Ο μικρός Σαράντος, σε ηλικία 12 ετών περίπου, μένει ορφανός από πατέρα. Το 1895 σε ηλικία 15 ετών, τελειώνει το Γυμνάσιο και ε...
Ο μικρός Σαράντος, σε ηλικία 12 ετών περίπου, μένει ορφανός από πατέρα.
Το 1895 σε ηλικία 15 ετών, τελειώνει το Γυμνάσιο και εισάγεται στη Στρατιωτική Σχολή των Ευελπίδων.
Είναι εύελπις το 1897, όταν πληροφορείται την ντροπιαστική ήττα, στον 30 ημερών Ελληνοτουρκικό πόλεμο!
Είναι εύελπις το 1898, όταν πληροφορείται την επιβολή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (Δ.Ο.Ε.), λόγω της πτώχευσης τού 1893!
Η Ελλάδα, παραχώρησε στον Δ.Ο.Ε. (τρόικα θα τον λέγαμε σήμερα) τις εξής πηγές εσόδων:
Είναι εύελπις το 1898, όταν πληροφορείται την επιβολή Διεθνούς Οικονομικού Ελέγχου (Δ.Ο.Ε.), λόγω της πτώχευσης τού 1893!
Η Ελλάδα, παραχώρησε στον Δ.Ο.Ε. (τρόικα θα τον λέγαμε σήμερα) τις εξής πηγές εσόδων:
Δασμοί τελωνείων, τα μονοπώλια αλατιού, πετρελαίου, σπίρτων και άλλων προϊόντων.
Ο Δ.Ο.Ε., είχε την εποπτεία των δημοσίων υπηρεσιών, που ήταν αρμόδιες για την είσπραξη των εσόδων.
Ο Δ.Ο.Ε., είχε την εποπτεία των δημοσίων υπηρεσιών, που ήταν αρμόδιες για την είσπραξη των εσόδων.
Οι προσλήψεις, απολύσεις, μεταθέσεις και προαγωγές των υπαλλήλων αυτών των υπηρεσιών, ήταν κάτω από την έγκριση της τότε τρόικας!
Μήπως τα παραπάνω, σας θυμίζουν τίποτα;
Τα μονοπώλια υπήρχαν στη χώρα μας, ως τα μέσα του 1980! Θυμάμαι κι εγώ ως μικρό παιδί, που ψώνιζα απ’ το μονοπώλιο των Γαργαλιάνων.
Μεσά σε τέτοιο κοινωνικό περιβάλλον, «αγνάντευε» την Ελλάδα, ο έφηβος εύελπις Σαράντης Αγαπηνός!
Τον Ιούλιο του 1901, αποφοίτησε και τοποθετήθηκε, στο 7ο Σύνταγμα τής Φρουράς Αθηνών.
Λίγους μήνες αργότερα, ζήτησε από τον τότε Διάδοχο τού Θρόνου Κωνσταντίνο, να μετατεθεί στα σύνορα!!
Έκπληκτος ο Διάδοχος, τον μετέθεσε στον ακριτικό τότε Τύρναβο, λέγοντάς του, ότι αυτό του ζητείται για πρώτη φορά.Συνήθως τα αιτήματα ήταν για υπηρεσία μακριά απ’ τα σύνορα!
«Απορώ, βρε αδελφέ, πώς τέτοια ζώα, σας εκυνήγησαν στον πόλεμο του 1897», είπε στους συναδέλφους του, όταν απ’ το φυλάκιο του Τυρνάβου πέρασε τα σύνορα και πήρε όπλο τύπου Γκρας του Ελληνικού Στρατού, που το είχαν ως λάφυρο οι Τούρκοι απ’ τον πόλεμο!
Ο Άγρας, μ’ αυτή απερίσκεπτη, καταδρομική ενέργεια, πιστεύω ότι θέλησε να τονώσει την αυτοπεποίθηση και τον εθνικό του αυτοσεβασμό!!!
Το 1904, με την καθοδήγηση τού Ελληνικού Προξενείου της Θεσσαλονίκης, αρχίζει ο Μακεδονικός Αγώνας!
Στις 13 Οκτωβρίου 1904, σκοτώνεται ο Παύλος Μελάς, σε συμπλοκή με Τούρκους, στην περιοχή τής Καστοριάς.
Η είδηση τού θανάτου του, προκαλεί πανελλήνια συγκίνηση!
Ο ΑΓΡΑΣ, ΕΙΝΑΙ ΗΔΗ 24 ΕΤΩΝ! ΤΟΥ «ΚΑΡΦΩΝΕΤΑΙ» ΜΙΑ ΙΔΕΑ: ΘΑ ΠΑΩ ΚΙ ΕΓΩ ΕΚΕΙ…
Ξεκινά τις προσπάθειες!
Δεν του δίνεται η άδεια, λόγω του νεαρού τής ηλικίας του!
Δεν απογοητεύεται!
Η φλόγα που καίει στην ψυχή του για τη λευτεριά τής αλύτρωτης Μακεδονικής γης είναι ισχυρή!
Μεσολαβεί για την εθελοντική του στρατολόγηση,ο φίλος του, υπολοχαγός και Μακεδονομάχος, Νικόλαος Ρόκκας (καπετάν Κολιός).
Και έτσι… αρχές Σεπτεμβρίου του 1906, στον Πειραιά, λέει στον μικρότερο αδελφό του:
«Έ ντροπής, Νίκο.
Έσο άνδρας και μην κλαίς.
Γιατί έγινα Αξιωματικός;
Δια να χτυπώ το σπαθί μου στην πλατεία του Συντάγματος, ενώ η γλυκιά μας πατρίδα με χρειάζεται να την υπερασπίσω στα δοξασμένα Μακεδονικά εδάφη;».
Ο Άγρας, ξεκινούσε απ’ τον Πειραιά, το ταξίδι της μοίρας του, για τη γη τού Φιλίππου και του Αλεξάνδρου!!
Αφού έφτασε στο Βόλο, συνέχισε για τη Λάρισα.
Από εκεί, με ιππήλατη άμαξα, έφτασε στο Τσάγεζι (σημερινό Στόμιο).
Αυτός αρχηγός, με καπετάνιο το λοχία Γεώργιο Τυλιγάδη και 12 ευζώνους, φεύγουν με ιστιοφόρο απ’ το Στόμιο για την τουρκοκρατούμενη Μακεδονία. Αποβιβάζονται νύχτα στις εκβολές τού ποταμού Λουδία.
Με χίλιες προφυλάξεις φθάνουν στη Νάουσα, που ήταν το κέντρο τού αγώνα στην περιοχή.
Έδρα και ορμητήριό του, θα έχει την (αποξηραμένη σήμερα)λίμνη των Γιαννιτσών, που λεγόταν και Βάλτος.
Αγαπητοί συμπατριώτες!
Ακούστε προσεκτικά και προσπαθήστε να δημιουργήσετε εικόνες, ακούγοντας, τα παρακάτω!
Ο Βάλτος, βρισκόταν νοτίως των Γιαννιτσών και είχε έκταση, 100 τετραγωνικά χιλιόμετρα!
Βάλτος σήμαινε: κουνούπια, ψάρια, χέλια, βατράχια, βδέλλες, νερόκοτες, αγριόπαπιες, αγριόχηνες, λάσπη, καλαμιώνες, βούρλα και το τοπικό χόρτο ραγάζι, ως δύο μέτρα ύψος!
Περιμετρικά τού Βάλτου, οργίαζε η πυκνή βλάστηση, ιδανική κρυψώνα για αλεπούδες, κουνάβια, αγριόχοιρους και λύκους!
Ο βούρκος, ανέδιδε αποπνικτικές αναθυμιάσεις!
Μετά από λίγους μήνες, το αποτέλεσμα ήτανελονοσία και θάνατος ή ρευματισμοί, με μακροχρόνια καθήλωση στο κρεβάτι τής φθοράς και του πόνου.
Μετά το 1903, λόγω της αποτυχημένης εξέγερσης τού Ίλιντεν, Βουλγαρικές συμμορίες κομιτατζήδων, εγκαθίστανται στη λίμνη για να κρυφτούν απ’ τους Τούρκους, εκτοπίζοντας τούς ψαράδες!
Οι κάτοικοι, που ήδη βίωναν την τουρκική κατοχή, αρχίζουν να ζουν την εγκληματική δράση των Βουλγάρων, βιώνοντας απειλές ληστείες, φόνους, βιασμούς και εμπρησμούς!
Έχοντας μια νέα απειλή, οι Μακεδόνες δημιουργούν ένοπλες ομάδες αυτοάμυνας!
Η Ελλάδα ξυπνά! Συντονίζονται: Εκκλησία, Διπλωματικό Σώμα, Στρατιωτικοί και προωθούν μυστικά, στου Αλεξάνδρου τη χώρα, αξιωματικούς και άλλους εθελοντές, ώστε να οργανώσουν την αντίσταση!
Ποια παιδεία, ποιο ήθος, ώθησε την πτωχευμένη Ελλάδα τού 1893, την ηττημένη απ’ τους Τούρκους το 1897, να ορθώσει κεφάλι το 1903 και να στείλει την αφρόκρεμα της νεολαίας της στα έλη των Γιαννιτσών και στα χιόνια της Δυτικής Μακεδονίας υπέρ Ορθοδοξίας και πατρίδας;
Ο Βάλτος, αποτελούσε σημείο στρατηγικού ενδιαφέροντος για δύο λόγους:
α) Βρισκόταν στο πέρασμα των διαδρομών από τη Θεσσαλονίκη προς τη Δ. Μακεδονία.
β) Το γεωφυσικό του περιβάλλον, τον καθιστούσε ιδανική κρυψώνα για αντάρτες και πεδίο ανταρτοπολέμου.
Στο Βάλτο λοιπόν άρχισε τη δράση του ο καπετάν Άγρας!
Πρώτη του και επιτυχημένη επιχείρηση, ήταν η κατάληψη της βουλγαρικής καλύβας με το όνομα «Κούγκα».
Στις 14 Νοεμβρίου 1906, επιχειρεί να καταλάβει την κεντρική Βουλγάρικη καλύβα του Ζερβοχωρίου.
Στην σύγκρουση, είχε απώλειες με τρεις νεκρούς.
Ο υπαρχηγός του Τυλιγάδης, τραυματίζεται.
Ο Άγρας, τραυματίστηκε στο δεξί χέρι και τον ώμο.
Το Προξενείο μας, τον καλεί να μεταβεί στη Θεσσαλονίκη για περίθαλψη.
Παραμένει στη Θεσσαλονίκη μόνο 4 ημέρες και επιστρέφει στο Βάλτο με δική του ευθύνη.
Η δράση τού Άγρα στο Βάλτο όμως, έχει επιβαρύνει την υγεία του!
Το Φεβρουάριο τού 1907, το Κέντρο τού Αγώνα(Ελληνικό Προξενείο τής Θεσσαλονίκης), τον στέλνει στη Νάουσα για να συνεχίσει την οργανωτική δουλειά.
Στη Νάουσα γνωρίζει τον Αντώνη Μίγγα,που ήταν γουναροποιός και είχε αποκτήσει σημαντική περιουσία.
Θα μπορούσε να ασχολείται με την επέκταση της επιχείρησης του και να απολαμβάνει την ευμάρεια και τον πλούτο του.
Ο σλαβόφωνος Έλληνας Μίγγας όμως, δίψαγε για την ελευθερία της Μακεδονίας και την ενσωμάτωσή της στην Μητέρα Ελλάδα.
Ο Άγρας, ως αποστολή είχε να εκδιώξει τους κομιτατζήδες απ’ το Βάλτο και να εντάξει στην ελληνική πλευρά όσους απ’ αυτούς μπορούσε, με απώτερο σκοπό την απελευθέρωση της Μακεδονίας και την ενσωμάτωσή της στο Ελληνικό κράτος.
Προσχωρήσεις κομιτατζήδων στην Ελληνική πλευρά, είχαν συμβεί και παλαιότερα!
Γνωστοί Μακεδονομάχοι που υπήρξαν κομιτατζήδες ήταν: ο καπετάν Κώττας, ο καπετάν Γκόνος Γιώτας, ο Αντώνης Ζώης, ο καπετάν Γραικός ή Νικοτσάρας και αναρίθμητοι άλλοι!
Ο Μητροπολίτης Καστοριάς Γερμανός Καραβαγγέλης, έπαιξε πρωταγωνιστικό ρόλο σε πλήθος προσχωρήσεις.
Τους σλαβοφώνους που προσχωρούσαν στο Πατριαρχικό – Ελληνικό στρατόπεδο, οι Βούλγαροι τούς αποκαλούσανΓραικομάνους, δηλαδή, Μανιακούς Έλληνες.
Ο Άγρας, σε ένα σημείωμά του προς το Προξενείο Θεσσαλονίκης με ημερομηνία 15 Μαρτίου 1907, υπαινίσσεται συνάντηση με κομιτατζήδες:
«Κατόρθωσα να φέρω ενταύθα κεφαλάς «Βρομερών» (εννοεί αρχηγούς βουλγαρικών συμμοριών), οι οποίοι είχαν δύο έτη να έλθωσιν.
Πιστεύω, αν δε συμβεί τίποτε το έκτακτον, κάτι θα επιτύχω.
Πάντως, έχουν μετανιώσει βλέποντας το άδικο και το μάταιον του αγώνος, ον διεξάγουν».
Σε άλλο σημείωμα γράφει:
«Δεν κοιμούμαι διόλου την νύχτα, καθόσον μόνον την νύχτα έρχονται «Βρομεροί» και ομιλούμε.
Τους βλέπω όλους έχοντας όρεξιν ΝΑ ΕΠΑΝΕΛΘΩΣΙΝ… Ίδωμεν».
Όπως βλέπουμε από αυτά τα σημειώματα,φαίνεται καθαρά ότι οι συζητήσεις του Άγρα με τους κομιτατζήδες, ήταν για να επανέλθουν στον Ελληνισμό.
Ο κομιτατζής Βάννη Ζλατάν, ήταν επανειλημμένα νικημένος απ’ τον Άγρα και γι’ αυτό καθαιρεμένος από Βοεβόδας (στρατιωτικός διοικητής, ηγεμόνας) του Βάλτου, απ’ το Βουλγαρικό Κομιτάτο.
Ο Ζλατάν, ζήτησε να συναντηθεί μαζί του, δίνοντας την εντύπωση, ότι θα συνταχθεί με τα Ελληνικά ένοπλα σώματα!
Για τις 3 Ιουνίου του 1907, ήταν καθορισμένη η συνάντηση.
Ξεκίνησε ο Άγρας με τον Μίγγα και άλλους πέντε συντρόφους τους.
Στα άλογα τους, είχαν φορτώσει ούζο, σαρδέλες, λουκούμια, χαλβάδες, κρέατα, φαγητά και ψωμιά, για να επισφραγίσουν τη συμφιλίωση με ένα συμπόσιο.
Στη συνάντηση – παγίδα συμμετείχε και ο κομιτατζής Γκεόργκι Κασάπτσε.
Λίγες δεκάδες μέτρα από εδώ, στο πάρκο, βρίσκεται το άγαλμα του Τέλλου Άγρα.
Θα ήθελα, να φέρετε την εικόνα του στη μνήμη σας.
Να οδηγηθείτε με τη σκέψη σας σ’ εκείνη την ημέρα!
Οι κομιτατζήδες, ύπουλα φερόμενοι, συλλαμβάνουν τον Άγρα και το Μίγγα, αφήνοντας ελεύθερους, τους υπόλοιπους συνοδούς τους.
Επί ημέρες, τους περιφέρουν δεμένους στα χωριά τής περιοχής, ώστε να λυγίσουν το Ελληνικό φρόνημα των χωρικών!
Τους βασανίζουν, τους ραπίζουν, τους δέρνουν, τους ξεσκίζουν τα ρούχα, τους διαπομπεύουν, τους φτύνουν, τους κλωτσούν, τους μαστιγώνουν, τους εξευτελίζουν δημόσια.
Οι δύο αγωνιστές, βασανίζονται από ανθρωπόμορφα κτήνη, μπροστά σε βουρκωμένα μάτια, σε σφιγμένα δόντια.
Το βουβό κλάμα των χωρικών, συμμετέχει στο θείο δράμα!
Οι δύο αγωνιστές ανεβαίνουν το δικό τους Γολγοθά!
Η πορεία προς το μαρτύριο ξεκίνησε στις 3 Ιουνίου και την Πέμπτη στις 7 Ιουνίου του 1907, οι δύο εθνομάρτυρες κρεμάστηκαν σε μια καρυδιά!
Ο θάνατός τους, συγκίνησε τον Ελληνισμό!
Η κτηνώδης δολοφονία των δύο αγωνιστών, δεν έκαμψε το φρόνημα των Ελλήνων στη Μακεδονία.
Καινούργιοι εθελοντές έσπευσαν να βοηθήσουν το Μακεδονικό Αγώνα!
Ο θάνατος του Άγρα, εκτός από την Πηνελόπη Δέλτα με το βιβλίο της, «Στα μυστικά τού Βάλτου», υμνήθηκε από ποιητές όπως ο Ρήγας Γκόλφης, ο Γιώργος Σουρής, ο Ζαχαρίας Παπαντωνίου, κ ά.
Οι εφημερίδες της εποχής, δημοσίευαν ό,τι μάθαιναν για το μαρτυρικό θάνατο τού Μακεδονομάχου.
φωτο: Ο Τέλλος Άγρας, αριστερά και ο Τώνης Μίγγος, δεξιά…
τραγούδια – μοιρολόγια για τον καπετάν Άγρα:
Πέστε τραγούδια θλιβερά, πέστε και μοιρολόγια.
Τον Άγρα τον κρεμάσανε οι άτιμοι οι Βούλγαροι στην Καρυδιά από κάτω.
Για τη Μακεδονία μας και για τη λευτεριά μας Άγρας και Μίγγας πέσανε.
Τους κλαίν οι κάμποι, τα βουνά. Κλάψτε, μανάδες, κλάψτε.
”Εσείς, πουλιά, πουλιά, μ’ πετού-νου-μενα,
κει που ψηλά πετάτε,
μην είδατε, πουλιά μ’, τον αρχηγό
μην είδατε, πουλιά μ’, τον α-να-ρχηγό,
τον Καπετάνιο Άγρα;
Εψές, προψές, παιδιά μ’ τον είδαμε”.
ΣΤΗΡΙΞΤΕ ΜΑΣ ΠΑΤΩΝΤΑΣ LIKE "ΕΔΩ"
