Απόρρητα έγγραφα του Foreign Office αποκαλύπτουν ότι η εξορία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου προγραμματιζόταν από τους Βρετανούς λί...
Απόρρητα έγγραφα του Foreign Office αποκαλύπτουν ότι η εξορία του Αρχιεπισκόπου Μακαρίου προγραμματιζόταν από τους Βρετανούς λίγους μόνο μήνες μετά την έναρξη του αγώνα της ΕΟΚΑ.
Τα έγγραφα αυτά, αποδεσμεύθηκαν από το Βρετανικό Υπουργείο Εξωτερικών και δημοσιοποιήθηκαν πριν μερικά χρόνια.
Επιστολή του Υπουργείου Αποικιών ημερομηνίας 7ης Σεπτεμβρίου 1955 προς τον τότε κυβερνήτη των Σεϋχελλών Σερ Ουίλλιαμ Ατις, αναφέρεται σε συνάντηση αξιωματούχου του υπουργείου στην οποία ο κυβερνήτης είχε βολιδοσκοπήσει ότι πιθανόν να ζητείτο από τις Σεϋχέλλες «να φιλοξενήσουν ένα διακεκριμένο επισκέπτη ή επισκέπτες από τη Κύπρο».
Το Υπουργείο Αποικιών είχε φροντίσει μάλιστα να διασφαλίσει ότι ο τόπος εξορίας δεν θα ήταν πραγματική φυλακή και ο κυβερνήτης αφού εισηγήθηκε το εξωτικό Σαν Σουσί επέλεξε να ανταποκριθεί στο αίτημα αυτό με ποιητικό τρόπο στέλνοντας στην απάντηση του με τους ακόλουθους στίχους στο υπουργείο:
“Well in Sans Souci so let it be
Thus denying opposition opportunity
of stating Archbishop no peut pas rester tranquille
In house with the name of Las Bastille”
Άλλο έγγραφο μετά την εξορία του Μακαρίου στις Σεϋχέλλες αναφέρεται στην κοινή επίσκεψη εκεί του Κρίτωνα Τορναρίτη και του Ντέηβιντ Πήαρσον, Γραμματέα του Βρετανού συνταγματολόγου Ράντκλιφ με σκοπό να εξηγήσουν στον Μακάριο οποιαδήποτε σημεία των συνταγματικών προτάσεων του Βρετανού συνταγματολόγου τα οποία πιθανόν να μην ήταν σαφή σε αυτόν.
Ο Μακάριος σύμφωνα με το έγγραφο, είπε στους δύο επισκέπτες ότι η έκθεση για τις συνταγματικές αλλαγές ήταν σαφής αλλά υπέδειξε ότι ο τόπος εξορίας στις Σεϋχέλλες δεν ήταν ο πλέον κατάλληλος για να τις αξιολογήσει.
Εισηγήθηκε αλλαγή χώρου ή ακόμη και επιστροφή στη Κύπρο αίτημα το οποίο απορρίφθηκε.
Το έγγραφο καταλήγει με τα συμπεράσματα της επίσκεψης Τορναρίτη και Πήαρσον και όσον αφορά την αλλαγή χώρου για διαβουλεύσεις παρατηρεί ότι έφυγαν με την εντύπωση πως ο Αρχιεπίσκοπος θα ήταν πρόθυμος να προβεί σε κάποια ενέργεια για ειρήνευση σε περίπτωση αλλαγής του χώρου για διαβουλεύσεις.
Ο Αρχιεπίσκοπος θα ήταν απρόθυμος να προβεί σε οποιεσδήποτε κινήσεις ενόσω εκκρεμούσε προσφυγή της Ελλάδας στον ΟΗΕ γιατί φοβόταν , εκτιμά το έγγραφο, την αντίδραση του Ελλαδικού τύπου και την επίδραση του επί του Κυπριακού λαού.
Ο Αρχιεπίσκοπος, συνεχίζει, δεν φαινόταν να τα πήγαινε καλά με τους δύο συνεξορίστους του, τον Μητροπολίτη Κυρηνείας και τον Πολύκαρπο Ιωαννίδη.
Προσπαθούν να τον εξωθήσουν στα άκρα ενώ εκείνος κλίνει προς συμβιβασμό.
Πακεταρισμένο δηλητήριο
Κατά τη διάρκεια της εξορίας του ο Αρχιεπίσκοπος Μακάριος, παρέλαβε πακέτο περιτυλιγμένο σε εφημερίδα που έφερε ετικέτα και έγραφε “δηλητήριο” στα ελληνικά και στα αγγλικά.
Η πληροφορία αυτή αποκαλύπτεται επίσης σε έγγραφο του Βρετανικού Υπουργείου Εξωτερικών που δόθηκε στη δημοσιότητα.
Το έγγραφο ημερομηνίας 20 Νοεμβρίου 1956 αναφέρει επίσης ότι οι αρχές της πρώην Βρετανικής αποικίας ανακάλυψαν το πακέτο και το κατέσχεσαν.
Περιείχε μικρή ποσότητα λευκών κρυστάλλων που διαπιστώθηκε ότι ήταν ουσία στρυχνίνης.
Καθοριστικό ρόλο στη μεταστροφή του Μακαρίου φαίνεται ότι διετέλεσε ο διαβόητος Κρίτων Τορναρίτης αφού μετά τη συνάντηση που είχαν οι δυο τους, ο πρώτος εγκατέλειψε την Αυτοδιάθεση και εστράφη προς την Ανεξαρτησία.
Να σημειωθεί πως ο Κρίτων Τορναρίτης είχε διορισθεί από τους Άγγλους ως Γενικός Εισαγγελέας και προσυπέγραφε τις εκτελέσεις των αγωνιστών της ΕΟΚΑ.
Οι Άγγλοι δεν άργησαν φυσικά να τον φυγαδεύσουν στο Λονδίνο.
Ωστόσο μετά τη λήξη του αγώνα της ΕΟΚΑ και την εγκατάσταση της ψευδεπίγραφης ανεξαρτησίας κράτησε τη θέση του Γενικού Εισαγγελέα όταν ο Μακάριος ήταν πλέον Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.
Πολύ ενδιαφέρον είναι το πρώτο αντιστασιακό φυλλάδιο που κυκλοφόρησε στην Κύπρο και συγκεκριμένα στο συλλαλητήριο της Φανερωμένης στη Λευκωσία και στο Φεστιβάλ των Πλατρών (αφορά και τον Κρίτωνα Τορναρίτη):
"ΕΝΑΣ ΒΩΜΟΣ: ΤΗΣ ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ ΚΑΙ ΤΗΣ ΤΙΜΗΣ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΟΣ ΚΙ ΕΠΑΝΩ Σ' ΑΥΤΟΝ: ΟΙ ΠΑΝΤΕΣ ΚΑΙ ΤΑ ΠΑΝΤΑ ΘΥΣΙΑ.
ΠΡΟΚΗΡΥΞΙΣ
Το ολοκληρωτικό καθεστώς του νησιού μας, όπως διαμορφώθηκε απροκάλυπτα πριν λίγες μέρες, άπλωσε την τυραννία του νόμου ακόμα και στο εσωτερικό φρόνημα του λαού μας.
Οι άνθρωποι της Iντελλιντζες Σέρβις και του Ρόμπερτ Άρμιτέϊζ, οι απεχθείς Μανδαρίνοι του Λονδίνου, αφού κατάλαβαν πως ο απελευθερωτικός αέρας που συνεκλόνιζε ολοένα και πιο ορμητικά τις τάξεις του Λαού μας και πως η λαύρα της ΛΕΥΤΕΡΙΑΣ που πυρπολούσε το νησί μας, θα έλυωναν με την συμπαράσταση των ελευθέρων ανθρώπων όλης της Γης τις στυγνές μας αλυσίδες, έθεσαν σ' εφαρμογή τους γνωστούς φασιστικούς νόμους και μετάτρεψαν
το νησί μας με την βοήθεια αρνησιπάτριδων σε μια φρικτή παρασυναγωγή μέσα στην οποία οργιάζει απαίσια η κατασκοπεία.
Μα είναι γνωστό πως κράτος που στηρίζεται στην βάναυση βία κι όχι στην λαϊκή κατάφαση και πολιτεία που με μίσθαρνα όργανα ζητάει να εισχώρηση στο λαϊκό φρόνημα δεν πρόκειται και
πολύ να ζήση.
Γιατί εκτός από τους εξαναγκασμούς που επιβάλλουν οι φασιστικοί νόμοι, Κρίτων Τορναρίτη, υπάρχει για μας τους Έλληνες η ηθική αυτονομία, για την οποία δεν υπάρχει εξωτερικός νομοθέτης - αυτό που ταυτίσθηκε με τις λέξεις Ελληνική συνείδηση, που είναι θεμελιωμένη πιο ψηλά απ' τους στυγνούς σας
νόμους, στο εικονοστάσι της ψυχής μας.
Κι η ηθική χωρίς καμμιά απολύτως σχέση με τους εξωτερικούς εξαναγκασμούς, που επιβάλλουν οι νόμοι της καπιταλιστικής πολιτείας του Άρμιτέϊζ, ετούτη τη στιγμή δηλώνει καθαρά, προστάζει:
ΚΡΙΤΩΝ ΤΟΡΝΑΡΙΤΗ, αυτή την στιγμή είσαι υπόλογος απέναντι του λαού μας, της Ιστορίας της Πατρίδος μας, που σύντομα, πολύ σύντομα κι εντελώς απροκάλυπτα θα εκφράση την ετυμηγορία.
ΚΡΙΤΩΝ ΤΟΡΝΑΡΙΤΗ,
Με την συνεργασία και την βοήθεια από τον κυρίαρχο, με το κτύπημα που πισόπλατα κατάφερες στον αγώνα μας έγινες το ΣΥΜΒΟΛΟ της ΠΡΟΔΟΣΙΑΣ.
Ο,τι αποτελούσε για τους ελεύθερους λαούς στον τελευταίο πόλεμο το όνομα του ΚουΤσλιγκ, το ίδιο νόημα έχει για τον αγωνιζόμενο Κυπριακό Λαό και τα
40 ίδια ακριβώς συναισθήματα γεννά η προφορά του ονόματος σου .
Δεν υπάρχει για σένα εξιλέωση και καθαρμός... κι ουδέποτε, αν έχεις ίχνη
συνειδήσεως Ελληνικής, θα βρεις ψυχικό καταλάγιασμα, εκτός... εκτός αν ο ίδιος, αυταναγκαστικά, θέσεις πια τέρμα στην ζωή σου... Κι ο ηθικός νόμος προστάζει, διακηρύσσει ΑΡΝΗΣΙΠΑΤΡΙΔΕΣ, όσοι θα τολμήσετε να υποβάλετε υποψηφιότητα στα πλαίσια της πρωτάκουστης αυτής απάτης, που λέγεται «Κυπριακό Σύνταγμα» , μετρήστε τις στιγμές της ζωής σας, κάνετε την διαθήκη σας και την στερνή εξομολόγηση κι ετοιμασθείτε για το μεγάλο ταξίδι. Ίσια με τότε θα περιμένουμε... και να θυμάστε...
Για τον Έλληνα αρκεί μονάχα η ιδέα του ΗΘΙΚΟΥ νόμου για να τον ωθήση στην πραξη και να τον κάμη να τηρήση την υπόσχεσή του...
ΕΘΝΙΚΟΝ ΚΟΜΙΤΑΤΟΝ
Αύγουστος 1954"
ΥΓ: Ο εγγονός του Κρίτωνα Τορναρίτη είναι ο νυν βουλευτής του ΔΗΣΥ και υποψήφιος Ευρωβουλευτής Νίκος Τορναρίτης, τον οποίο έχει βαφτίσει ο... Μακάριος.
