Η μυστική μεταφορά του ήρωα στην Κακοπετριά, το Νιόβρη του 1955 Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ του Πέτρου Χατζημιτσή, που βρέθηκε παράτυπα κ...
Η μυστική μεταφορά του ήρωα στην Κακοπετριά, το Νιόβρη του 1955
Η ΠΡΟΔΟΣΙΑ του Πέτρου Χατζημιτσή, που βρέθηκε παράτυπα κοντά στον ήρωα Γρηγόρη Αυξεντίου στον Πενταδάκτυλο, το καλοκαίρι του 1955, οδήγησε στην αφαίρεση της τομεαρχίας από τον σταυραετό του Μαχαιρά, γιατί είχε αρνηθεί διαταγή του Αρχηγού της ΕΟΚΑ Γρίβα Διγενή, για να τον εκτελέσει.
Ως αποτέλεσμα της προδοσίας, ο τομέας Κερύνειας-Πενταδακτύλου πλήγηκε καίρια, αφού η προδοσία Χατζημιτσή επέφερε ευρείας έκτασης έρευνες των Άγγλων και τη σύλληψη μεγάλου αριθμού μελών της ΕΟΚΑ.
Ο τομέας είχε αποσαρθρωθεί και σχεδόν διαλυθεί, διότι ο Χατζημιτσής, ευρισκόμενος για καιρό στο αντάρτικο του «Ζήδρου» (το ψευδώνυμο τότε του Αυξεντίου), είχε γνωρίσει πρόσωπα και πράγματα.
ΜΕΤΑ την καθαίρεση και τη διάσωσή του από τις εκτεταμένες έρευνες , ο Αυξεντίου παρέμεινε κρυμμένος, με άλλα μέλη της ανταρτικής του ομάδας, στην περιοχή Ακανθούς, όπου και πήρε τη διαταγή του Αρχηγού για μετάθεσή του στον τομέα Πιτσιλιάς.
Ήταν Νιόβρης του 1955.
Έτσι ο Γρηγόρης, από την Ακανθού κατέβηκε στη Λευκωσία, απ’ όπου και μετέβη στην Κακοπετριά, για να προωθηθεί από εκεί στο λημέρι των Σπηλιών-Κουρδάλων, όπου είχε τότε το Αρχηγείο του ο Διγενής.
Η ΜΕΤΑΒΑΣΗ Αυξεντίου στην Κακοπετριά έγινε στις 28.11.1955, μ’ ένα έξυπνο και άκρως συνωμοτικό τρόπο. Χρέη συνδέσμου του κέντρου της ΕΟΚΑ στη Λευκωσία με τους τομείς παγκύπρια, εκτελούσε τότε ο μετέπειτα ήρωας Κυριάκος Μάτσης, ο οποίος φρόντισε για τη μεταφορά του Αυξεντίου σε συνεννόηση με τον Ανδρέα Γιάγκου, που ήταν σημαίνον στέλεχος της Οργάνωσης στην πρωτεύουσα.
Τα μπλόκα και οι έρευνες των Άγγλων σε όλους τους δρόμους της Κύπρου ήταν καθημερινή ρουτίνα, γι’ αυτό και η περίπτωση του Αυξεντίου ήταν ιδιάζουσα και έπρεπε να οργανωθεί και να εκτελεσθεί με κάθε προσοχή, ώστε να πετύχει.
Και πέτυχε απόλυτα, χάρη στις σωστές ενέργειες των Μάτση και Γιάγκου, αλλά και με τη χρησιμοποίηση μιας πανέμορφης νεαρής αγωνίστριας, της Νίτσας Χατζηγεωργίου, της οποίας η προσφορά στον απελευθερωτικό αγώνα ξεπερνά κάθε όριο.
Εργαζόταν στο ξακουστό για την εποχή κομμωτήριο Τιγγιράκη», στο κέντρο της Λευκωσίας, στο οποίο σύχναζαν πληθώρα Αγγλίδων, όπως και Άγγλοι στρατιωτικοί, από τους οποίους κατόρθωνε, με τον τρόπο της, να αποσπά πληροφορίες και να τις διαβιβάζει στην Οργάνωση.
Πολύ σημαντική ήταν επίσης η προσφορά της Νίτσας στο να συνοδεύει αγωνιστές σε διάφορες αποστολές.
Μεταξύ άλλων, είχε πάρει μέρος και στην προσπάθεια για απόδραση από τις Κεντρικές Φυλακές του πρωτομάρτυρα της αγχόνης Μιχαλάκη Καραολή, μετά τη σύλληψή του τον Σεπτέμβρη του 1955.
Η εξαίσια ομορφιά της Νίτσας και το εντυπωσιακό της παρουσιαστικό, τα μεγάλα πανέμορφά της μάτια και, κυρίως, τα μακριά ολόμαυρα μαλλιά της, που κάλυπταν σχεδόν τη ράχη και έφταναν μέχρι και τη μέση της, την έκαναν γυναίκα άξια κάθε προσοχής.
ΑΥΤΗ, λοιπόν, η ηρωίδα, επιστρατεύθηκε για τη μετακίνηση του Αυξεντίου στην Κακοπετριά.
Το ταξί αυτοκίνητο που χρησιμοποιήθηκε για το σκοπό αυτό, οδηγούσε ο Γιάγκου ενώ, στο πίσω κάθισμα, κάθονταν κοντά-κοντά ο Γρηγόρης με τη Νίτσα.
Έδιναν πειστικά την εντύπωση νεόπλουτου ζευγαριού πολύ ερωτευμένων νεαρών, οι οποίοι πήγαιναν με ταξί εκδρομή!
Στα μπλόκα, μάλιστα, των Άγγλων καθ’ όλη τη διαδρομή, οι «ερωτευμένοι» γίνονταν ένα.
Ο Γρηγόρης γ προς την πλευρά της Νίτσας, κι αυτή του κάλυπτε ολόκληρο σχεδόν το κεφάλι με την πλούσια κόμμωσή της.
Το κόλπο αυτό επιβαλλόταν στην περίπτωση του καταζητούμενου και επικηρυγμένου με το ποσό των 5000 λιρών Αυξεντίου, για έναν ιδιαίτερο λόγο:
Ο Γρηγόρης είχε ένα αξιοπρόσεκτο χαρακτηριστικό, που ήταν το αραίωμα που παρουσίαζαν τα δύο πάνω μπροστινά του δόντια.
Η ιδιαιτερότητα αυτή ήταν γνωστή στους Άγγλους από φωτογραφίες, που είχαν πάρει από το πατρικό του στη Λύση μετά την καταζήτησή σου.
Το είναι της επρόσφερε η Νίτσα στον αγώνα,
ήταν στην πρώτη τη γραμμή, πάντα στον προμαχώνα,
όμως σκληροί, κακόψυχοι, που στη ζωή’ ταν λάθος
προχώρησαν με κίνιτρο τ’ αρρωστημένο πάθος
για να τη στραγγαλίσουνε, στης νιότης της το άνθος!..
πάρει από το πατρικό του στη Λύση μετά την καταζήτησή σου.
Η ΕΟΚΑ συνήθιζε για λόγους ασφαλείας, όπως τα αυτοκίνητο που μετέφεραν αγωνιστές ή και οπλισμό, συνοδευόταν πάντα και από δεύτερο όχημα, που χρησιμοποιείτο ως προπομπός.
Έτσι και στην περίπτωση αυτή, το ταξί με τον Αυξεντίου συνόδευε και ο Κυριάκος Μάτσης με το «θρυλικό» του Λαντ Ρόβερ, ένα πράσινο αυτοκίνητο που χρησιμοποιούσε ως υπάλληλος του αγροκτήματος τη μονής «Αχερά», κοντά στην Αγροκηπιά, όπου εργαζόταν ως γεωπόνος.
Λαντ Ρόβερ είχε τότε μόνο ο αγγλικός στρατός.
Τα πράσινου χρώματος ειδικά, τα χρησιμοποιούσαν ανακριτές.
Έτσι, οδηγώντας ένα τέτοιο ο αλησμόνητος ήρωας, ήταν πολύ εύκολο να παρασύρει τους Άγγλους ότι επρόκειτο για δικό τους άτομο.
Σ’ αυτό βοηθούσε και το παρουσιαστικό του, αφού τα μαλλιά του ήταν καστανά και, επί πλέον, φορούσε συνήθως μαύρα μεγάλα γυαλιά, στοιχεία που έδιναν πειστικά την εντύπωση…ανακριτή!
Ο Μάτσης νιάτα και ζωή τα έκανε θυσία
τα πρότυπά του ήτανε πατρίδα κι εκκλησία
και πέταξε στο Δίκωμο προς την αθανασία!..
ΜΕ τον έξυπνο, λοιπόν, αυτό τρόπο έγινε η μεταφορά του Αυξεντίου, χωρίς το παραμικρό απρόοπτο.
Δεν λέχθηκε, βέβαια, στη Νίτσα ποιος ήταν ο λεβέντης συνοδός της για λόγους ασφαλείας με βάση τους άκρως αυστηρούς και μυστικούς κανόνες της ΕΟΚΑ.
Έτσι ο «Ζήδρος» της ΕΟΚΑ βρέθηκε στην Κακοπετριά, όπου είχε διευθετηθεί να τον παραλάβει ένας πολύ γνωστός και αγαπητός του:ένας πολύ γνωστός και αγαπητός του: Ο πρώτος εξάδελφός του Γρηγόρης Λουκά Γρηγοράς, ο «Νταβέλης» της ΕΟΚΑ, ο οποίος ήταν τότε τομεάρχης Σολέας.
Με βάση τη συνεννόηση που είχε γίνει, η παραλαβή του Αυξεντίου θα γινόταν στο Ξενοδοχείο «Ρομάντζο», του Μιχάλη Μακρή.
ΚΙ ΕΝΩ τίποτε το απρόοπτο και, προπαντός, επικίνδυνο δεν προμηνούσε το πρωινό της ημέρας εκείνης, λίγο μετά το μεσημέρι, όταν αναμενόταν το αυτοκίνητο από τη Λευκωσία με τον Αυξεντίου, προέκυψε κίνδυνος και μάλιστα σοβαρός.
Συγκεκριμένα, ενώ ο Γρηγοράς βρισκόταν με πολιτικά στο ξενοδοχείο φέροντας και το πιστόλι του και μαζί με τον ιδιοκτήτη του ξενοδοχείου έπαιρναν το μεσημεριανό τους, ξαφνικά έκαναν έντονη την παρουσία τους στο κτήριο Άγγλοι στρατιώτες!
Ο Γρηγοράς σάστισε και η πρώτη του σκέψη πήγε αμέσως στην προδοσία. Καιρός για ανάλυση της σκέψης του αυτής, όμως, δεν προσφερόταν.
«Θα τα παίξω όλα για όλα», είπε μέσα του, και κινήθηκε βιαστικά προς την έξοδο, με το χέρι στην τσέπη και το δάκτυλο στη σκανδάλη.
Πέρασε με απάθεια μπροστά από τους πρώτους στρατιώτες που βρίσκονταν εκεί και, με ταχύ πλέον βήμα, απομακρύνθηκε, για να βρεθεί σε λίγο στον κύριο δρόμο, απ’ όπου θα έφτανε το αυτοκίνητο με τον Αυξεντίου.
Πήρε θέση κάπου παράμερα πανέτοιμος για οτιδήποτε, δεν έπαυε όμως να είναι ανήσυχος και έντονα προβληματισμένος.
Αλλά και αποφασισμένος.
ΔΕΝ πέρασαν δέκα λεπτά και, από την κατεύθυνση της Λευκωσίας, φάνηκε να πλησιάζει ένα ταξί, με οδηγό τον Γιάγκου, τον οποίο γνώριζε καλά, όπως και τον Μάτση, από τη δράση του στην πρωτεύουσα κατά την προετοιμασία του αγώνα, αλλά και στα πρώτα του στάδια.
Αρκεί να αναφερθεί, ότι ήταν ο προσωπικός φύλακας του Διγενή.
Ακόμα και τη νύχτα της 1ης Απριλίου, όταν θ’ άρχισε ο αγώνας, ξημερώθηκε κοντά στον Αρχηγό.
Αργότερα, επίσης, μετά τον Ιούνιο του ’55, τον ακολούθησε και στο αντάρτικό και βρέθηκε κοντά του στην περιοχή Σολέας.
ΒΛΕΠΟΝΤΑΣ το ταξί ο Γρηγοράς, έκανε αμέσως νεύμα στον Γιάγκου να σταματήσει, όμως αυτός δεν τον είδε και προχώρησε.
Πίσω από ταξί είδε να ακολουθεί ο Μάτσης, ο οποίος επίσης δεν τον αντιλήφθηκε.
Ο Γρηγοράς βρέθηκε τότε σε απόγνωση, αφού το ταξί πήγαινε προς «τόμα του λύκου»:
Στην είσοδο του ξενοδοχείου, όπου γνώριζε ότι υπήρχε στρατός.
Άρχισε, λοιπόν, να τρέχει και να τους φωνάζει να σταματήσουν.
Για να τους προλάβει.
Για συντόμευση, μάλιστα, της διαδρομής, πήρε μονοπάτι, στο οποίο έτρεχε όσο πιο γρήγορα μπορούσε!
ΔΕΝ άργησε να φτάσει στην είσοδο του ξενοδοχείο ο Γρηγοράς, όμως εκείνο που είδε, δεν το πίστευε: Όλοι οι Άγγλοι στρατιώτες είχαν αποχωρήσει.
Ήταν απίστευτο.
Θαύμα μπορεί να πει κανείς, αφού μόνον ο Θεός – σκέφτηκε – μπορούσε να διώξει τους Άγγλους σε τόσο λίγο χρόνο από το «Ρομάντζο».
Μπήκε βιαστικά μέσα, για να δει λίγα μέτρα πιο κάτω τον Αυξεντίου με τους συνοδούς του.
Η καρδιά του επανήλθε αμέσως στον κανονικό της ρυθμό και ο κρύος ιδρώτας που τον περίλουζε, εξαφανίστηκε.
Έκαναν χειραψία και φιλήθηκαν θερμά οι δύο Γρηγόρηδες.
Είχαν ν ιδωθούν μήνες.
Ο Γρηγοράς χαιρέτισε επίσης και τους συνοδούς του Αυξεντίου, οι οποίοι σε λίγο αναχωρούσαν επιστρέφοντας στη Λευκωσία.
Η σοβαρή και επικίνδυνη αποστολή τους στέφθηκε με απόλυτη επιτυχία, παρά τα καρδιοκτυπήματά του Γρηγορά στο τελευταίο της στάδιο.
Ο ΑΥΞΕΝΤΙΟΥ έμεινε δύο μέρες μαζί με τον εξάδελφό του σε κρησφύγετο κοντά στην Κοκοπετριά και το βράδυ της 30ής Νοεμβρίου, με συνοδούς τον εξάδελφό του και τους Χαράλαμπο Κυριακίδη, Νίκο Βρακά και Χριστάκη Μασωνίδη, οδηγήθηκε στην ορεινή τοποθεσία «Καρτερούνι», ΒΑ΄ της Κακοπετριάς, όπου τον παρέλαβε ο αγωνιστής Κυριάκος Αλεξάνδρου, από τα Σπήλια, ο οποίος και τον οδήγησε στο λημέρι των Σπηλιών, στον Αρχηγό της ΕΟΚΑ.
Για να αναλάβει αμέσως, με εντολή του Αρχηγού, την τομεαρχία της Πιτσιλιάς, παρουσιάζοντας πολύπλευρη και αποδοτική δράση μέχρι και τον ηρωικό του θάνατο, στις 3 Μαρτίου 1957.
Ο ΛΟΓΟΣ, για τον οποίο οι Άγγλοι βρέθηκαν στο «Ρομάντζο» την ημέρα άφιξης του Αυξεντίου στην Κακοπετριά, ήταν γιατί ήθελαν να αναγγείλουν στο διευθυντή του ξενοδοχείου Μ. Μακρή ότι, τόσο το δικό του όσο και το ξενοδοχείο του Κώστα Κουντούρη «Εκάλη», θα ήσαν υπό ενοικίαση από το στρατό, από τις 30.11.55.
Και όντως έτσι έγινε και τα δύο ξενοδοχεία παρέμειναν έρμαιο των αποικιοκρατών μέχρι και τη λήξη του αγώνα.
Να σημειωθεί, ότι το «Εκάλη» φιλοξένησε τον Αρχηγό της ΕΟΚΑ επ’ αρκετό.
Εκεί ο Διγενής έκανε τους σχεδιασμούς και τις μυστικές συναντήσεις του.
Εκεί έδωσε στην Οργάνωση και το ιστορικό της όνομα ΕΟΚΑ (Εθνική Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών).
ΟΣΟ για τη Νίτσα Χατζηγεωργίου,, η διαδρομή της μετά τον αγώνα υπήρξε δραματική, για τον λόγο ότι παρέμενε πιστή στον όρκο της για απελευθέρωση της Κύπρου και Ένωσή της με την Ελλάδα.
Πολεμήθηκε, υβρίστηκε συκοφαντήθηκε, σε βαθμό αφόρητο.
Πείνασαν και δυστύχησαν μαζί με τη μητέρα της, τον μόνο σύντροφο της ζωής της, μέχρι και τον Μάρτη του 1968 όταν κάποιοι τη στραγγάλισαν νύχτα στο σπίτι της, στον Άγιο Δομέτιο!
Ήταν μόλις 38 χρονών.
Πρόκειται για μια πονεμένη συγκλονιστική ιστορία, για την οποία επιφυλασσόμαστε…
(Αρχείο Νίκου Παπαναστασίου-απόσπασμα)
