Οἱ δολοφονηθέντες ἀπὸ τὶς ὀθωμανικὲς ἀρχές Ἕλληνες κρατούμενοι, μετὰ τὴν ἐξέγερση ποὺ ξέσπασε στὶς φυλακὲς Μοναστηρίου Οἱ φ...
Οἱ δολοφονηθέντες ἀπὸ τὶς ὀθωμανικὲς ἀρχές Ἕλληνες κρατούμενοι,
μετὰ τὴν ἐξέγερση ποὺ ξέσπασε στὶς φυλακὲς Μοναστηρίου
Οἱ φυλακὲς Μοναστηρίου φιλοξενοῦσαν ἕναν μεγάλο ἀριθμὸ κρατουμένων· Βούλγαροι κομιτατζῆδες, Τουρκαλβανοί, Ἕλληνες Μακεδονομάχοι, Ἐβραῖοι, κ.ἄ. Οἱ διαφορὲς μεταξύ των προκαλοῦσαν συχνὰ ταραχὲς καὶ ἐπεισόδια.
Ὁ πόλεμος ποὺ μαινόταν στὸν μακεδονικὸ χῶρο προεκτεινόταν καὶ στὸν κλειστὸ χῶρο τῶν φυλακῶν.
Οἱ Τοῦρκοι καὶ οἱ Βούλγαροι μαθαίνοντας τὶς ἐπιτυχίες τῶν ἑλληνικῶν ἀνταρτικῶν σωμάτων δημιουργοῦσαν συνεχῶς εὐκαιρίες γιὰ νὰ ἐξωθήσουν σὲ ταραχὲς τοὺς Ἕλληνες οἱ ὁποῖες θὰ τοὺς ἔδιναν τὴ δικαιολογία ποὺ ἤθελαν γιὰ νὰ τοὺς ἐπιτεθοῦν.
Ὁ Νίδας, ἀρχηγὸς τῶν Ἑλλήνων κρατουμένων βλέποντας τὶς κινήσεις στὶς φυλακὲς προσπαθοῦσε νὰ κρατήσῃ ψηλὰ τὸ ἠθικὸ τῶν Ἑλλήνων συγκρατουμένων του καὶ ταυτόχρονα τοὺς προέτρεπε νὰ μὴν δίνουν ἀφορμὴ γιὰ ἐπεισόδια.
Στιγμιότυπο ἀπὸ τὴν κηδεία
Ἕνα βράδυ οἱ Ἕλληνες Μακεδονομάχοι δέχτηκαν αἰφνιδιαστικὸ ἔλεγχο ἀπὸ τοὺς φρουρούς, ποὺ τοὺς κατάσχεσαν δέκα περίπου σουγιάδες.
Τὸ πρωὶ τῆς 3ης Ἰουνίου τοῦ 1906 βρέθηκε σὲ ἕνα τοῖχο τῶν φυλακῶν Μοναστηρίου ἀπὸ τὸν Ἕλληνα κρατούμενο Βισβίκη, ἕνας σταυρὸς ζωγραφισμένος μὲ ἀκαθαρσίες.
Οἱ Ἕλληνες φυλακισμένοι διαμαρτυρήθηκαν στὸν Τοῦρκο δευθυντὴ τῶν φυλακῶν ἐνῶ οἱ Βούλγαροι φυλακισμένοι ποὺ δὲν ἦταν ἐπίσης λίγοι, ἔμειναν οὐδέτεροι.
Οἱ ὑποσχέσεις τοῦ διευθυντὴ ὅτι θὰ βρεθῇ καὶ θὰ τιμωρηθῇ ὁ ἔνοχος, καθησύχασε τοὺς Ἕλληνες, ἀλλὰ βλέποντας τὶς ἡμέρες νὰ περνοῦν χωρὶς νὰ συμβαίνῃ κάτι, ὁ ὀργὴ τους ἄρχισε νὰ ξεχειλίζῃ.
Οἱ Βούλγαροι καὶ οἱ Τουρκαλβακοὶ ἐρέθιζαν τοὺς Τούρκους ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων καὶ ὁ διευθυντὴς τῶν φυλακῶν ἀπάντησε στὸν ἀρχηγὸ Νίδα ὅταν τοῦ μετέφερε τὶς ἀνησυχίες του:
«Ἄν συμβῇ τίποτε, ποὺ δὲν τὸ πιστεύω, θὰ διατάξω τὸν στρατὸν νὰ ἐπιτεθῇ καὶ τότε καὶ ἐσεῖς καὶ οἱ ἄλλοι κάμετε καλά».
Στὶς 6 Ἰουνίου τοῦ 1906 ἄρχισαν οἱ ταραχὲς, οἱ ὁποῖες ξεκίνησαν ἀπὸ μία λογομαχία.
Τοῦρκοι καὶ Τουρκαλβανοὶ κρατούμενοι ρίχτηκαν ἐναντίον τῶν Ἑλλήνων, ὁπλισμένοι μὲ κάμες, λόγχες καὶ ρόπαλα.
Τοὺς βοηθοῦσαν στρατιῶτες καὶ δεσμοφύλακες.
Οἱ δικοί μας ἦταν ὁλότελα ἄοπλοι.
Ἑπτὰ ἔπεσαν στὸν τόπο νεκροί, δύο πέθαναν ἔπειτα ἀπὸ 3 ἡμέρες καὶ 60-65 μεταφέρθηκαν στὸ στρατιωτικὸ νοσοκομεῖο.
Τὰ κάρα τῆς δημαρχίας κουβάλησαν στὸ ἑλληνικὸ στρατιωτικὸ νοσοκομεῖο τοὺς ἑπτὰ νεκρούς.
Ἦταν βουτηγμένοι στὸ αἷμα.
Γυναῖκες τοὺς ἔπλυναν, τοὺς καθάρισαν, τοὺς ἔντυσαν καὶ τοὺς μοιρολόγησαν ὅλη τὴ νύκτα.
Στιγμιότυπο ἀπὸ τὴν κηδεία
Τὰ ὀνόματα τῶν νεκρῶν Μακεδονομάχων ποὺ γνωρίζουμε εἶναι: Παπαμαρκάκης, Τζόβελος, Ἐμ. Ἐπισκοπάκης, Κώστας Κορυτσαῖος, Ἰ. Σταθόπουλος καὶ Παναγιωτᾶτος.
Τὴν ἄλλη ἡμέρα ἔγινε ἡ κηδεία τους.
Ἐπειδὴ ἡ ἀστυνομία εἶχε ἀπαγορέψει μουσικὴ καὶ στεφάνια, ἕνα παιδάκι βάδιζε μπροστὰ μ΄ ἕνα σταυρὸ ἀπὸ κόκκινα τριαντάφυλλα, ὅπως τὸ αἷμα τῶν παλληκαριῶν.
Ὁ κόσμος σήκωσε στὰ χέρια του τὰ ἑπτὰ φέρετρα καὶ πλῆθος μεγάλο ἀκολουθοῦσε βουβὸ καὶ σιωπηλό.
Ἐκείνη τὴν ἡμέρα γιὰ πρώτη φορὰ εἶχαν βγάλει τὰ φεσάκια καὶ τὰ κρατοῦσαν στὸ χέρι.
Ἡ ἀτέλειωτη πομπὴ πέρασε καὶ μπροστὰ ἀπὸ τὰ προξενεῖα.
Τοὺς ἄλλους δύο, ποὺ πέθαναν μετὰ ἀπὸ τρεῖς μέρες, τοὺς κήδεψε ἡ ἀστυνομία.
Δὲν ἄφησε κανέναν νὰ τοὺς ἀκολουθήσῃ…
Χλόη
Βιβλιογραφία
Γ. Μόδης, «Ο ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΣ ΑΓΩΝ ΚΑΙ Η ΝΕΩΤΕΡΗ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΗ ΙΣΤΟΡΙΑ», Ε.Μ.Σ., σ.260
Σταμάτης Ράπτης «ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΜΑΚΕΔΟΝΙΚΟΥ ΑΓΩΝΟΣ», σ. 526-556
sanshmerafilonoi.gr
