Ποια ευγνωμοσύνη οφείλει, πρέπει να οφείλει, ο Ελληνισμός ολόκληρος εις τον δόλιο αλλά και κωμικό ψευδοκαίσαρα της Ρώμης, διό...
Ποια ευγνωμοσύνη οφείλει, πρέπει να οφείλει, ο Ελληνισμός ολόκληρος εις τον δόλιο αλλά και κωμικό ψευδοκαίσαρα της Ρώμης, διότι με την άτιμη ενάντια στην πατρίδα μας επίθεση του, του έδωσε την ευκαιρία να γνωρίσει χθές την άφθαστη χαρά της αναγγελίας της εισόδου του απελευθερωτικού Ελληνικού στρατού στην Ιστορική και προσφιλή σε κάθε Ελληνική καρδιά Χειμάρρα.
Μέσα εις την όλην ιστορίαν της Ηπείρου, η οποία, διά μέσου μακρών αιώνων και χιλιετιών , είναι μια ιστροία υπερήφανου ακραιφνούς Ελληνισμού, περιπετειών, δοκιμασιών, αγώνων και θυσιών, η Ελληνικώτατη Χειμάρρα κατέχει εντελώς εξέχουσα θέση.
Δέν έδωσε η Ήπειρος αυτή εις την Ελληνική Ιστορία μόνο υπέροχους πολεμιστές, των οποίων η γενναιότητα και η αυταπάρνηση μένουν ως μεγάλα παραδείγματα για όλες τις επιούσιες Ελληνικές γενιές έδωσε και τόσους μεγάλους ευεργέτες, όσους ίσως καμία άλλη Ελληνική περιοχή, και μεγάλους του γένους διδασκάλους και επιστήμονες, τιμήσαντας την Ελληνική επιστήμη.
Τα ονόματα των Ζαππών και του Αρσάκη, του Τόσιτσα και του Μπάγκα , του Σίνα και του Αβέρωφ, του Ζωσιμά και του Στουρνάρα, τα ονόματα των μεγάλων διδασκάλων Πηγά και Μπαλάνου, Γορδίου και Κοσμά, δεν θα τα λησμονήσει ποτέ η ΕλληνικήΙστορία.
Μέσα εις τα θαυμάσια εκπαιδευτήρια, τα οποία εις όλες τας πόλεις και τας πολίχνας της Ηπείρου έκτιζαν οι μεγάλοι αυτοί, ευεργέται, εδίδασκον ακόμη και κατά τους σκοτεινούς της δουλείας αιώνες οι μεγάλοι αυτοί διδάσκαλοι και συντηρούν και κρατούν τον εθνικό φρόνημα του πληθυσμού δια της Ελληνικής Παιδείας.
Μέσα εις το εθνικό αυτό σύνολο της Ηπείρου, η Χειμάρρα αποτέλεσε πάντοτε ακραίο πύργο εθνικού φρονήματος και εθνικών αγώνων.
Στενόμακρος, εκτεινομένη κατά μήκος των παραλιών της Αδριατικής και εις την έκταση 60-70 χιλιομέτρων, με πλάτος 10-15 μόνο χιλιομέτρων, χωρίζεται απο την λοιπή Ήπειρο δι' αποκρήμνου οροσειράς η οποία συχνά την προστάτευσεκατά των επιδρομέων και διεφύλαξε το υπερήφανο και ακλόνητο φρόνημα των κατοίκων της.
Τα δέκα χωριά της εξέθρεψαν πάντοτε αληθείς ήρωες , για τους οποίους η Ελληνική συνείδηση υπήρξε ιερή και οι οποίοι, προσφέροντες τις υπηρεσίες τους στους ξένους εκείνους, για τους οποίους ήλπιζαν οτι θα εξυπηρετήσουν τον εθνικό τους αγώνα, θαυμάστηκαν πάντοτε για τις εξαιρετικές στρατιωτικές αρετές τους τους.
Εις τα συγγράμματα των Μεσαιωνοδιφών, Χόπφ, Σάθα και άλλων, βρίσκει κανείς πλείστα όσες μαρτυρίες συγχρόνων , για τα κατορθώματά που επετέλεσαν εις την υπηρεσία της Ενετικής Δημοκρατίας ή άλλων Ιταλικών κρατών της Αναγεννήσεως οι Χειμαρριώτες , οι Ηπειρώτες πολεμιστές, οι αποτελούντες τα τάγματα των Stradioti ή το λεγόμενο Ελληνικό ή Μακεδονικό ιππικό.
Το όνομα ιδίως ενός των επί κεφαλής αυτών αρχηγών, του Μπούα, ο οποίος κέρδισε 20 περίλαμπρες νίκες, του οποίου ο τάφος βρίσκεται στην Φλωρεντία και τα θρυλικά κατορθώματα αφηγείται ολόκληρο έπος, έμεινε αλησμόνητος.
Χάρις εις το άβατον του εδάφους της και το άκαμπτο Ελληνικό φρόνημα των κατοίκων της, η επαρχία της Χειμάρρας αποτέλεσε και κατά τους χρόνους της δουλείας μια αυτόνομη πολιτεία με δικαιώματα ανάλογα, εάν όχι μεγαλύτερα των της Μάνης, του Σουλίου και των Αγράφων.
Κατά τον αγώνα της Παλιγγενεσίας, σώμα ηρωικών Χειμαρριωτών, υπο τον Σπύρομήλιο, ο οποίος είχε σπουδάσει την στρατιωτική τέχνη εις την Ιταλία, και τους άλλους ηγέτες από την μεγάλη αυτή οικογένεια, κατήλθε και έλαβε μέρος ένδοξο εις τους θρυλικούς του 1821 αγώνες, ιδίως εις την Αιτωλοακαρνανία και το Μεσολόγγι.
Οι ηρωικοί αυτοί αγώνες ανταμείφθηκαν αργότερα απο το απελευθερωθέν Ελληνικό Κράτος, όπου ο Σπυρομήλιος έγινε επανειλημμένος υπουργός του Όθωνα, λόγω της εξαιρετικής του μορφώσεως, ο δε Ζάχος Μήλιος ανακηρύχθηκε, λόγω της αξίας του πολεμάρχης.
Έτσι προήλθε και το λαικό τραγούδι:
Σπύρο-Μήλιο με το πέννα
Ζάχο-Μήλιο με το πάλα.
Ένα σχεδόν αιώνα αργότερα συνέχισε τις ηρωικές αυτές παραδόσεις της οικογενείας ο αξιωματικός της Χωροφυλακής Σπυρομήλιος, πρωτοστάτης εις τους αφανής αλλά επικούς αγώνες των Μακεδονομάχων, απο το 1904 μέχρι το 1908.
Τραυματίστηκε δε τότε σοβαρά και νοσηλεύθηκε κρυφά εις την οικία του νυν δήμαρχου Κορυτσάς κ. Χαρισιάδη.
Πολέμησε έπειτα εις τον εθνικό πόλεμο, διακριθείς παντού για την γενναιότητά του.
Όταν όμως πλησίαζε η ελευθερία στην πατρίδα του, πέρασε εκεί, ετέθη επικεφαλής των συμπατριωτών του και την 5η Νοεμβρίου 1912 κήρυξε την ανεξαρτησία της Χειμάρρας την οποία και διατήρησε μέχρι τις 21 Φεβρουαρίου του 1913.
Έπειτα συμμετέχει στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα, μαζί με τον επίσης γενναίο Χειμαρριώτη Δούλη, υπουργό της Ελέυθερης Ηπειρωτικής κυβερνήσεως.
Την 12η Αυγούστου του 1916, κατά την διάρκεια του παγκοσμίου πολέμου οι Ιταλοί κατέλαβαν την Χιμάρα και για πρώτη τότε φορά, στην ιστορία της Χειμάρρας, κατατυράννησαν τους κατοίκους της.
Αργότερα, το 1921, οι Αλβανοί, δημιουργώντας το κράτος τους, έδιωξαν τους Ιταλούς αλλά και πάλι οι Χειμαρριώτες ανακήρυξαν την ανεξαρτησία τους, την οποία διατήρησαν περίπου μέχρι τον Ιούνιο του 1922.
Πέρασαν έκτοτε χρόνια σκληρά για τους γενναίους αυτούς Έλληνες, χρόνια πραγματική δυστυχίας,την οποία αποκορύφωσε η επάνοδος των Ιταλών τυράννων την άνοιξη του 1939.
Προχθές δύο άλλοι Σπυρομήλιοι συνεχίζοντας την αιώνια παράδοση της Χειμάρρας, εισήλθαν με τα πρώτα τμήματα του απελευθερωτικού Ελληνικού στρατού εις την ιστορική κωμόπολη, όπου οι κάτοικοι κλαίγοντας απο χαρά, ασπάζονταν αλλήλους χαιρετιζόντουσαν με το «<Χριστός Ανέστη ».
Ο Μίλτος Σπυρομήλιος, ανιψιός του αειμνήστου, και ο Πύρρος Σπυρομήλιος, αξιωματικός του Ελληνικού ναυτικού, γονάτισαν μαζί με όλο τον λαό μέσα στον ναό των Αγίων Πάντων όπου ψάλανε την πάνδημη δοξολογία εις τον Ύψιστο.
Την χαρά όλων μείωνε κάπως η απουσία δεκαπέντε καλών πατριωτών, που απήγαγαν οι Ιταλοί, φεύγοντας και αφού κατέστρεψαν ότι πρόλαβαν ότι πρόφθασαν οι λαμπροί του Μουσολίνι στρατιώτες.
Μεταξύ τον αγνοουμένων ήταν και ο Νικόλαος Σπυρομήλιος, παλαιός γενναίος πολεμιστής των Μακεδωνικών αγώνων και πατέρας του σημαιοφόρου του Β. Ναυτικού Πύρρου Σπυρομήλιου.
Ο θεός και η Παναγία ας τους προστατεύσει στον δύσκολο δρόμο τους, του οποίου τα βασανιστήρια και τις πικρίες θα γλυκαίνει η χαρά και ο ενθουσιασμός για την απελευθέρωση της πατρίδας τους.
ΚΩΝΣΤ. ΜΑΖΑΡΑΚΗΣ ΑΙΝΙΑΝ
Αντιστράτηγος ε.α
Ιστορικό αρχείο himara.gr
ΣΤΗΡΙΞΤΕ ΜΑΣ ΠΑΤΩΝΤΑΣ LIKE "ΕΔΩ"
Πηγή: Himara.gr
