Την 30 Απριλίου 1947, έλαβε χώρα στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας Θεσσαλονίκη, αιφνιδιαστική επίθεση από ομάδα στελεχών της τ...
Την 30 Απριλίου 1947, έλαβε χώρα στην πρωτεύουσα της Μακεδονίας Θεσσαλονίκη, αιφνιδιαστική επίθεση από ομάδα στελεχών της τρομοκρατικής οργάνωσης του ΚΚΕ με την ονομασία ΟΠΛΑ , όπου με πιστόλια και χειροβομβίδες έβαλαν κατά του λεωφορείου της Πολεμικής Αεροπορίας στη στάση Μισραχή (σημερινή Φλέμιγκ) στη λεωφόρο Β. Όλγας.
Σκοτώνονται 3 υποσμηναγοί και 1 σμηνίτης (ο οδηγος του λεωφορείου).Τραυματίζονται 8.
Το παράθεμα με τη γλαφυρή περιγραφή των δολοφονιών από τον Γ. Μόδη που ακολουθεί έχει δημοσιευθεί στο βιβλίο του Γιώργου Αναστασιάδη « Η Θεσσαλονίκη στις συμπληγάδες του αιώνα» είναι χαρακτηριστικό:
«… Το μεγάλο κίτρινο λεωφορείο της αεροπορίας ήλθε και στάθηκε στην «Στάση Μισραχή» να παραλάβει αεροπόρους για το αεροδρόμιο κατά τα καθιερωμένα.
Η ώρα ήταν 7 και 10 λεπτά (…) Ξάφνου δύο τρομακτικοί κρότοι τράνταξαν τον τόπο και τον γέμισαν καπνό.
Δύο χειροβομβίδες ενισχυμένες έπεσαν στο λεωφορείο.
Η πρώτη έσπασε το μπροστινό κρύσταλλο και έσκασε στα πόδια του οδηγού που τον έκανε κομμάτια.
Η δεύτερη ρίχθηκε από το πίσω μέρος, όπου ήταν και η έξοδος την στιγμή που αλαφιασμένοι οι Αξιωματικοί επιχείρησαν να πηδήξουν κάτω (…)
Η Στάση Μισραχή όπου ξετυλίχθηκε με κινηματογραφική γοργότητα η φρικαλέα σκηνή βρίσκεται στην κεντρική λεωφόρο που αρχίζει από τον Λευκό Πύργο και απλώνεται προς την Ανατολική πλευρά της Θεσσαλονίκης προς το Ντεπό.
Τα κοριτσάκια ενός γειτονικού σχολείου είδαν 3 αγριεμένοι άνδρες να φεύγουν προς τα πάνω κρατώντας πιστόλια στα χέρια.
Δύο μισολαβωμένοι αεροπόροι δοκίμασαν να τους κυνηγήσουν.
Αλλ’ ήταν και άοπλοι (…)Ένα αόρατο χέρι έβγαινε κάθε τόσο απ’ τη σκιά και σκόρπιζε πένθη και τρόμο.
To κράτος είχε ρεζιλευτεί (…) Γνωστοί και φίλοι με σταματούσαν στο δρόμο επειδή αρθρογραφούσα τότε στις εφημερίδες και μου έλεγαν «Τρελάθηκες; θα σε σκοτώσουν.
Φύγε απ’ εδώ.
Τα σκυλιά δεν χωρατεύουν» (…) Δεν χωρούσε αμφιβολία.
Το φοβερό έγκλημα ήταν έργο της ΟΠΛΑ, του τρομακτικού παρακλαδιού του ΚΚΕ.
Το φοβερό έγκλημα ήταν έργο της ΟΠΛΑ, του τρομακτικού παρακλαδιού του ΚΚΕ.
Είχαν ήδη ριχθεί άλλες χειροβομβίδες στο καφενείο «Ελληνικόν», εις το Α’ Αστυνομικό Τμήμα, σε μια αστυνομική περίπολο, κ.λπ.»
Η αίσθηση από την ατμόσφαιρα που επικράτησε μετά την πολιτική δολοφονία των Αεροπόρων που συγκλόνισε τη Θεσσαλονίκη διασώζεται με τη ματιά του Γ. Ιωάννου στο βιβλίο του Το δικό μας αίμα, σελ. 163:
«Όταν οι αριστεροί σκότωσαν με χειροβομβίδες τους αεροπόρους στη στάση Μισραχή, ένα σμήνος καταδιωκτικά έκαμνε επίμονους κύκλους πάνω από το κέντρο,πολυβολώντας ακατάπαυστα τον απογευματινό ουρανό.
«Όταν οι αριστεροί σκότωσαν με χειροβομβίδες τους αεροπόρους στη στάση Μισραχή, ένα σμήνος καταδιωκτικά έκαμνε επίμονους κύκλους πάνω από το κέντρο,πολυβολώντας ακατάπαυστα τον απογευματινό ουρανό.
Υποθέσαμε πως θα πρόκειται για καμιά εικονική αερομαχία.
Μα όταν πέρασε σε λίγο πεζοπορώντας η ομαδική κηδεία ζωσμένη από αστυνομία και στρατό, καταλάβαμε πως αυτούς τιμούσε συναδελφικά το σμήνος και από αυτούς επάνω πήγαινε, θυμάμαι τον υπουργό τότε, Παναγιώτη Κανελλόπουλο να ακολουθεί, κλεισμένος στον εαυτό του, τα φέρετρα»
Γράφει ο Mιχ. Τρεμόπουλος στο βιβλίο του, Η Ιπτάμενη Ιστορία της Θεσσαλονίκης, 2001:
«Το Σέδες και τα βοηθητικά αεροδρόμια γίνονται τα πιο νευραλγικά σημεία του «ανπσυμμοριτικού αγώννα» (…) Μια ομάδα κομμουνιστών αποφασίζει χτύπημα εναντίον προσωπικού της Αεροπορίας που μεταφερόταν στις 30.4.1947 όπως κάθε πρωί με λεωφορείο στο αεροδρόμιο Σέδες.
Το λεωφορείον της Αεροπορίας ξεκίνησε την 7ην πρωινήν από το ξενοδοχείον Άστόρια» αφού παρέλαβε τους διαμένοντες εις αυτό Αξιωματικούς της Αεροπορίας (…) Την 7:10, ακριβώς το λεωφορείο εστάθμευσεν εις την στάσιν Μισραχή ίνα παραλάβει τον υποσμηναγόν Ν. Γαλιλαίον (…) Δεν επέρασαν παρά λίγα λεπτά και ενώ οι εν τω λεωφορεία Αξιωματικοί συνεζητούν αμέριμνοι, εις άγνωστος, χαμόγελων, δια να μη κίνηση υποψίας φαίνεται, έρριψεν εκ των έμπροσθεν και με ορμήν ένα δέμα εφημερίδας κατά του οδηγού.
Το δέμα περιείχε πέτρας ήτις έθραυσεν τον εμπρόσθιον υαλοπίνακαν.
Eυθύς αμέσως έρριψε χειροβομβίδα ήτις εξερράγη παρά τους πόδας του οδηγού σμηνίτου.
Ένας άλλος ρίχνει μια δεύτερη «ενισχυμένη» χειροβομβίδα από το πίσω μέρος.
Αποτέλεσμα 5 νεκροί και 8 τραυματίες.
Συμπτωματικά η αστυνομία πιάνει ένα σταματημένο ταξί, 800 μέτρα μακριά απ’ τη στάση Μισραχή.
Συλλαμβάνει τον οδηγό Νίκο Τομπουλίδη και με σκληρές ανακρίσεις ξετυλίγει το μίτο.
Γίνονται συλλήψεις και η υπόθεση εκδικάζεται στις 28-8-1947.
Την καθοδήγηση της οργάνωσης (ΟΠΛΑ) είχαν δύο στελέχη του ΚΚΕ ο Τάκης Παπαγεωργίου και ο Αλβανός Ακίνδυνος που οργάνωσε την «επιχείρηση».
Την πρώτη χειροβομβίδα είχε ρίξει ο Ιορδάνης Σαπουντζόγλου και την δεύτερη ο Κοσμάς Εξιτζίδης.
Σκοτώθηκαν οι υποσμηναγοί Δευτεραίos Ν., Γεωργόπουλος Αλ., Γαλιλαίος Ν. και ο οδηγός του λεωφορείου, σμηνίτης Κρητικός Π. (…)»
Στις 28 Αυγούστου 1947, αρχίζει η δίκη των 67 κατηγορουμένων για την αιματηρή τρομοκρατική επίθεση εναντίον των αεροπόρων στο Έκτακτο Στρατοδικείο της πόλης που συνεδριάζει στη μεγάλη αίθουσα της Σχολής Βαλαγιάννη.
Ορισμένοι θεωρούν ότι η δίκη της ΟΠΛΑ που διήρκεσε 18 μέρες υπήρξε η μεγαλύτερη πολιτική δίκη που έγινε στη χώρα μας τον 20ό αιώνα. 47 από τους κατηγορούμενους καταδικάστηκαν και εκτελέστηκαν.
Για τη δίκη έχουν γράψει -ο καθένας από τη δική του εκ διαμέτρου αντίθετη σκοπιά- ο Γ. Μόδης το 1959 στο Τέσσερεις δίκες στη Θεσσαλονίκη (ΟΠΛΑ, ΜΛΑ, Οικονομική διαχείριση, Υπόθεση ПОΛК), και ο Τ.Α.
Kατσαρός το 2003, στο Μια απόφαση.
Μάχομαι μέχρι το τέλos. Θεσσαλονίκη 1946-47. Αντάρτικο πόλεως. Στενή Αυτοάμυνα. ΟΠΛΑ.
ΠΗΓΕΣ:
1. «Το παλίμψηστο του αίματος, Πολιτικές δολοφονίες και εκτελέσεις στη Θεσσαλονίκη (1913-1968)», Γιώργος Αναστασιάδης, Επίκεντρο, 2011, σελ 218-226
ΠΗΓΗ ΦΩΤ/ΦΙΩΝ: ΑΙΜΟΣ
