του Μάνου Χατζηδάκη Ένας από τους μεγαλύτερους “μύθους” που έχουν στηθεί εναντίον του Γεωργίου Παπαδοπούλου είναι και η πλ...
του Μάνου Χατζηδάκη
Ένας από τους μεγαλύτερους “μύθους” που έχουν στηθεί εναντίον του Γεωργίου Παπαδοπούλου είναι και η πλήρης διαστρέβλωσις των γεγονότων σχετικά με το αποκαλούμενο “σαμποτάζ του Έβρου” που συνέβη το 1965.
Ποιά όμως είναι η αλήθεια γύρω από το θέμα;
Διοικητής τῆς 117 Μ.Π.Π.
Στίς 4 Ἰουλίου 1964 ὁ τότε Ἀντισυνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος ἀναλαμβάνει Διοικητής τῆς 117 Μοίρας Πεδινοῦ Πυροβολικοῦ πού ἀνῆκε ὀργανικῶς στήν Ι Μεραρχία, μέ ἕδρα τήν Νέα Σάντα Κιλκίς.
Ἀπό 20 Αὐγούστου 1964 μέχρι 25 Ὀκτωβρίου 1965, ἡ 117 Μ.Π.Π. ἐτέθη ὑπό τήν διοίκησι τῆς ΧΙΙ Μεραρχίας καί τῆς 169 Ο.Π.Μ. στήν περιοχή Ὀρεστιάδος Ἔβρου, ἐξ’ αἰτίας τῆς Ἑλληνοτουρκικῆς κρίσεως λόγω Κυπριακοῦ.
Ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος μετακίνησε τήν Μοίρα του ὑποδειγματικά, σέ μία ἀπόστασι πλέον τῶν 300 χλμ., ἀπό Νέα Σάντα Κιλκίς στήν Ὀρεστιάδα, γεγονός πού ἐντυπωσίασε τούς ἀνωτέρους του.
Ἐκεῖ ἡ Μοίρα του, συνόρευε μέ τό 31ο Τακτικό Συγκρότημα, τοῦ ὁποίου Δ/τής ἦταν ὁ Συνταγματάρχης Μπεληγιάννης καί Ὑποδ/τής ὁ συμμαθητής του, Ἰωάννης Λαδᾶς, τήν 393 Ἐπιλαρχία Μέσων Ἁρμάτων μέ τόν ἐπίσης συμμαθητή του Χαρίλαο Χατζηγιάννη, μία Ἴλη Ἀναγνωρίσεως ὑπό τόν Ἐπίλαρχο Χριστόπουλο καί μία Μοίρα Καταδρομῶν μέ Διοικητή τόν Ἀντισυνταγματάρχη Κωνσταντῖνο Ἀσλανίδη μέ τόν ὁποῖο τότε γνωρίστηκε πρώτη φορά.
Τό ἔργο τοῦ Δ/τοῦ τῆς 117 Μ.Π.Π. στόν Ἔβρο ὑπῆρξε τεράστιο. Ἄρχισε ἀμέσως τήν ἀμυντική ὀχύρωσι τῆς τοποθεσίας μέ ἔργα ἐκστρατείας καί στρατωνισμοῦ καί κατέστησε τήν περιοχή ἀπόρθητο φρούριο.
Ὀργάνωσε τό ἔδαφος γιά ἄμεση πολεμική δράσι καί ἐκκίνησε συνεχῆ καί ἐντατική ἐκπαίδευσι γιά ἀνάληψι πολεμικοῦ ἀγῶνος.
Λίγο ἀργότερα, ὁ Δ/τής τοῦ Γ’ Σώματος Στρατοῦ Ἀντιστράτηγος Κων/νος Τσολάκας -γνωστῶν κεντρῶων ἀντιλήψεων καί Παπανδρεϊκός- ἐνήργησε ἐπιθεώρησι τῶν Μονάδων τοῦ Ἔβρου.
Ὅταν ἔφθασε στόν Γ. Παπαδόπουλο τόν ρώτησε γιά τό Σχέδιο Ὑποστηρίξεώς της, γιά ὁλόκληρο τό διατιθέμενο Πυροβολικό τῆς Μεραρχίας!
Ὁ Παπαδόπουλος τοῦ ἀνέπτυξε τό Σχέδιο Ὑποστηρίξεως Πυρός μέ σχολαστική λεπτομέρεια πού τόν ἐντυπωσίασε. Καί τότε ὁ Σωματάρχης εἶπε:
«Ὁ Ἔβρος εὐτυχῶς ἔχει λαμπρούς Ἀξιωματικούς καί διαπιστώνω ὅτι πρέπει νά ἔχωμεν ἥσυχο τό κεφάλι μας».
(Ἀπό ἀνέκδοτη συνέντευξι τοῦ Ἰ. Λαδᾶ, στό ἀρχεῖο τοῦ συγγραφέως).
Ἡ δολιοφθορά τοῦ Ἕβρου
Κατά τήν διοίκησί του ὅμως στήν 117 Μ.Π.Π. συνέβη καί ἕνα συγκλονιστικό περιστατικό πού ἔμεινε στήν ἱστορία ὡς τό “σαμποτάζ τοῦ Ἕβρου”:
Ἀπό τόν Ἀπρίλιο μέχρι τόν Μάϊο τοῦ 1965 ἐμφανίστηκαν στήν Μοίρα κρούσματα δολιοφθορᾶς ὀχημάτων της.
Συγκεκριμένα, στίς 8 Ἰουνίου ὁ Παπαδόπουλος ἀπέστειλε στό 2ο Ε.Γ./ΓΕΣ τήν “Ἀναφορά” μέ Ἀρ. Φ. 5/070850, στήν ὁποῖα ἔγραφε:
«Εἰς τήν Μονάδα ἐπραγματοποιήθησαν ἤδη, δολιοφθοραί ἐπί ἐννέα (9) ὀχημάτων εἰς τούς αὐτομάτους διακόπτας καί δυναμό, δυό ὀχημάτων εἰς τους διανομεῖς, ἑνός ὀχήματος εἰς τήν τροχαλίαν καί ἑπτά ὀχημάτων εἰς τό σύστημα πεδήσεως. Ἐσχεδίασαν δέ τήν δολοφονίαν τοῦ Δ/τοῦ τῆς Μονάδος».
Πράγματι, μία ἡμέρα τοῦ Μαΐου, πού τό jeep μετέφερε τόν Γεώργιο Παπαδόπουλο στήν Μοίρα, αὐτό ἀνετράπη λόγω δυσλειτουργίας τοῦ συστήματος πεδήσεως.
Ὁ Παπαδόπουλος καί ὁ στρατιώτης - ὁδηγός γλύτωσαν ὡς ἐκ θαύματος, μέ μερικές ἀμυχές.
Κατά τόν ἔλεγχο ἀνεκαλύφθη ὅτι εἶχαν κοπεῖ τά σωληνάκια τῶν φρένων…
Ὁ Παπαδόπουλος ἀπεφάσισε νά δράση.
Μέ ἕνα ἔξυπνο τέχνασμα μπόρεσε νά ἀνακαλύψη ποιοί ἦσαν:
Προσυνεννοήθηκε μέ τόν ἔμπιστό του Ἀνθυπασπιστή Μάλαμα καί επίτηδες τόν προσέβαλε στήν ἀναφορά τῆς Μοίρας καί τόν τιμώρησε αὐστηρότατα.
Ἕκτοτε ὁ Ἀνθυπασπιστής ἄρχισε νά τόν κατηγορῆ συστηματικά σέ ὅλους ἐντός τῆς Μοίρας.
Τό δόλωμα ἔπιασε:
Οἱ δολιοφθορεῖς τόν προσέγγισαν γιά νά τόν “μυήσουν” στίς δολιοφθορές ὥστε νά… “ἐκδικηθῆ” τόν Διοικητή.
Ἕτσι ἔμαθε ποιοί ἦσαν καί ἔσπευσε νά ἐνημερώση τόν Γ. Παπαδόπουλο:
Ἦσαν οἱ στρατιῶτες Δημ. Μπέκιος καί Κ. Ματάτης.
Γιά νά στοιχειοθετήση τήν κατηγορία ὅμως, ἔπρεπε νά συλληφθοῦν “ἐπ’ αὐτοφόρω”. Καί τότε ἐφήρμοσε τό ἐξῆς σχέδιο:
Ἀνέθεσε σέ τρεῖς ἀνθυπολοχαγούς νά διανυκτερεύουν ἐπί τῶν κεντρικῶν ἀξόνων τῶν ὀχημάτων τοῦ ὅρχου τῆς Μοίρας, ώστε νά μῆ φαίνονται.
Συγκεκριμένα τούς εἶπε:
«Θά πιαστῆτε κάτω ἀπό τούς κεντρικούς ἄξονες, ὅπως οἱ σύντροφοι τοῦ Ὀδυσσέως πιάστηκαν κάτω ἀπό τά πρόβατα γιά νά ἐξέλθουν τοῦ σπηλαίου τοῦ Κύκλωπος»
Τήν δεύτερη νύκτα οἱ δολιοφθορεῖς συνελήφθησαν ἐπί τῷ ἔργῳ!
Ἀμέσως τά ὁμολόγησαν ὅλα.
Ἀπεκαλύφθη ὅτι ἐπρόκειτο γιά ὁργανωμένο κομμουνιστικό δίκτυο δολιοφθορᾶς!
Στήν “Ἀναφορά” του ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος ἔγραφε:
«α) Αἱ εἰς τήν Μοίραν διενεργηθεῖσαι δολιοφθοραί κατηυθύνοντο ὑπό τῶν ἰδιωτῶν Μπουγιούκα Νικολάου (κατοίκου Καισαριανῆς Ἀθηνῶν, ὁδός Λυδίας 33), Γαλακτίδη Ἀλεξάνδρου, (κατοίκου Ἀθηνῶν, Θουκυδίδου 71 Μπραχάμι) μέσω τῶν στρατευμένων καί ἤδη ὑπηρετούντων εἰς 180 Μ.Κ/Β ΧΩΚ, υἱῶν τῶν Μπουγιούκα Παντελῆ καί Γαλακτίδη Δημητρίου.
β) Δεδομένου ὅτι οἱ Μπουγιούκας καί Γαλακτίδης, τοποθετημένοι εἰς τήν Μοίραν ΧΩΚ, θά πρέπει νά μή ὦσι χαρακτηρισμένοι καί δεδομένου ὅτι καί αἱ πρός τόν Ματάτην ἐντολαί κατά τήν μύησιν, καθόριζον εἰς τοῦτον πάσαν ἀποχήν ἀπό κομματικήν ὀργάνωσιν, ἀλλά καί οἱ ἐν Ὀρεστιάδι σύνδεσμοι δέν φέρονται χαρακτηρισμένοι, θά πρέπει νά συμπεράνωμεν ὅτι δέν εὐρισκόμεθα πρό μηχανισμοῦ τῆς ΕΔΑ, ἀλλά τοῦ παρανόμου μηχανισμοῦ τοῦ ΚΚΕ.
γ) Ἄτομον ὑπό τά στοιχεῖα Ἀντριδάκης Χρῆστος (κάτοικος Ἀθηνῶν - ὁδός Βουλιαγμένης, μία στάσις πρό τῆς στάσεως Καλογήρων), ἐργαζόμενον μετά τοῦ Μπουγιούκα καί Γαλακτίδη, θά πρέπει νά θεωρηθῆ ὅτι εἶναι τό ὑπεύθυνον ὄργανον προπαιδεύσεως τῶν ἐπιλεγομένων στρατευσίμων εἰς τά τοῦ κομμουνισμοῦ καί τῶν δολιοφθορῶν.
ε) Σκοπός τοῦ ὅλου μηχανισμοῦ θά πρέπει νά θεωρηθῆ ἤδη, αἱ δολιοφθοραί καί ἐνδεχομένως δολοφονία στελεχῶν τοῦ Στρατοῦ…»
(Ἄκρως Ἀπόρρητον, Ἀρ. Φ. 5/070850/8-6-65)
Ὁ “σάλος” πού προεκλήθη ὑπῆρξε μεγάλος.
Οἱ ἐφημερίδες “Ἀκρόπολις”, “Ἐθνικός Κήρυξ” καί “Ἑλληνικός Βορράς” δημοσίευσαν τό γεγονός.
Ἡ τελευταία μάλιστα, λανθασμένα ἀνέφερε, ὅτι χρησιμοποιήθηκε “ζάχαρη στά ρεζερβουάρ” γιά τό σαμποτάρισμα τῶν ὀχημάτων.
Τό Ὑπουργεῖο Ἐθνικῆς Ἀμύνης διέταξε ἀμέσως ἀνακρίσεις καί ἡ Ἀστυνομία προχώρησε σέ συλλήψεις μέ ἀποτέλεσμα τήν ἐξάρθρωσι τοῦ “δικτύου”.
Ἡ σκευωρία ἐναντίον τοῦ Γ. Παπαδοπούλου
Ὁ Ἰ. Λαδᾶς ἀναφέρει:
«Ὁ Γεώργιος Παπαδόπουλος εἶχε καθιερωθῆ ἀπό τήν Α.Σ.Π. εἰς τήν συνείδησιν τῶν ἀξιωματικῶν ὡς ὁ Νάσερ τῆς Ἑλλάδος.
Τοῦτο ἦτο γνωστόν εἰς τήν Ε.Κ. καί τόν Ὑποδ/τήν τῆς ΚΥΠ Παπατέρπον Ἀλέξανδρον.
Ἔπρεπε συνεπῶς πάση θυσία νά εὑρεθῆ τρόπος ἐξουδετερώσεώς του».
Ἔπρεπε συνεπῶς πάση θυσία νά εὑρεθῆ τρόπος ἐξουδετερώσεώς του».
(Ἀπό ἀνέκδοτη συνέντευξι τοῦ Ἰ. Λαδᾶ, στό ἀρχεῖο τοῦ συγγραφέως).
Μέ ἐντολή ΚΥΠ λοιπόν, τό ζήτημα της δολιοφθοράς στόν Έβρο μετετράπη σέ σκευωρία εἰς βάρος τοῦ Γ. Παπαδοπούλου.
Πράκτορές ἔπεισαν τούς δολιοφθορεῖς Ματάτη και Μπέκιο ν’ ἀνακαλέσουν τίς ὁμολογίες τους καί νά ἰσχυρισθοῦν ὅτι… βασανίστηκαν (!) Ἐπιστρατεύθηκε μάλιστα καί ὁ Λοχαγός Ν. Νικολαΐδης νά γράψη σχετικό ὑπόμνημα πρός τόν Βασιλικό Ἐπίτροπο Κων/νο Γκόπη, μέ ἀποτέλεσμα νά ἀρχίσουν ἔρευνες γιά πιθανή “ ἠθική αὐτουργία ” του.
Ὁ κατευθυνόμενος κεντροαριστερός τύπος διέδωσε τόν ἰσχυρισμό ὅτι δῆθεν τό σαμποτάζ εἶχε “χαλκευθῆ” ἀπό τόν Παπαδόπουλο!.
Τό πρᾶγμα ἔφθασε μέχρι τήν Βουλή μέ δηλώσεις τοῦ Ηλία Ἠλιοῦ τῆς ΕΔΑ, ὁ ὁποῖος ἐξαπέλυσε λασπολογία:
«…ὁ ἀντισυνταγματάρχης Γεώργιος Παπαδόπουλος, ἐκινητοποίησε πίσω ἀπό τήν πλάτη τῆς κυβερνήσεως τόν στρατιωτικό μηχανισμό καί συνέλαβε δεκάδες πολίτες…».
Ὁ σκοπός ἦταν προφανής: Νά πιέσουν τήν πολιτική ἡγεσία νά ἀποστρατεύση τόν Γ. Παπαδόπουλο γιά ν’ ἀπαλλαγή ὁ ΑΣΠΙΔΑ ἀπό τήν παρουσία του στόν Στρατό!…
Φυσικά, ἡ συνωμοσία τῆς ΚΥΠ καί τοῦ ΑΣΠΙΔΑ κατά τοῦ Γ. Παπαδόπουλου, ἀπέτυχε παταγωδῶς:
Ἡ ἀπόφασις τοῦ Στρατοδικείου πού δίκασε τούς δολιοφθορεῖς, ἀπέδειξε ὅτι ὁ Παπαδόπουλος ἔλεγε τήν ἀλήθεια! Κάποιοι ἀπό τούς συλληφθέντες ὁμολόγησαν ξανά τίς πράξεις τους καί καταδικάστηκαν σέ ποινές φυλακίσεως.
Δηλαδή οἱ κύριοι αὐτοί
α) ἀρχικά ὁμολόγησαν τά πάντα
β) ὑπό τήν καθοδήγησι τῆς ΚΥΠ ἰσχυρίστηκαν ὅτι “βασανίστηκαν” καί ἀνασκεύασαν τίς ὁμολογίες
γ) στό Στρατοδικεῖο ξαναομολόγησαν τά πάντα
δ) μετά τήν “μεταπολίτευση” ξαναϊσχυρίσθηκαν ὅτι βασανίστηκαν…
Τά σχόλια ἐπαφίενται στόν ἀναγνώστη
Στίς 25 Νοεμβρίου 1965 ἐξεδόθη καί τό “βούλευμα” τοῦ Ἀντ/ρχου Στρατιωτικῆς Δικαιοσύνης Θέμ. Δηματάτη τό ὁποῖο μέ ἀδιάψευστα στοιχεῖα, ἀ π ά λ λ α σ ε τόν Γεώργιο Παπαδόπουλο ἀπό κάθε περίπτωσι “ἠθικῆς αὐτουργίας”.
Ἡ σκευωρία ἐναντίον τοῦ εἶχε κυριολεκτικά συντριβεῖ!
Τά ψεύδη πού εἰπώθηκαν ἔκτοτε εἶναι ἀνείπωτα.
Ἔνας ἀκόμη “μύθος” εἶχε κτισθῆ.
Μάλιστα, ὁ τότε ὑφυπουργός Ἐθνικῆς Ἀμύνης Παπακωνσταντίνου εἶπε κάποτε ὅτι ὁ Παπαδόπουλος τιμωρήθηκε μέ… 20ήμερη φυλάκισι ἀπό τόν ἴδιο.
Στόν “Φάκελλο” τοῦ Γ. Παπαδοπούλου ὅμως δέν ὑπάρχει ἀπολύτως καμμία ποινή ἤ δυσμενής ἀναφορά γιά τό θέμα!
Ἀντιθέτως ὑπάρχουν πρωτοφανείς ἔπαινοι:
Στίς “διαδοχικές σημειώσεις” τοῦ φακέλλου τοῦ Γεωργίου Παπαδοπούλου, ἀπό 4 Ἰουλίου 1964 ἕως 30 Σεπτεμβρίου 1965 -ἡ ὁποία συνετάγη μ ε τ ά τό “σαμποτάζ τοῦ Ἔβρου”- ὁ Διοικητής τῆς 169 Ο.Π.Μ., ἔγραφε:
«Ἡ Μοίρα του, ἐτέθη ὑπό ΔΙΟΙΚΗΣΙΝ τῆς Ὁμάδος, ἀπό 20ης Αὐγούστου 1964. Ὑπό τάς διαταγάς μου διετέλεσε ἀπό 16 Σεπτεμβρίου 1964.
Διαθέτει ἐξαίρετα ἠθικά, ψυχικά καί πνευματικά προσόντα ὡς καί πλουσίαν ἐπαγγελματικήν καί γενικήν μόρφωσιν, ὥστε νά δύναται νά θεωρηθῆ ὁλοκληρωμένον ἀπό τοῦδε στέλεχος δι’ ἄνετον ἐξέλιξιν.
Εἶναι ἀφοσιωμένος εἰς τό στρατιωτικόν του καθῆκον.
Διοικητής Μοίρας Ἀμέσου Ὑποστηρίξεως τοῦ Τακτικοῦ Συγκροτήματος τοῦ 31 Σ.Π. καθ’ ὄλον τό ἀνωτέρω χρονικόν διάστημα ἐν τῇ περιοχῇ ΕΒΡΟΥ καί μέ προκειμένας ταυτοχρόνως Ἀποστολάς Ἐκπ/σεως, Κατασκευῆς Ἔργων Στρατωνισμοῦ τῆς Μοίρας, Ὀργανώσεως Ἐδάφους καί Ἀμέσου Ἀναλήψεως Πολεμικῆς Ἐνεργείας. εἰργάσθη μέ μέθοδον, σύνεσιν, δραστηριότητα καί ἀθορύβως, ἐπιτυχῶν ὥστε ἡ ἀπόδοσίς του νά εἶναι κατά πάντα ΑΡΙΣΤΗ καί ἡ Μονάς του νά ἀποσπᾶ συνεχῶς τά συγχαρητήρια τῶν ἰεραρχικῶς προϊσταμένων του καί νά ἀποτελῆ παράδειγμα πρός μίμησιν!
Σ.Τ.Γ. 1007Β 7 Ὀκτ. 1965
ΔΙΔΥΜΟΤΕΙΧΟΝ
ΔΗΜ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ
Συντ/ρχης Πυρ/κοῦ
Δ/τής 169 Ο.Π.Μ.»
Τήν ἀνωτέρω ἔκθεσι προσυπέγραψαν ὁ Ταξίαρχος Γ. Περίδης καί ὁ Δ/τής τῆς ΧΙΙ Μεραρχίας Ὑποστράτηγος Γ. Τσιχλῆς.
Στίς 30 Ἀπριλίου 1965, ὁ Δ/ντής Πυροβολικοῦ τῆς Ι Μεραρχίας Ἐμμ. Ζαχαράκης τόν πρότεινε γιά προαγωγή “κατ’ ἐκλογήν”.
Στό αἴτημα συμφώνησε ὁ Δ/τής τῆς Ι Μεραρχίας Ὑποστράτηγος Κ. Μανέτας καί στίς 20 Νοεμβρίου 1965 ἐκρίθη προακτέος κατ’ ἐκλογήν μέ ψήφους 4 ἔναντι μίας.
Ἐάν εἶναι ποτέ δυνατόν κάποιος γιά τόν ὁποῖο ὑπῆρχε ἔστω καί ἡ παραμικρά ὑπόνοια ὅτι εἶχε δημιουργήση τέτοια ”σκευωρία”:
- Νά διαθέτη ”ἐξαίρετα ἠθικά, ψυχικά καί πνευματικά προσόντα”.
- Νά κρίνεται ”προακτέος κατ’ ἐκλογήν”.
- Νά θεωρεῖται στέλεχος “δι’ ἄνετον ἐξέλιξιν” μέ ”ἀρίστη” ἀπόδοσι.
- Νά “ἀποσπᾶ συνεχῶς τά συγχαρητήρια”
- Νά ἀποτελῆ “παράδειγμα πρός μίμησιν”
