Το εικονιζόμενο F-5A με SN 66-9137 θεωρείται ένα από τα δύο ελληνικά αεροσκάφη που συμμετείχαν στην αερομαχία. (φωτογραφία:...
Το εικονιζόμενο F-5A με SN 66-9137 θεωρείται ένα από τα δύο ελληνικά αεροσκάφη που συμμετείχαν στην αερομαχία.
(φωτογραφία: Πτήση / Θ. Βρανάς, μέσω Ν. Τσελεπίδη)
Οι τουρκικές αεροπορικές παρανομίες -παραβάσεις και παραβιάσεις-, έχουν κι αυτές τη ρίζα τους σε εκείνες τις μαύρες μέρες της Κύπρου.
Την ημέρα της εισβολής, την 20η Ιουλίου του 1974, ξεκίνησαν οι μαζικές είσοδοι των τουρκικών μαχητικών.
Τα προηγούμενα χρόνια, υπήρχαν μόνο μεμονωμένα περιστατικά, στα οποία οι Τούρκοι αεροπόροι, μόλις αντιλαμβανόταν την παρουσία της ελληνικής αναχαίτισης, αποχωρούσαν άμεσα.
Η κυπριακή εισβολή έκανε την τουρκική αεροπορία να κλιμακώσει τις ενέργειές της, επιδιώκοντας μέχρι και την κατάρριψη ελληνικού μαχητικού, με σαφή σκοπό να αποκόψει την Πολεμική Αεροπορία, απο την συμμετοχή της στις επιχειρήσεις στην Κύπρο.
Το ενδεχόμενο μιας αεροπορικής προσβολής του τουρκικού προγεφυρώματος, ήταν η κύρια ανησυχία των τούρκων επιτελών, όπως συμπεραίνεται από συγγράμματα των επικεφαλής των τουρκικών αποβατικών δυνάμεων του πρώτου κύματος, όπως του Μπεντρεντίν Ντεμιρέλ, διοικητή της 39ης Μεραρχίας.
Συνεπώς, ήθελαν να στείλουν το μήνυμα του "δεύτερου μετώπου" στο Αιγαίο, κάτι που, ενδεχομένως, θα συγκρατούσε τις ελληνικές δυνάμεις μακριά από την Κύπρο.
Λογάριασαν όμως χωρίς τον ξενοδόχο.
Και ξενοδόχος του ελληνικού εναέριου χώρου είναι ένας: οι Έλληνες αεροπόροι.
Αντιγράφουμε από το Enkrypto:
Στις 22 Ιουλίου 1974, η αεροπορική δραστηριότητα πάνω από το Αιγαίο ήταν εξαιρετικά αυξημένη, καθώς η τουρκική εισβολή στην Κύπρο συνεχιζόταν και η τουρκική αεροπορία προέβαινε σε μαζικές παραβιάσεις του F.I.R. Αθηνών.
Στα ελληνικά αεροδρόμια, οι χειριστές βρίσκονταν μέσα στα κόκπιτ των αεροσκαφών, σε ετοιμότητες των δύο ή πέντε λεπτών.
Μεταξύ αυτών, ο υποσμηναγός Ι. Δινόπουλος και ο ανθυποσμηναγός Θ. Σκαμπαρδώνης, χειριστές της 337 ΜΑΗ (Μοίρας Αναχαίτισης Ημέρας) που έδρευε τότε στην 111 ΠΜ της Ν. Αγχιάλου.
Γύρω στις 13.30 οι δύο χειριστές έλαβαν διαταγή απογείωσης.
Λόγω βλάβης στον ασύρματό του, ο Δινόπουλος διέταξε τον Σκαμπαρδώνη να ηγηθεί του σχηματισμού ως Νο 1, όπως και έγινε.
Ο Σκαμπαρδώνης ακολουθώντας τις οδηγίες του σταθμού ραντάρ του Πηλίου ("Joker") κατευθύνθηκε προς το Β. Αιγαίο, ενώ ο Δινόπουλος τον ακολουθούσε καλύπτοντάς τον από ψηλότερα.
Μετά από μερικές αλλαγές ύψους και κατεύθυνσης (ενδεχομένως λόγω της πολλαπλότητας των ιχνών εκείνη την ημέρα), ο Σκαμπαρδώνης διατάχθηκε να κατευθυνθεί προς την περιοχή μεταξύ Αγ. Ευστρατίου και Λήμνου, σε ύψος 20.000 πόδια.
Ενώ βρισκόταν ακόμα σε άνοδο στα 18.000 πόδια, ειδοποιήθηκε από το Joker ότι τα εχθρικά ίχνη πλησίαζαν και σχεδόν αμέσως είδε δύο τουρκικά F-102 σε κλειστό σχηματισμό στα αριστερά του, σε απόσταση όχι μεγαλύτερη από 200 μέτρα.
Αμέσως έστριψε σκληρά αριστερά προκειμένου να βρεθεί πίσω τους, ενώ και τα τουρκικά αεροσκάφη έκαναν το ίδιο, προσπαθώντας να βρεθούν στην "ώρα 6" του ελληνικού F-5.
Με πλήρη στοιχεία στον κινητήρα και μέγιστο ρυθμό στροφής, ο Σκαμπαρδώνης προσπάθησε να διατηρήσει οπτική επαφή με τα τουρκικά αεροσκάφη.
Στρέφοντας συνεχώς, έχανε ύψος ώσπου βρέθηκε κάτω από τα 10.000 πόδια.
Ενώ προσπαθούσε να ανακτήσει οπτική επαφή με τα τουρκικά αεροσκάφη, είδε ξαφνικά μια τεράστια στήλη νερού στη θάλασσα. Συνειδητοποιώντας τι είχε συμβεί, αναζήτησε τον Δινόπουλο, χωρίς να μπορέσει να τον εντοπίσει.
Στη συνέχεια διατάχθηκε από το Joker να επιστρέψει στη Ν. Αγχίαλο. Λίγο μετά την προσγείωσή του, είδε το αεροσκάφος του Δινόπουλου να περνάει πάνω από το διάδρομο και παρατήρησε ότι έλειπαν και οι δύο Sidewinder από τα ακροπτερύγιά του...
Ο Δινόπουλος είχε παρακολουθήσει την αρχική φάση της εμπλοκής απαρατήρητος καθώς, όντας ψηλότερα, δεν είχε γίνει αντιληπτός από τους δυο τούρκους πιλότους.
Είδε τη θυρίδα οπλισμού του επικεφαλής F-102 να ανοίγει και έναν πύραυλο AIM-4 Phalcon να εκτοξεύεται κατά του Σκαμπαρδώνη, αστοχώντας.
Ο Δινόπουλος πλησίασε, βρέθηκε πίσω από τα τουρκικά αεροσκάφη και εκτόξευσε άμεσα τον έναν από τους δύο ΑΙΜ-9 Sidewinder που έφερε το αεροσκάφος του.
Όμως ο πρώτος πύραυλος αστόχησε, καθώς η κεφαλή του δεν είχε προθερμανθεί αρκετά.
Ο Δινόπουλος χωρίς δισταγμό εκτόξευσε τον δεύτερο πύραυλο, που πέτυχε το τουρκικό F-102 και το έστειλε να συντριβεί φλεγόμενο στη θάλασσα.
Ο δεύτερος Τούρκος χειριστής έχασε τον προσανατολισμό του και, χρησιμοποιώντας αλόγιστα τη μετάκαυση του κινητήρα του, βρέθηκε “bingo fuel” και επιχείρησε αναγκαστική προσγείωση σε δρόμο στα μικρασιατικά παράλια.
Το αεροσκάφος καταστράφηκε και ο ίδιος μεταφέρθηκε βαριά τραυματισμένος στο νοσοκομείο, όπου πέθανε από τα τραύματά του.
Ο Ι. Δινόπουλος αποστρατεύθηκε από την Πολεμική Αεροπορία με το βαθμό του σμηνάρχου, ενώ ο Θ. Σκαμπαρδώνης με τον βαθμό του ταξιάρχου.
Αρκετά χρόνια μετά την αερομαχία, όταν υπηρετούσε στο “Air-South Command" του ΝΑΤΟ στη Νάπολη, ένας Τούρκος αξιωματικός της αεροπορίας που συζητούσε μαζί του, ισχυρίστηκε ότι δύο τουρκικά F-102 είχαν καταρρίψει δύο ελληνικά F-5.
Όταν ο Σκαμπαρδώνης τον ρώτησε "μοιάζω με φάντασμα;", ο Τούρκος έχασε το χρώμα του...
Το κείμενο βασίζεται στη συνέντευξη του ταξιάρχου ε.α. Θωμά Σκαμπαρδώνη στον Δημήτρη Στεργίου που δημοσιεύθηκε στο τεύχος 29 του περιοδικού Cockpit, και στο σχετικό άρθρο του Σάββα Δ. Βλάσση στο τεύχος 65 του περιοδικού Πολεμος & Ιστορία. Περισσότερες λεπτομέρειες μπορούν οι αναγνώστες να αναζητήσουν εκεί.
Επειδή οι εξ Ανατολών γείτονες αρέσκονται στη διαστροφή των γεγονότων για λόγους προπαγάνδας, το πλήρες κείμενο της συνέντευξης του ταξιάρχου Σκαμπαρδώνη στον Δ. Στεργίου δημοσιεύθηκε μεταφρασμένο στα αγγλικά στον ιστότοπο acig.org και αναδημοσιεύτηκε στο "Εν Κρυπτώ".
ΣΤΗΡΙΞΤΕ ΜΑΣ ΠΑΤΩΝΤΑΣ LIKE "ΕΔΩ"
enkripto.gr