορία ενός άλλου «ισοτίμου» «Έλληνα», του καπετάν Φωτεινού.
Εις τας σελίδας 6-7 της ταυτότητος αναγράφονται τα χαρακτηριστικά του συμμορίτη και ή υπογραφή του.
Ενώ τα βουλγαρικά τμήματα του στρατοπέδου "D" στο Νεβρόκ και στο Κίρλι, είχαν σχετική μόνο σημασία, τα αλβανικά παρακλάδια της Κορυτσάς, της Αυλώνας και της Κονίσπολης είχαν αποφασιστική σημασία.
Ο ελληνικός στρατός επεδίωκε την περικύκλωση των ανταρτών του Μάρκου στο τρίγωνο Βίτσι, για να τους καταφέρει εκεί το αποφασιστικό χτύπημα.
Η Κορυτσά και η Κονίσπολη είχαν ανάλογη λειτουργία σ' ένα σιδηροδρομικό κόμβο, μέσω του οποίου μεταφέρονταν εύκολα οι δυνάμεις του Μάρκου από την Πίνδο σε οποιοδήποτε σημείο του ελληνικού εδάφους.
Τα τμήματα της Κορυτσάς και της Κονίσπολης είχαν ακόμη ως αποστολή να επισημαίνουν όλα τα παραμεθόρια επεισόδια και την υπέρπτηση του αλβανικού εδάφους για να αντιτάσσουν στοιχεία στις κατηγορίες της Επιτροπής του ΟΗΕ.
Οι πληροφορίες που συγκεντρώνονταν σ' αυτές τις περιοχές στέλνονταν στον στρατιωτικό ακόλουθο των Σοβιέτ στα Τίρανα.
Εννοείται ότι οι αντάρτες του Μάρκου μπαινόβγαιναν ελεύθερα από τα αλβανικά σύνορα, σαν να πήγαιναν σπίτι τους.
Μέσα σε λίγους μήνες το κέντρο "D" είχε απλώσει το δίκτυο των μυστικών πληροφοριών του σε όλη την Ελλάδα.
Κάθε κίνηση του ελληνικού στρατού μεταδιδόταν από τους κατά τόπους μυστικούς πράκτορες, περιερχόταν μέσα σε λίγες ώρες σε γνώση του κέντρου "D", το οποίο έσπευδε αμέσως να πληροφορεί το στρατηγείο του Μάρκου.
Το τμήμα στρατιωτικής κατασκοπείας είχε ως αποστολή την παρεμπόδιση κάθε οικονομικής και κοινωνικής ανόρθωσης της Ελλάδος.
Οι νέες γέφυρες, κάθε νέο τμήμα σιδηροδρομικής γραμμής που στρωνόταν μετά τον πόλεμο, υπό ανέγερση εργοστάσια, αποθήκες τροφίμων, κάθε τι που μπορούσε να χρησιμεύσει στην εξύψωση του βιοτικού επιπέδου του Ελληνικού λαού, έπρεπε να ανατινάζεται.
Παράλληλα έπρεπε να δημιουργείται δυσαρέσκεια των λαϊκών τάξεων κατά της ελληνικής κυβέρνησης και όπου εκδηλωνόταν τέτοια δυσαρέσκεια, να γίνεται εκμετάλλευση της προς δημιουργία κοινωνικής αστάθειας και ταραχών.
Οι ξένοι σύμβουλοι πίστευαν ότι η πανάκεια ήταν η αύξηση της προμήθειας όπλων στους αντάρτες.
Το κέντρο "D" γνώριζε όμως ότι o Ελληνικός λαός δεν μπορούσε να υποταγεί με τα όπλα.
Τον Ιανουάριο του 1948 μυστικοί πράκτορες στον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη μετέδωσαν την πληροφορία για άφιξη φορτίου όπλων και πολεμικού υλικού από τις Ηνωμένες Πολιτείες.
Αλλά και στις δικές μας αποθήκες ανεφοδιασμού κατέφθαναν, όπως κάθε χρόνο την άνοιξη, όπλα, πυρομαχικά, νάρκες, φαρμακευτικά είδη.
Ξέραμε ότι αυτή τη χρονιά θα εντεινόταν στην Ελλάδα ο αδελφοκτόνος πόλεμος.
Μετά τον Γράμμο ακολούθησα τον Μάρκο ως "υγειονομικός επιθεωρητής" του Δημοκρατικού Στρατού Ελλάδας με τον βαθμό του Ταγματάρχη.
Με την ευκαιρία της δεύτερης επετείου από την ίδρυση του ΔΣΕ, ο Μαλένκο, μέλος του Πολιτικού Γραφείου της Μόσχας, μεταβίβασε στον Μάρκο ένα χειρόγραφο του Στάλιν που κατέληγε με τα εξής: "...το 1949 φέρει στους μαχητές της Ελεύθερης Ελλάδας τη νίκη που αξίζουν".
Είκοσι μήνες πέρασα μαζί με τους αντάρτες του Μάρκου.
Και στο διάστημα αυτό η "δημοκρατική ελευθερία" μου αποκαλύφθηκε εντελώς διαφορετική από ότι μάς την περιέγραφε στο κολχόζ "Φρουνζέ" της Οδησσού ο απεσταλμένος της Μόσχας σύντροφος Μόλκερ.
Με βάση τους αριθμούς που σημείωνα στο ημερολόγιο μου, παρουσιάζεται ο ακόλουθος απολογισμός:
Νεκροί Έλληνες 38.000, "λεγεωνάριοι" 6.500, εκ των οποίων 450 Γερμανοί.
Τραυματίες 55.000, εξαφανισθέντες 25.000
Οι πολιτικοί επίτροποι ήξεραν πολύ καλά ότι το ηθικό των συμμοριτών είχε πέσει.
Και το ίδιο το Κρεμλίνο γνώριζε για την κάμψη της μαχητικής ικανότητας των δυνάμεων του Μάρκου.
Από την Ανατολή το "κρέας για τα κανόνια", δηλαδή οι ενισχύσεις σε άνδρες, παρέχονταν με το σταγονόμετρο.
Στο διάστημα 24 μηνών στάλθηκαν 3.000 Γερμανοί.
Για όλους αυτούς τους λόγους ο υπουργός των Εξωτερικών του Μάρκου Ρούσος δύο φορές πήγε αεροπορικώς από τη Σόφια στη Μόσχα για να πάρει νέες οδηγίες για το 1949.
Μεταξύ των πολλών μέτρων που είχαν ληφθεί τον Νοέμβριο του 1948, ήταν και τα προπαγανδιστικά συνθήματα που θα εύρισκαν ιδιαίτερη απήχηση στις γραμμές των ανταρτών.
Κανένα από τα συνθήματα αυτά δεν εύρισκε τόση απήχηση στις τάξεις των κουρασμένων ανταρτών, όσο το σύνθημα "συμφιλίωση".
Από τον Ιούλιο 1948 από το κείμενο όλων των λόγων και των προπαγανδιστικών φυλλαδίων, που ενέπνεε τα τμήματα του στρατοπέδου του Πετριτσίου, έλειπε η λέξη "κομμουνιστικό".
Αντίθετα, γινόταν κατάχρηση των χαρακτηρισμών και λέξεων "εθνικός", "τιμή", "συμφιλίωση", "αμνηστία", "ανακωχή".
Η παλιά επωδός του "εδάφους της πατρίδας" και της "κυριαρχίας των ξένων ιμπεριαλιστών που θέλουν να μεταβάλουν την Ελλάδα σε αποικία", επαναλαμβανόταν έτσι ώστε να ενσφηνωθεί μέσα στα κεφάλια των πολεμιστών και των δύο παρατάξεων.
Σ' αυτό υπολογιζόταν ότι θα συντελού-σαν και οι νέες επιτυχίες των ανταρτών.
Η Λάρισα ήταν η τελευταία επιχείρηση, στην οποία ακολούθησα τους αντάρτες.
Η συμμετοχή μου στις επιχειρήσεις ισοδυναμούσε για μένα μια απολύτρωση από την κόλαση της ζωής πάνω στα βουνά.
Εξάλλου ήταν ένα αποφασιστικό στάδιο στα μελλοντικά μου σχέδια.
Όταν 2.500 έφιπποι αντάρτες, που προέρχονταν από τα βουνά της Χασιάς, μπήκαν στη Λάρισα από τη σιδηροδρομική γραμμή Θεσσαλονίκης - Αθηνών και επιδόθηκαν μέσα στην πόλη σε άγριες σφαγές και σε βιασμούς κοριτσιών, όταν πετούσαν από τα παράθυρα βρέφη και σκότωναν άοπλους γέροντες, όταν έβαζαν φωτιά στα σπίτια, κάθε λογικός άνθρωπος ήταν αδύνατο να μην διερωτηθεί:
"Προς τι όλη αυτή η τρομοκρατία";
Τι σχέση μπορούν να έχουν οι δολοφονίες με τα "δημοκρατικά ιδεώδη";
Αυτή ήταν η "συμφιλίωση"; Αυτή ήταν η "ανακωχή" και η "αμνηστία";
Ότι το 1946 άρχισε με τον τρόμο, τη λεηλασία, την αρπαγή και τους φόνους, θα είχε το 1949 ένα "νόμιμο" τέλος μπροστά στα μάτια του κόσμου.
Σε όλο αυτό το όργιο των ορδών της Μόσχας, εγώ βρέθηκα "εθελοντής" παρά τη θέληση μου!
Ύστερα από όσα είδαν τα μάτια μου, δεν πίστευα πια στα "ιδεώδη της λαϊκής δημοκρατίας" και της δημοκρατικής και πανανθρώπινης "λευτεριάς".
Γύρω στα μέσα του Δεκεμβρίου 1948 επρόκειτο να συνοδεύσω στο Γιούργεβο της Ρουμανίας μία αμαξοστοιχία, που μετέφερε τραυματίες.
Το Γιούργεβο είναι πάνω στον Δούναβη.
Όταν αντίκρισα τον Δούναβη, ένιωσα σαν κάτι να με συγκλόνισε ολόκληρο.
Η γερμανική όχθη του ποταμού μού φάνηκε σαν μια υπόμνηση της γερμανικής μου πατρίδας, που ζητούσε πίσω τον χαμένο γιο της.
Σ' ένα ορισμένο σημείο της ουγγρικής πεδιάδας ξέκοψα σε μια στιγμή που είχα διαφύγει από την προσοχή τους, από τους ανατολικούς συνοδούς μου, και πήρα τον δρόμο πίσω προς τη Δύση.
Ένας άνθρωπος κατόρθωσε να βγει από το Σιδηρό Παραπέτασμα.
ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Το σημείο, στο οποίο η μαρτυρία του Γερμανού άλλοτε αξιωματικού των Ες Ες, που υπηρέτησε "εθελοντικά" στον Δημοκρατικό Στρατό Ελλάδας, αναφέρεται στη Λάρισα είναι λανθασμένο.
Προφανώς κάνει σύγχυση με άλλη μικρότερη πόλη, στην οποία θα σημειώθηκαν τα όσα αναφέρει, αν δεχθούμε ως καλοπροαίρετη την αφήγηση του.
