Το Αλέξανδρος Ζ, ήταν ένα μικρό ρυμουλκό που ναυπηγήθηκε το 1920 στην Ολλανδία, από την εταιρεία NV Baanhoek. Είχε μήκος 2...
Το Αλέξανδρος Ζ, ήταν ένα μικρό ρυμουλκό που ναυπηγήθηκε το 1920 στην Ολλανδία, από την εταιρεία NV Baanhoek.
Είχε μήκος 28 μέτρων και πλάτος 20.6 μ.
Το Ζ στο όνομα του είναι από την εταιρεία Ζαλοκωστα, στην οποία άνηκε.
Το ναυάγιο του Αλέξανδρου Ζ είχε προκαλέσει εθνικό πένθος το 1923. Χιλιάδες πολίτες παρακολούθησαν την κηδεία και αργότερα την μνημόσυνο δέηση πάνω στην Ψυτάλλεια.
Το επίτακτο ναυαγοσωστικό ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ζ, της εταιρείας Ζαλοκώστα, χρησιμοποιείτο για μεταφορά του προσωπικού του ΠΝ από το Ναύσταθμο Σαλαμίνας στον Πειραιά.
Στις 11 Μαρτίου 1923, και κατά το ταξίδι από το Κερατσίνι προς τον Πειραιά, μεταφέροντας αδειούχους, ανατράπηκε και βυθίσθηκε έξω από την Ψυττάλεια, εξαιτίας των ισχυρών Νοτίων ανέμων και του υψηλού κυματισμού.
Πνίγηκαν συνολικά 297 άτομα (12 αξιωματικοί, 87 υπαξιωματικοί, 193 ναύτες και 5 τεχνίτες).
Στο θλιβερό συμβάν στις 10 Μαρτίου του 1923 ναυαγίου πνίγηκαν εκτός των άλλων και όλοι οι επιβαίνοντες μουσικοί .
Ο αριθμός των μουσικών που επέβαιναν στο ναυαγοσωσικό ήταν τριάντα έξη υπαξιωματικοί και ναυτοδίοποι.
Μετά το ναυάγιο δεν παρέμειναν παρά μόνο οκτώ μουσικοί όσοι δηλαδή έπρεπε να παραμείνουν την ημέρα εκείνη εντός της υπηρεσίας , οι λεγόμενοι «ένδον».
Ο απολογισμός αυτός ήταν αρκετός ώστε το ναυάγιο αυτό να θεωρείται ως η μεγαλύτερη ναυτική τραγωδία που έπληξε ποτέ το Πολεμικό Ναυτικό.
Μεταξύ των θυμάτων ήταν και 30 Ποριώτες, που υπηρετούσαν στο Πολεμικό Ναυτικό.
Τότε ο Σύνδεσμος των εν Αθήναις και Πειραιεί Τροιζηνίων διέθεσε για τις οικογένειές τους 1.000 δραχμές-τότε ήταν αξιόλογο ποσό.
Εις μνήμην των θυμάτων ανεγέρθη μνημείο στην Ψυττάλεια, όπου το ΠΝ κάθε χρόνο τελεί επιμνημόσυνη δέηση.
Ο τότε Αξ/κός του ΠΝ, Θεολόγος Ι. Θεολογίδης, ο οποίος τότε υπηρετούσε στο ΛΗΜΝΟΣ, υπήρξε αυτόπτης μάρτυρας της πάλης του ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ζ με τα κύματα και της βύθισής του.
Να πως αφηγείται τα όσα διαδραματίσθηκαν:
«…Μόλις απομακρύνθηκε λίγο από το Κερατσίνι το «ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ζ», η θάλασσα άρχισε να αγριεύει και πάλι. Ένα μπουρίνι, που το συνόδευε χοντρό χαλάζι, έκανε αγριότερη τη μανιασμένη θάλασσα.
Από το «ΛΗΜΝΟΣ» που υπηρετούσαμε τότε, βλέπαμε τον άγριο κλυδωνισμό του σκάφους, την πάλη του πλοίου με τα κύματα κι έσφιγγε η καρδιά μας…
Το ταξίδι από το Κερατσίνι ως τον Πειραιά, αν και πολύ μικρό, μόλις μισή ώρα, εν τούτοις δεν είναι από τα ευκολότερα.
Πολλές φορές η φουρτούνα μεταξύ Λειψοκουτάλας και του προλιμένα, έκανε να κινδυνεύσουν και μεγάλα καράβια. Βάρκες δε, πάρα πολλές έχουν χαθεί στο στενό αυτό.
Κατά τις 14.00′, η τρικυμία έφτασε στη μεγαλύτερη της ένταση.
Πελώρια κύματα που διαδέχονταν το ένα το άλλο, εξορμούσαν πάνω στο μικρό σκάφος και ζητούσαν να το καταπιούν.
Αφρισμένα και μανιασμένα, έσπαγαν στα πλευρά του μικρού καραβιού και τα νερά έμπαιναν απ’ τη μια ως την άλλη άκρη του καταστρώματος και βρίσκονταν πια σε άμεσο κίνδυνο.
Ξαφνικά, ένα τεράστιο κύμα, κατόπιν δεύτερο και τρίτο πλήττουν το σκάφος, που αρχίζει να γέρνει από τη μια πλευρά.
Οι συσσωρευμένοι στο κατάστρωμα ναύτες που με βία συγκρατούνταν όρθιοι, μετακινούνται προς την αντίθετη πλευρά.
Τότε πια το καράβι γέρνει πολύ κι ένα τεράστιο κύμα πλημμυρίζει το μηχανοστάσιο.
Η κλίση του πλοίου αυξάνεται και στον πρώτο ισχυρό κλυδωνισμό, όλοι οι ναύτες που ήταν στο κατάστρωμα, σαν συμπαγής μάζα, εκύλισαν στη θάλασσα.
Η ορμητικότητα των «κυλιόμενων» στη θάλασσα ναυτών επέκτεινε την κλίση, το σκάφος έχασε την ισορροπία του, ανετράπη και γερμένο όπως ήταν, το κατάπιε ακαριαία ένα τεράστιο κύμα! Βουλιάζοντας το καράβι, συμπαρέσυρε όλους τους ευρισκόμενους στο υπόφραγμα αξιωματικούς και ναύτες λόγω της σχηματισθείσης δίνης».
Μεταξύ δε των διασωθέντων ήταν και ο πατέρας μου Ευθύμιος Αντ. Χατζηγιάννης— Σκούμπελος πού υπηρετούσε τότε τη θητεία του στο Ναύσταθμο.
Μας είχε πεί κάποτε ο μακαρίτης πατέρας μου για τις συνθήκες τού ναυαγίου:
«Μόλις ξεμακρύναμε από το Κερατσίνι, ο καιρός άρχισε νά φρεσκάρει ήταν σοροκάδα και η θάλασσα άρχισε να αγριεύει για καλά Το ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ Ζ» άρχισε άγριο κλυδωνισμό Η απόσταση από το Κερατσίνι στον Πειραιά είναι πολύ μικρή.
Μόλις μισή ώρα ήταν το ταξείδι εν τούτοις πολλές φορές γίνεται από τά δυσκολότερα.
Γιατί η περιοχή αυτή μεταξύ Ψυτάλλειας και λιπάσματα – προλιμένα όταν έχει σοροκάδα φρέσκια γίνεται πολύ επικίνδυνη και πολλές φορές και μεγαλύτερα σκάφη αντιμετώπισαν δύσκολες καταστάσεις και σέ ορισμένες περιπτώσεις κινδύνεψαν.
Από δε μικρά σκάφη και βάρκες πολλές είχαν χαθεί στο στενό αυτό.
Τέλος πάντων θάταν εκεί γύρω στις δύο με τρείς το μεσημέρι η θάλασσα παρααγρίεψε Μεγάλα κύματα, το ένα κοντά στο άλλο, χιμούσαν πάνω στο μικρό καραβάκι και ζητούσαν να το καταπιούν και τα νερά έμπαιναν απ’ τη μια ως την άλλη άκρη του καταστρώματος, φαινότανε πιά καθαρά ότι βρισκόμαστε πλέον σέ άμεσο κίνδυνο.
Εγώ ήμουνα στην κουβέρτα σταβέντο πάντα είχα αρπαχτεί από ένα χειραγωγώ και κρατιόμουνα με τά δυό μου χέρια όσο πιο γερά μπορούσα μη πέσω κάτω και χτυπήσω καί σκοτωθώ ή μη με βγάλει η θάλασσα έξω.
Ξαφνικά, το βαποράκι διπλάρωσε, δυό τρία μεγάλα κύματα τό ένα μετά το άλλο χτυπούν το σκάφος, καί αρχίζει να γέρνει από τη μια πλευρά.
Οι συσσωρευμένοι στο κατάστρωμα ναύτες που με βία συγκρατούνταν όρθιοι, μετακινούνται προς την αντίθετη πλευρά.
Τότε πια το καράβι γέρνει απότομα πολύ κι ένα τεράστιο κύμα πλημμυρίζει το μηχανοστάσιο.
Η κλίση του πλοίου αυξάνεται, όλοι πού είμαστε στο κατάστρωμα, σαν συμπαγής μάζα, πέσαμε στη θάλασσα και αρχίσαμε να κολυμπάμε με τη ψυχή στο στόμα για τη στεριά.
Τελικά η ξαφνική ορμητική μετακίνηση των ανθρώπων πού ήταν στο κατάστρωμα προς την αντίθετη πλευρά επέκτεινε την κλίση, το σκάφος έχασε την ευστάθειά του (ισορροπία του), ανετράπη και τελικά βούλιαξε, συμπαρασύροντας όλους τους ευρισκόμενους στο υπόφραγμα.
Τελικά με τη βοήθεια του θεού κατάφερα να φτάσω στη στεριά, αλλά και κεί πάλι υπήρχε φόβος να σέ σκοτώσει η θάλασσα πάνω στα βράχια.
Τελικά τά κατάφερα και βγήκα στη στεριά γερός».
Αυτή ήταν η μεγάλη ναυτική τραγωδία του Μαρτίου 1923 πού έπληξε το Πολεμικό Ναυτικό αλλά καί όλη την Ελλάδα
Ας είναι τούτα τά λόγια σαν μνημόσυνο στη μνήμη όλων εκείνων πού χάθηκαν στο ναυάγιο αλλά και των άλλων πού επέζησαν και δεν υπάρχουν πιά ανάμεσά μας
Αντώνης Ευθ. Χατζηγιάννης – Σκούμπελος
Πλοίαρχος Α. Ε.Ν.
batraxanthropoi.blogspot.com
