Γράφει ο Νίκος Μετοχίτης Ο Nicholas Gomez Davila είναι ένας ασυνήθιστος και άγνωστος σχετικά στοχαστής. Κολομβιανός στην...
Γράφει ο Νίκος Μετοχίτης
Ο Nicholas Gomez Davila είναι ένας ασυνήθιστος και άγνωστος σχετικά στοχαστής.
Κολομβιανός στην καταγωγή και παραδοσιακών κοινωνικών και πολιτικών αντιλήψεων, υπήρξε εκ των σφοδρότερων επικριτών του σύγχρονου πολιτισμού και του σύγχρονου ανθρώπου.
Ο Davila, ως παραδοσιακός Ρωμαιοκαθολικός αρνούνταν να αποδεχθεί το άθρησκο ή και αντίθεο πνεύμα του σύγχρονου δυτικού πολιτισμού, το οποίο εμποτίζει τον σημερινό άνθρωπο.
Ο σύγχρονος άνθρωπος ως άμορφη μάζα, το τίμημα της προόδου.
Για τον Davila ο σύγχρονος άνθρωπος δεν είναι παρά αμόρφωτος (όχι μη εγγράμματος) και άμορφος πνευματικά.
Είναι έτοιμος να αποδεχθεί οτιδήποτε καινούριο, όσο αισχρό και ποταπό κι αν είναι, μόνο και μόνο διότι είναι το ρεύμα της εποχής, «ο σύγχρονος άνθρωπος αποτελεί πηλό, στον οποίο κανένα χερι δεν μπορεί να δώσει μορφή»1.
Σήμερα, στον 21ο αιώνα αυτό έχει φθάσει στην απόλυτη κορύφωση.
Οι άνθρωποι δεν έχουν μορφή πνευματική, δηλαδή δεν έχουν ένα σταθερό σύστημα αρχών που να τους υπαγορεύει την πορεία στον βίο τους.
Απλώς υιοθετούν οτιδήποτε ονομάζεται μόδα, σε κάθε τομέα.
Όταν παρέλθει ο καιρός της μίας τάσης θα υιοθετηθεί μία άλλη, διότι αυτό σημαίνει πρόοδος.
Αυτό φυσικά έρχεται ως επακόλουθο της τρομακτικής τεχνολογικής και επιστημονικής ανάπτυξης των τελευταίων αιώνων.
Η υλική ανάπτυξη βελτιώνει τις συνθήκες διαβιώσεως, αλλά το αντίτιμο είναι μεγάλο και το αποτέλεσμα είναι η «πνευματική μιζέρια», όπως την αποκαλεί ο Gomez.2
«Το κόστος της προόδου είναι η παροχή του πλήθους των ανοήτων», γράφει σε έναν αφορισμό και έχει απόλυτο δίκιο.
Η μανία του σύγχρονου ανθρώπου για την «πρόοδο» έφτασε σε σημείο ώστε «καμία καταστροφή να μην είναι πλέον αδύνατη».3
Αυτό φαίνεται με τα αποτελέσματα των δύο παγκοσμίων πολέμων και την συνεχή προσπάθεια για ανεύρεση όλο και πιο καταστροφικών όπλων.
Το δόγμα των συγχρόνων, «Κατανάλωση, σεξ, ταξίδια»
Με την απεμπόληση του πνευματικού στοιχείου, ο σύγχρονος άνθρωπος στράφηκε αναγκαστικά στις κατώτερες πτυχές της ανθρώπινης φύσης και προσπάθησε να βρει το νόημα της ζωής του σε αυτές.
Τώρα, αξία έχει μόνο η ικανοποίηση κάθε ηδονισμού και πάθους, η οποία προσφέρει μία πρόσκαιρη ευχαρίστηση και για αυτό πρέπει να επαναλαμβάνεται συνεχώς.
Φυσικά αυτή η αντίληψη είναι άμεσα συνδεδεμένη με την συνεχή «πρόοδο», η οποία δημιουργεί όλο και περισσότερες υλικές «ανάγκες» και την θεοποίηση της υλικότητας και του σώματος, βασικές συνισταμένες της μοντέρνας κοσμοθεώρησης.
Ο Davila γράφει χαρακτηριστικά «ο σύγχρονος άνθρωπος δεν καθοδηγείται από την αγάπη και την πείνα, αλλά από λαγνεία και απληστία»4, ενώ την πίστη του συνοψίζουν τρεις αρχές:
«Να αγοράσει όσο το δυνατόν περισσότερο, να ταξιδέψει όσο το δυνατόν περισσότερο, να συνουσιασθεί όσο το δυνατόν περισσότερο».5
Τι άλλο βλέπουμε σήμερα;
Σε ένα άλλο σημείο, αναφέροντας τους σκοπούς του σύγχρονου ανθρώπου γράφει «Η ζωή του σύγχρονου ανθρώπου ταλαντεύεται ανάμεσα σε δυο πόλους: τη φροντίδα των επιχειρήσεων και τη συνουσία».
Το μόνο άξιο προσοχής και κόπου είναι η συσσώρευση χρημάτων ώστε να εξασφαλισθεί η βιοτική άνεση και η απόκτηση σεξουαλικών συντρόφων για να εξασφαλισθεί η ικανοποίηση της αποζήτησης της ηδονής.
Όλα τα υπόλοιπα, ως φανταστικά και μη υπαρκτά, δεν πρέπει να απασχολούν τον άνθρωπο διότι είναι απλώς χάσιμο χρόνου.
Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι πνευματικά ανίκανος
Κατά τον Davila ο άνθρωπος της νεώτερης εποχής στερείται της ικανότητας της γνήσιας δημιουργίας.
Όποτε προσπαθεί να δημιουργήσει τα αποτελέσματα είναι τραγικά.
«Ο άνθρωπος δεν είναι πλέον δυνατόν να δημιουργήσει κάτι το οποίο δεν θα σκοτώσει ή δεν θα εκχυδαΐσει τον κόσμο ακόμη περισσότερο»6.
Αιτία είναι η έλλειψη πνευματικών αισθητηρίων.
Ακόμα και το άγγιγμα του σύγχρονου είναι θανατηφόρο και καταστροφικό.7
Τα πάντα δε μετρούνται με όρους οικονομικούς και εάν τα κριτήρια για κάτι δεν είναι οικονομικής υφής, προκαλούν έκπληξη και ανησυχία.
Ο σύγχρονος άνθρωπος είναι δούλος
Οι σύγχρονοι ευαγγελίζονται ότι είναι ελεύθεροι.
Στην πραγματικότητα όμως είναι υπόδουλοι σε έναν αόρατο τύραννο, ο οποίος είναι το σύστημα του μοντέρνου κόσμου σε κάθε πτυχή του.
Ο άνθρωπος θεωρεί ελευθερία το να δρα σύμφωνα με τις αλόγιστες επιθυμίες και τα πάθη του, κάτι που συνιστά την μεγαλύτερη εσωτερική δουλεία.
«Ένας άνθρωπος σήμερα είναι ελεύθερος όσο κι ένας ταξιδευτής χαμένος στην έρημο».8
Και όχι μόνον είναι υπόδουλος στα πάθη του, αλλά είναι και τυφλός διότι αδυνατεί να αναγνωρίσει ποιος κυβερνά τον κόσμο σήμερα, και τον ίδιο.
Αντίθετα, διατηρεί την ψευδαίσθηση πως παραμένει κύριος του εαυτού του, μια καταστροφική αυταπάτη.
Τι είναι ο σύγχρονος κόσμος;
Τι είναι τελικά ο σύγχρονος κόσμος;
Φυσικά αυτό θα μπορούσε να αναλυθεί σε σελίδες επί σελίδων, αν θέλαμε να εφαρμόσουμε μία στυγνή «ακαδημαϊκή» προσέγγιση.
Όμως ο Davila αποδεικνύει πως κάτι τέτοιο είναι μη αναγκαίο, και πως η απάντηση μπορεί πραγματικά να αποδοθεί σε μία μόνο πρόταση!
Γράφει ο συγγραφέας των «Escolios» πως ο κόσμος, ο οποίος ετοιμαζόταν από τότε, «θα είναι ένα μείγμα οίκου ανοχής, ενός στρατοπέδου δούλων κι ενός τσίρκου».
Και η ανθρωπότητα θα αποτελείται από δύο κατηγορίες, τους εγκληματίες και τους ανόητους.9 Αλήθεια, πόσο μακριά βρισκόμαστε σήμερα από αυτό το σημείο, εάν βρισκόμαστε καθόλου;
1 Nuevos escolios a un texto implicito, Bogota 1986.
2 Ο.π.
3 Ο.π.
4 Sucesivos escolios a un texto implicito, Santafe de Bogota, 1992.
5 Ο.π.
6 Sucesivos escolios a un texto implicito, Santafe de Bogota, 1992.
7 Nuevos escolios a un texto implicito, Bogota 1986.
8 Ο.π
9 Nuevos escolios a un texto implicito, Bogota 1986.
